Çıtır yiyecekler neden lezzetli geliyor?

Bir atıştırmalığı ısırdığımızda hem dilimiz hem kulağımız aynı anda devreye giriyor. Dil, tuzluluk ve aroma gibi tat bilgilerini toplarken; kulak, yiyeceğin tazeliğini ve dokusal kalitesini ölçüyor. Daha sonra beynimiz bu iki bilgiyi birleştirerek son kararı verir: “Bu çok lezzetli!”

Bilimsel araştırmalar, yüksek sese sahip bir çıtırtının beyne tazelik sinyali gönderdiğini gösteriyor. Yani bir yiyecek ne kadar gürültülü kırılıyorsa, zihnimizde o kadar “taze ve kaliteli” olarak kodlanıyor. Bu yüzden yeni açılmış bir cips paketinin ilk ısırığı hep daha lezzetli geliyor.

İlginç olan şu ki: Aynı aromaya sahip iki yiyecekten yalnızca sesi azalan, yani daha az “kıtır” gelen olanı beynimiz otomatik olarak bayat kabul ediyor. Tat aynı, koku aynı… ama kulak duyduğunu beğenmeyince lezzet bir anda düşüyor. Bu durum, lezzetin aslında sandığımız kadar yalnızca tat tomurcuklarında gerçekleşmediğini; beynimizin duyuları nasıl birleştirdiğini açıkça gösteriyor. Konu yalnızca "aroma" değil, çoklu duyusal algı.

Çıtır sesler neden bu kadar tatmin edici?

Çoğu kişi fark etmese de çıtır yiyecekler çiğneme sırasında ritmik ve güçlü bir ses çıkarıyor. Bu ses, beyne anlık bir uyarıcı sinyal gönderir. Bu nedenle cips, kraker, kızarmış tavuk veya taze salatalık gibi yiyecekler hem iştah açar hem de yemek yemeyi eğlenceli hale getirir.

Bazı araştırmalar çıtır sesinin, doğadaki “tazelik” göstergeleriyle bağlantılı olabileceğini söylüyor. Örneğin: Taze sebzeler kırıldığında ses çıkarır. Bayat yiyecekler genellikle sessizdir. Beyin bu doğal işaretleri yıllar içinde “tazelik = ses” şeklinde öğrenmiş oluyor.

Bu yazının başlığı yazardan bağımsız editoryal olarak hazırlanmıştır.