Sudan'ın ordu komutanı, 2023'te başlayan savaştan bu yana ilk başbakanı atadı
Sudan'ın ordu şefi ve fiilî Devlet Başkanı Abdulfettah el-Burhan, ülkedeki iç savaş üçüncü yılına girerken egemen konseyinde yapılan değişikliklerin bir parçası olarak eski Birleşmiş Milletler yetkilisi Kamil İdris'i başbakan olarak atadı. Atama, 2021'deki darbeyle sivil yönetimin devrilip geçici bir hükümet kurulmasından bu yana ilk kez bir başbakanı göreve getirdi.
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan'ın, Dr. Kamil İdris'i başbakan olarak atamasıyla ülkede 3 yıl aradan sonra başbakan belirlendi.
Egemenlik Konseyinden yapılan açıklamaya göre Burhan, İdris'i başbakan olarak atanmasına dair kararnameyi imzaladı.
- Böylelikle, eski Başbakan Abdullah Hamduk'un 2 Ocak 2022'de istifa etmesinin ardından ilk kez bu makama bir isim atanmış oldu.
Ordunun paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri'ne (HDK) karşı yıkıcı bir savaş yürütmesi nedeniyle başbakanın ne kadar güce sahip olacağı ise belirsizliğini koruyor.
Bu arada, Burhan, Egemenlik Konseyi üyeliğine Selma Abdulcebbar ve Nuvara Ebu Muhammed Tahir'i getirdi.
El-Burhan ordu liderliğinde bir hükümet kurmaya çalışırken, Muhammed Hamdan Dagalo liderliğindeki HDK da Kenya'nın Nairobi kentinde müttefikleriyle bir tüzük imzalamasının hemen ardından geçen ay rakip bir hükümetin kurulduğunu duyurdu.
Burhan İdris kimdir?
Kariyer diplomatı olan İdris, onlarca yılını BM Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütü'nde geçirdi ve 1997'den 2008'e kadar örgütün genel müdürlüğünü yaptı.
Ayrıca Sudan Dışişleri Bakanlığı'nda çeşitli görevlerde bulundu ve ülkenin BM'deki daimî misyonunda görev yaptı.
Yüksek öğrenimini uluslararası hukuk ve uluslararası ilişkiler alanında yapan İdris, 2010 yılında Sudan'ın başkanlık seçimlerinde uzun süredir askerî yönetici olan ve daha sonra 2019 darbesiyle devrilen Ömer el-Beşir'e karşı bağımsız aday olarak yarıştı.
2018'deki gösterileri ve geçiş dönemi
Sudan'da 2018'de başlayan ve kitlesel bir protesto haline gelen gösteriler sonrasında 11 Nisan 2019'da 30 yıllık Ömer el-Beşir iktidarı sona ermişti.
Askerî kanadı temsilen ordu ve HDK ile sivil koalisyon Özgürlük ve Değişim Güçleri, geçiş dönemi ortaklaşa yönetmek için anlaştı ve Anayasal Bildiri Anlaşmasını imzalamıştı.
Anlaşmanın imzalanmasının ardından Eylül 2019'da geçiş dönemin ilk başbakanı olarak Abdullah Hamduk atanmıştı.
25 Ekim 2021'de ise Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, ülkede olağanüstü (OHAL) ilân etmiş, Egemenlik Konseyi ve Bakanlar Kurulunu feshetmişti.
21 Kasım 2021'de Hamduk, yeniden başbakanlığa getirilmiş ancak ülkedeki siyasî krize bir çözüm bulmak için tüm taraflarla görüştüğünü ve netice alamadığını ifade ederek 2 Ocak 2022'de istifa etmişti.
- Ülke, 15 Nisan 2023'ten beri el-Burhan liderliğindeki ordu ve Muhammed Hamdan Dagalo liderliğindeki HDK'nın, iki generalin güçlerini birleştirme planı üzerinde anlaşamamasının ardından iki yıldan fazla bir süredir savaş halinde.
Sudan'ın orta, doğu ve kuzey kesimlerindeki bölgeleri elinde tutan ordu, son aylarda başkent Hartum'un kontrolünü ele geçirmek de dahil olmak üzere bazı askerî zaferler elde etmeyi başardı.
Müttefik milisleriyle Darfur'un batı bölgesinin çoğunu ve güneydeki bazı bölgeleri elinde tutan HDK, bu ay Port Sudan'a yıkıcı bir etkiyle defalarca saldırıyor.
Bu arada, kötüleşen insanî kriz Sudan'ı sarsmaya devam ediyor. Uluslararası örgütler ve bazı ülkeler, Darfur'daki insanî yardım merkezleri olarak hizmet veren el Faşer gibi şehirler de dahil olmak üzere, çatışmaların daha da tırmanması riski konusunda uyarıda bulundu.