Gérard de Nerval ve Doğu'da seyahat

URAZ ALP BARKAN
Abone Ol

'Galata Kulesi'nin dibinde, Konstantinapolis'in bütün panoraması, Boğaz'ı ve denizleri önümde uzanıyordu (...) Beni çevreleyen dingin ufuğun ötesinde, bu elbette Müslüman olan, ama şimdiden vatanı anımsatan Avrupa topraklarının üstünde, anılarımda yanıp sönen o uzak serabın yarattığı hayranlığı duyuyordum. Çevremi kuşatan şeyler de bu izlenime ekleniyor: Cenevizli Galata'nın surlarının gölgesindeki bir Türk mezarlığı bu.'

Seyahatname:

Seyyahların, gezi deneyimlerini, gözlemlerini, tarihi olayları ve keşiflerini edebi bir dille yazdığı eserlerdir. Tarihsel ve etnografik açıdan da büyük bir öneme sahip seyahatnamelerde seyyahların farklı coğrafyalarda karşılaştıkları olaylar, yerel kültürler, insanlar, doğal güzellikler ve tarihi mekanlar anlatılır.

Gérard de Nerval:

Şair, yazar ve seyyah. Romantizm akımının en güçlü temsilcilerinden ve Dünya edebiyat tarihinin en önemli şairlerinden ve yazarlarından biri. Nerval gerek şiirlerinde gerekse yazılarında duygusallığı, hayal gücünü ve lirizmi ön plana çıkaran bir tarzı benimser. Rüya ve gerçekliğin iç içe geçtiği bir atmosferle karşılaşır okur. Eserlerinin ayrılmaz bir başka parçası da mitoloji ve tarih. Eserlerinde geçmişle bugün arasında bir köprü kurar ve kişisel deneyimleriyle tarihsel veya mitolojik figürleri birleştirir. Bu şekilde, geçmiş ve şimdiki zaman arasındaki bağlantıları araştırır.

Hikâyesi:

19. yüzyıl Fransa’sında hayalle gerçeklik arasındaki karmakarışıklığa kapılmış kabına sığmayan bir adam: Nerval. Hayatındaki düzensizlikleri ve acıları sona erdirecek olan bir umut ışığının da düşünü kurar. “Güneşi karşılamaya gidiyorum” diyerek Doğu’ya doğru yola koyulur. Önce Yunanistan’ı, oradan Mısır ve Suriye’yi karış karış gezer. Şahit olduğu her şeyi kendine has üslubuyla not alır. Ve nihayet yolu İstanbul’a düşer. Âşık olur şehrin insanına, taşına, camilerine ve Müslüman mezarlıklarına.

Doğu’da seyahat:

Gérard de Nerval’in şiirlerinden ve yazılarından tanıdığımız o lezzetli üslubunu Doğu’da Seyahat’te de görmek mümkün. Marsilya’dan başlıyor seyahati Nerval’in. Suriye’den İskenderiye'ye, Kahire'den İstanbul'a uzanıyor. 19. yüzyılın İstanbul’una şairin dışarıdan bakışı, şahitlikleri, tespitleri okuru hayretler içerisinde bırakıyor. İzmir ve İstanbul’a dair yazdıkları, 1000 küsur yıldır taşına ve insanına ilmek ilmek işlenmiş bir medeniyetin ihtişamını gözler önüne seriyor. İstanbul’dan ve Müslüman mezarlıklarından ayrılmak bile istemiyor yazarımız. İstanbul’a, genel olarak Doğu’ya dair yazdığı bu kitap okunmaya değer.