3I/ATLAS kuyruklu yıldızı 19 Aralık'ta Dünya'ya en yakın konumunda olacak

Uzayın derinliklerinden, Güneş Sistemi'nin çok ötesinden gelen kozmik bir misafir, Dünya'ya "merhaba" demeye hazırlanıyor. Bilim dünyasında büyük yankı uyandıran 3I/ATLAS, Cuma günü en kritik virajı dönecek.

Temmuz ayında Şili’de konuşlu gelişmiş ATLAS teleskop ağı tarafından tespit edildiğinden beri gökbilimcilerin yakın takibinde olan 3I/ATLAS, sıradan bir kuyruklu yıldız değil. O, kendi yıldız sisteminden kopup, milyonlarca yıllık yolculuğun ardından bizim sistemimize giriş yapmış "yıldızlararası" bir gezgin. Tarihte insanlık tarafından tespit edilebilen ve dış uzaydan geldiği kesinleşen sadece üçüncü nesne olması, 19 Aralık tarihini astronomi takvimlerinde kırmızıyla işaretletiyor.

Daha önce büyük gizem yaratan 'Oumuamua (2017) ve 2I/Borisov (2019) cisimlerinden sonra keşfedilen bu üçüncü ziyaretçi, evrenin başka köşelerindeki gezegen oluşumlarına dair sırlar taşıyor.

Tarihi geçişte çarpışma riski var mı?

Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından yapılan hassas yörünge hesaplamalarına göre, 3I/ATLAS 19 Aralık'ta gezegenimize en yakın konumuna ulaştığında aramızda yaklaşık 270 milyon kilometre mesafe bulunacak. Bu, Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin neredeyse iki katına denk gelen devasa bir güvenlik aralığı demek. Dolayısıyla ne Dünya ne de sistemimizdeki diğer gezegenler için bir çarpışma riski bulunmuyor. Bu geçiş, "tehlikeli" değil, "öğretici" bir yakınlaşma olarak nitelendiriliyor.

Bilim insanları neden bu kadar heyecanlı?

Bu geçişi bir "altın madeni" olarak gören bilim insanları, 3I/ATLAS'ın Güneş'e yaklaşırken ısınmasıyla birlikte çekirdeğinden yayacağı gaz ve toz bulutlarını analiz etmeyi hedefliyor.

Hubble Uzay Teleskobu ve Jüpiter'in gizemlerini çözmek için yolda olan JUICE aracı, kameralarını bu hızlı ziyaretçiye çevirmiş durumda. Yapılacak tayf analizleri sayesinde, bizim Güneş Sistemimizden tamamen farklı bir yerde, belki de trilyonlarca kilometre ötede bir gezegenin nasıl oluştuğuna dair "kimyasal parmak izleri" toplanacak. Bu veriler, evrende yaşamın ve gezegenlerin oluşum sürecini anlamamızda eksik kalan parçaları tamamlayabilir.

Bu tarihi anı nasıl izleyebilirsiniz?

3I/ATLAS'ın yörüngesi, onun Güneş Sistemi'ne kalıcı olarak yerleşmeyeceğini, bir "U dönüşü" yaparak tekrar sonsuz uzay boşluğuna ve yıldızlararası yolculuğuna döneceğini gösteriyor. Yani bu, onu görmek için tek şansımız.

Bu nadir gökyüzü olayına şahitlik etmek isteyenler için Sanal Teleskop Projesi (Virtual Telescope Project) devreye giriyor. Gianluca Masi'nin anlatımıyla gerçekleştirilecek özel canlı yayın, 18 Aralık akşamı başlayacak (Türkiye saatiyle 19 Aralık'ın ilk ışıklarına denk gelebilir). İnternet üzerinden ücretsiz olarak takip edilebilecek bu yayın, evinin konforunda uzayın derinliklerine bakmak isteyenler için kaçırılmayacak bir fırsat sunuyor.