Video Hakem Sistemi nedir? Nasıl uygulanacak?

BARLAS ATEŞLİ
Abone Ol

Dünya futbolunun son yıllardaki en popüler gündem maddesi olan Video Hakem Uygulaması, Türkiye'de de çevrimdışı olarak test edildi. Futbol çehresini değiştirecek olan bu yeni Video Hakem Sistemini sizler için derinlemesine inceledik.

Türk futbolunun son dönemdeki en büyük tartışma konularından biri olan Video Hakem Uygulaması ilk kez çevrimdışı olarak denendi.

Spor Toto Süper Lig’in 10. haftasında oynanan Medipol Başakşehir – Teleset Mobilya Akhisarspor maçında test edilen Video Hakem Uygulaması, Türk seyircisini ve spor kamuoyunu ikiye bölmüş durumda.

Cüneyt Çakır, Video Hakem Sistemini test etti.

Bir kesim futbolun doğasına aykırı olduğu görüşünde birleşirken, bir diğer kesim ise hakem hatalarının en aza indirgeneceği yönünde hemfikir. Peki video hakem hakkında ne kadar bilgi sahibiyiz?

GZT Spor ekibi olarak, 2018 yılından itibaren tüm FIFA organizasyonlarında hayata geçmesi beklenen Video Hakem Uygulamasını masaya yatırıyoruz…

0. VİDEO HAKEM NEDİR? NASIL UYGULANIR?

Video Hakem Uygulaması, karşılaşma esnasında maçın hakemini tereddütte bırakan ya da oyuncuların yoğun itirazda bulunduğu pozisyonların bir başka hakem ya da hakem triosunun tekrar izlemesine olanak sağlayan teknoloji sistemidir. 

Müsabakanın hakemi, yoğun itiraz gören ya da tereddüt ettiği pozisyonlar için özel kulaklığı vasıtasıyla Video Hakem Uygulamasına başvurur. Video Hakem Uygulamasına sevk edilen tartışmalı pozisyonları özel ekran başında izleyen ilgili hakem ya da hakemler, yine aynı özel kulaklık aracılığıyla maçın hakemiyle iletişim kurar ve karar iletilir.

Karşılaşmanın orta hakemi, Video Hakem Uygulaması tarafından kendisine aktarılan bilgiler ya da karar eşliğinde kendi triosuyla istişare ederek nihai karara varır.
0. VİDEO HAKEM UYGULAMASINA NEDEN İHTİYAÇ DUYULDU?

Başta basketbol olmak üzere birçok spor branşında kullanılan iki kademeli hakem sistemi, ilk başlarda futbolun doğasına aykırı olduğu gerekçesiyle pek fazla gündeme gelmedi. Ancak artan hakem hataları ve sosyal medya aracılığıyla bu hataların daha fazla gündeme gelmesi, insan hatasını en aza indirgemek amacıyla yeni bir kontrol/denetim mekanizmasının devreye sokulmasını elzem hale getirdi.

Yüksek nabız etkisinde, yalnızca bir anlığına gördüğü pozisyonlarda hata yapma payı yüksek olan hakemlerin giderek yükselen formsuzluğu 2010 Dünya Kupası’nda tavan yaptı.

Almanya - İngiltere maçında Frank Lampard'ın çektiği şutta topun kale çizgisini geçmesine rağmen golün verilmemesi, bardağı taşıran son damla oldu ve teknolojinin kademeli olarak futbola entegre dilmesi fikri kabul gördü.
0. KADEMELİ GEÇİŞ DERKEN?

Doğrudan Video Hakem Uygulamasına sert bir geçiş yapmak istemeyen FIFA, Gol Çizgisi Teknolojisini hayata geçirdi. 2012 Dünya Kulüpler Kupası’nda hayata geçirilen Gol Çizgisi Teknolojisi, kritik hataların önüne geçmesinden ziyade futbol seyircisinin teknolojiye olan ön yargısını kırma konusunda kilit rol oynadı.

Sürecin devamında Gol Çizgisi Teknolojisi’nin ağabeyi olan Video Hakem Uygulaması için uygun zemin ve ortam hazırlanmış oldu.
0. VİDEO HAKEM UYGULAMASI MAÇ İÇERİSİNDE NASIL İŞLEYECEK?

