64 kare, 64 yıl: Satranç dâhisi Bobby Fischer’ın zirve ve çöküş hikâyesi

SERCAN KEMAL KANTOĞLU
Abone Ol

Soğuk Savaş’ı tek başına bir masa başında kazanan, 15 yaşında "büyükusta" olan bir dâhi... Ancak zekâ ile delilik arasındaki o ince çizgiyi aştığında, rakiplerinden değil kendi zihninden kaçmaya başladı. İşte satranç tahtasındaki kare sayısı kadar, yani tam 64 yıl yaşayıp hayata veda eden Bobby Fischer’ın ibretlik hikayesi.

15 yaşında tarihin en genç "Büyükusta"sı unvanını alarak satranç dünyasına bir meteor gibi düşen Bobby Fischer, sadece bir oyuncu değil, zekânın sınırlarını zorlayan bir fenomendi. Ancak bu parlak zihin, kendi karanlığına doğru adım adım sürükleniyordu.

Soğuk Savaş’ın siyah beyaz cephesi

1972 yılında İzlanda'da, Sovyet Dünya Şampiyonu Boris Spassky ile oynadığı ve "Asrın Maçı" olarak anılan müsabaka, bir oyundan çok Soğuk Savaş’ın satranç tahtasındaki tezahürüydü. O güne kadar satranç, Sovyetler Birliği'nin tekelindeydi. Fischer, bu hegemonyayı yıkarak zirveye oturduğunda sadece bir şampiyon değil, aynı zamanda ülkesi için bir kahramandı. Dünyanın gözü bu eksantrik dâhinin üzerindeydi.

Dâhilikten deliliğe: Zirvedeki yalnızlık

Ancak o zirve, trajik düşüşünün de başlangıcı oldu. Dâhiliğin bedelini akıl sağlığıyla ödeyen Fischer, paranoyalarla dolu zihni yüzünden şampiyonluk unvanını korumayı reddetti ve inzivaya çekildi. Şöhretin ağırlığı altında ezilen Fischer, kendi ülkesine düşman kesildi, ağır komplo teorileriyle dolu bir kaçağa dönüştü. Yıllarca "aranan adam" olarak gölgelerde, vatansız ve kimliksiz yaşadı.

Kaderin 64 karelik cilvesi

Hayatının son perdesinde, kaderin tüyler ürpertici bir cilvesi sahnelendi. 2008 yılında, ona sığınma hakkı veren ve efsaneleştiği yer olan İzlanda’da hayata gözlerini yumduğunda, yaşı hayatını adadığı satranç tahtasındaki kare sayısı kadardı: Tam 64.

Bu yazının başlığı yazardan bağımsız editoryal olarak hazırlanmıştır.