Video Hakem Uygulaması sadece gol, penaltı, kırmızı kart ve yanlış oyuncuya kart gösterilmesi gibi doğrudan sonucu etkileyen tartışmaları kararlarda devreye girecek. Statların çatısına yerleştirilen yüksek kare çekim özellikli özel kameralar sayesinde, maçın hakeminin talep ettiği pozisyonlara ilişkin görüntüler kısa sürede Video Hakem Kontrol Odasına aktarılacak. Burada hazır bekleyen en az iki hakem, verileri değerlendirerek kendi görüşlerini hakeme iletecekler.

Video Hakem Sistemine, maçın orta hakeminin talep etmesi durumunda başvurulabileceği gibi video hakemin uyarıları doğrultusunda bakılabilecek.

Öte yandan, orta hakemin isteğine bağlı olarak saha içerisindeki monitörlerden de pozisyonların tekrarı izlenebilecek.

0. İLK OLARAK NE ZAMAN DENENDİ?

Video Hakem Sistemi, ilk olarak 1 Eylül 2016 tarihinde İtalya ile Fransa arasında oynanan hazırlık maçında test edildi. Fransa forması giyen savunma oyuncusu Kurzawa’nın ceza sahası içinde topa elle müdahale ettiği yönünde itirazlarda bulunan İtalyanlar, pozisyonu Video Hakem Sistemine taşımayı başardı. Mücadelenin Hollandalı hakemi Björn Kuipers’in direktifi doğrultusunda pozisyonun tekrarı izlendi ancak pozisyonun penaltı olmadığı yönünde karar verildi. 

0. VİDEO HAKEM SİSTEMİNİN KULLANILDIĞI BAZI ÖNEMLİ LİGLER

Almanya Bundesliga

İtalya Serie A

MLS

Avustralya A League

Belçika Pro League
0. VİDEO HAKEM HAKKINDA KİMLER, NE DÜŞÜNÜYOR?
0. YILDIRIM DEMİRÖREN: VİDEO HAKEME KARŞIYIM
“Video hakem sistemine karşıyım. Çünkü futbolun güzelliğini öldürür. Kulüpler Birliği istiyor, ocak ayına yetişmesi zor ama uğraşıyoruz. UEFA testlerden sonra onay verecek. Benim şahsi görüşüm, lig devam ederken istem değişmez, sezon sonuna kalır.”
0. GÖKSEL GÜMÜŞDAĞ: FUTBOLUN EN ÖNEMLİ UNSURLARINDAN OLACAK
“1970'li yıllarda değiliz. Futbol ekonomisi milyar dolarlık bir endüstri ve teknolojinin izin verdiği en üst düzeyde bir sistem ile denetlenmeli, insanların haklarının yendiğine dair hayal kırıklıkları ile değil, coşkuyla, golle, güzel oyunla zenginleşmelidir. Bu çok önemli milli maç haftası vesilesiyle hatırlatmak isterim ki, VAR uygulamasını tüm paydaşlarımızın çok ciddiye almalarını, erteleyip unutturmamalarını, futbolun geleceğinin, marka değerinin en önemli unsurlarından biri olacağını hatırlamalarını rica ediyorum”
0. CÜNEYT ÇAKIR: BİR AN ÖNCE BAŞLASIN İSTİYORUZ
"Bir hakem maça çıktığı zaman işi adaletli bir şekilde maç yönetmektir. Yanlış karar vermek istemez. Yanlış karar verince biz de üzülüyoruz. Hiçbir takımın bizim kararımızla kazanmasını veya kaybetmesini istemeyiz. VAR'ı offline olarak deneme şansı bulduk. 0.4 saniye geriden izledik. Bugün gol kararını 10 saniye içinde verdik.10 saniye içerisinde sahada kararımızı düzeltebileceğiz, biz bunu isteriz. Bir an önce video hakemin başlamasını istiyoruz."
0. RIDVAN DİLMEN: BAŞARILI OLMASI ZOR
“Video Hakem Sisteminin teknik direktörler ve futbolculara sorulmamasını anlamadım. Video Hakem Sistemi yerine 6 Hakem Uygulaması daha iyi. Kale arkası hakemleri olmalı bence. Video hakemi sakın futbola falan sokmasınlar. Daha erken ama ben başarılı olmasını uzak ihtimal olarak görüyorum. Kimse sorulmadan getiriliyor Türkiye’ye. Belki hayata geçince başarılı olabilir ancak bence zor”
0. MEHMET DEMİRKOL: SEYİRCİ VE HAKEM AYNI ŞEYLERİ GÖRMELİ
“Futbol artık 36 kamera ile çekilen, müthiş pazarı olan, milyar dolarlık kadroların sahaya çıktığı bir spor. Biliyorum sporun ruhuna aykırı ancak seyirciler o kadar net görüyorlar ki sahada yapılan net hataları, o nedenle adalet duygusu darbe yiyor. 36 kameranın gördüğü ile 1-2 hakemin gördüğü açı, gördükleri bir olabilir mi? Seyirciler ile hakemlerin gördükleri arasında müthiş bir bilgi asimetrisi var, bunun acilen giderilmesi lazım.”
0. ERMAN TOROĞLU: HAKEM TAYİNİNE BURNUNU SOKAN TAKIMLARIN İŞİNE YARAMAZ

“Video hakemi kesinlikle yapamazsınız. İlk yarı maçlar oynanmış biri ofsayttan gol atmış, biri auttan çevirmiş gol olmuş. Sen bunları sepete atacaksın ikinci yarı bu takımları sepete sokacaksın. Bunlar yorum değil. Video hakem uygulaması, hakem tayinine burnunu sokan takımların işine yaramaz."

0. AHMET ÇAKAR: BEN TALİBİM

"Video Hakem Sistemine talibim. Para da istemiyorum, gönüllü olarak yapacağım. Bakın bakalım hataları yarı yarıya indiriyor muyum, indiremiyor muyum..."

0. DURSUN ÖZBEK: GÜZEL BİR UYGULAMA
“Bu uygulama bazı Avrupa ülkelerinde başladı. Bence tartışmaların büyük bir kısmını ortadan kaldıracaktır. Bu manada çalışmalar yapıldı. Federasyon, organizasyonu başarıyla götürüyor. Çok kısa sürede Video Yardımcı Hakem sistemine geçilecek. Bu sistem, hakem hatalarını asgariye indirecek. Video hakem uygulaması, güzel bir uygulama olarak hayata geçecektir.”
0. FİKRET ORMAN: BAZI ŞEYLERİ DÜZELTECEĞİ KESİN
“Çok bilmiyorum, uygulamanın yüzde yüz avantajları dezavantajları olacaktır. Bazı şeyleri düzelteceği kesin. Ama yanında ne dezavantajlar getirir bilmiyorum. Biraz iyi izlemek lazım.
0. AYKUT KOCAMAN: İŞLER DAHA DA KARIŞACAK
“Bence, video hakem işleri daha da karıştıracak. 6. hakemler bazı işleri çözmüştü, neden kaldırıldı anlamadım.”
0. ERSUN YANAL: HIZLA GEÇİLECEK BİR İŞ DEĞİL
“Futbolun akışkanlığı ve futbolun temposuna, doğasına, dürüstlüğüne ve sadakatine uygun işler yapmak gerekiyor. Biraz daha bilimsel araştırılması gereken bir konu. Kafa yorulması gereken bir iş. Hızlı bir şekilde geçilecek bir iş değil.”
0. RIZA ÇALIMBAY: ŞİMDİ HAYATA GEÇEBİLECEK BİR ŞEY DEĞİL
“Herkes gibi hakemler de hata yapabiliyor. Bu sistemin şimdi olabilecek bir şey olduğuna inanmıyorum. Biraz baktıktan sonra denemek lazım. Yani geçtiğimiz sezon ilave hakem uygulaması olmuştu. Belki bu da olacak ve kaldırılacak. Ama dediğim gibi neticede hakemler de insan, pozisyonları kaçırabiliyor. Ben bilerek hata yaptıklarına inanmıyorum. Çözüm olacaksa olabilir”
0. GIANNI INFANTINO: HAKEMLERİ KURTARACAK

"Bu teknoloji, hakemlerin eleştiri odağında kalmasını engelleyecek. Onlara yardım etmeyi amaçlıyoruz. 2018 Dünya Kupası'nda Video Hakem Sisteminden yararlanmak istiyoruz."

0. ZINEDINE ZIDANE: KARIŞIKLIK YARATABİLİR

“Bana soracak olursanız bu sistem daha fazla karışıklık yaratabilir. Karar verme yetkisine sahip değiliz. Eğer buna karar verilirse de alışmak zorundayız”

0. JOSE MOURINHO: İHTİYACIMIZ VAR
“Video hakem uygulamasına ihtiyacımız var. Bu evrimi reddederek maçları ya da şampiyonlukları kaybedemeyiz”