10 bini aşkın eseri ile modern sanatın en üretken ismi: Picasso

Pablo Picasso.
Pablo Picasso.

Sadece usta bir ressam değil, aynı zamanda heykeltıraş, yazar, seramik ve gravür sanatçısı olan Pablo Picasso, ürettiği binlerce eserle 20. yüzyılın en büyük sanatçılarından biri.

The Picador, 1889, ahşap üzerine yağlıboya, 24 x 19 cm, Collection Claude Picasso, Paris.
The Picador, 1889, ahşap üzerine yağlıboya, 24 x 19 cm, Collection Claude Picasso, Paris.

Pablo Picasso; 1881’de, Malaga’da, İspanyol bir ailenin ilk çocuğu olarak dünyaya gelir. Atalarının aristokrat olduğu bilinen Picasso’nun babası Ruiz; kuşların doğal tasvirleri konusunda uzmanlaşmış bir ressamdır. Bunun yanı sıra El Sanatları Okulu'nda sanat profesörlüğü ve yerel müze küratörlüğü de yapar.

Erken yaşlardan itibaren çizim yapma tutkusu ve becerisi gösteren Picasso;yedi yaşından itibaren babasından figür çizimi ve yağlı boya eğitimleri alır. Picador, sanatçının ilk eserlerinden biri olarak kabul edilir.

Ressamlık kariyerinin 1894'te başladığı söylenen Picasso; bu dönemde babasından aldığı eğitimle gerçekçi eserler üretir. 1896'da difteri nedeniyle ölen kız kardeşi Dolores'i, First Communion (İlk Komünyon) kompozisyonunda tasvir eder. Eseri kilise eğitimi tamamlanan çocuklar için düzenlenen bir kutsama ayininde resmeder.

First Communion, 1896, yağlıboya, 166 x 118 cm Museu Picasso, Barcelona, İspanya.
First Communion, 1896, yağlıboya, 166 x 118 cm Museu Picasso, Barcelona, İspanya.

Aynı yıl, 14 yaşındayken İspanyol portre geleneğinden etkilendiği eseri Portrait of Aunt Pepa’yı yapar. Karanlık zeminde ve kıyafetler arasında, yüz hatlarını vurgulayan ışık oyunu ile psikolojik bir portreye dönüşen bu eser; Picasso'nun portre çalışmalarında dönüm noktalarından biri olur.

The Portrait of Aunt Pepa, 1896, yağlıboya.
The Portrait of Aunt Pepa, 1896, yağlıboya.

Dolares'in ölümünün ardından ailesi ile Barselona'ya taşınan Picasso; burada Güzel Sanatlar Okulu'na başlar. 16 yaşında, ülkenin önemli sanat okulu Real Academia de Bellas Artes de San Fernando'ya kabul edilir fakat resmi eğitimi sevmediği için derslere devam etmez. Bu dönemde Rossetti, Steinlen, Toulouse-Lautrec, Edvard Munch gibi sanatçıların tablolarını inceler. Hayranlık duyduğu El Greco'nun eserlerinde rastladığı mistik hava, uzamış uzuv ve renkler sonraki çalışmalarını da etkiler.

Sanatçı 1900'da, Barselona'da, ilk kişisel sergisini açtıktan sonra; yoksulluk günlerini geçirdiği Paris'e gider. Bu süreçte çalışmalarının çoğunu yakan Picasso; 1901'de beş ay boyunca Madrid'de yaşar. O sırada arkadaşı Francisco de Asís Soler ile birlikte Arte Joven (Young Art) dergisini kurar. Picasso imzasını kullanmaya başladığı derginin resimlerinde yoksulluk temasını kullanır.

Sanatçıarkadaşı Carlos Casagemas’ın intiharıyla başlayan ve Mavi Dönem (1901-1903) olarak adlandırılan bu dönemde; tablolarda yaşlılık, fakirlik ve ölüm temaları işler. The Old Guitarist (Yaşlı Gitarist) ve La Vie (Hayat); Mavi Dönem’in önemli resimlerinden birkaçı.

The Old Guitarist, 1903, Art Institute of Chicago.
The Old Guitarist, 1903, Art Institute of Chicago.

1904'te Paris'e yerleşen Picasso'nun sanatında; biçim ve konu açısından çeşitli yenilikler görülür. Mavi ve gri tonları yerini pembe ve kahverengiye bırakır. Çaresizlik, umutsuzluk ve yoksulluk odağından sıyrılan sanatçı; akrobatları, soytarıları, hokkabazları resmeder.

Paris'te görüp etkilendiği, göçebe yaşayan sirk insanlarının dünyasını resmettiği eserlerin odağında yine insan vardır ancak Mavi Dönem’dekiburkan ve yabancılaştırılan mutsuzluk etkisi artık daha az hissedilir. Family of Saltimbanques(Soytarılar Ailesi) tablosu Pembe Dönem (1904-1906) olarak adlandırılan yeni dönemin önemli eserleri arasında yerini alır.

Family of Saltimbanques, 1905.
Family of Saltimbanques, 1905.

Cisimleri gördüğüm gibi değil, düşündüğüm gibi boyarım."

1905 yılında Picasso, 20. yüzyıl modern resim sanatının önemli sanatçısı Henri Matisse ile tanışır. O dönem resimlerinde Fauvist Fauves denemeler yapan Matisse ile rekabet; Picasso'yu daha radikal stilleri keşfetmeye yönlendirir. Matisse'nin; Le Bonheur de Vivre (Yaşama Sevinci) eserinden kısa bir süre sonra; Les Demoiselles d'Avignon (Avignonllu Kızlar) eseri üzerine çalışmalara başlar ve yüzlerce taslak yapar.

Bir yılda tamamladığı bu tablo, günümüzde de sanatçının en önemli eserlerinden biri sayılıyor. Kadın bedeninin anatomisini bozarak resmettiği bu tabloda; Afrika heykellerinden, özellikle geleneksel Afrika maskelerinden ve eski Mısır sanatından etkilendiği görülür. Sanatının bu dönemi de Afrika Sanatı ve İlkelcilik (1907–1909) olarak adlandırılır. Bu dönemde geliştirilen fikirler kübist dönemi başlatır.

Analitik Kübizm döneminden ‘’Ma Jolie’’ eseri, 1912.
Analitik Kübizm döneminden ‘’Ma Jolie’’ eseri, 1912.

Analitik kübizm (1909–1912), Picasso ve Georges Braque’nin; tek renkli kahverengimsi ve nötr renkler kullanılarak geliştirdikleri resim tarzı olarak bilinir. Her iki sanatçı da nesneleri parçalar ve uygun gördükleri şekilde yeniden bir bütün haline getirir. Picasso bu dönem eserlerinde renk ve boyutu ön planda tutarak nesnelerin heykel niteliğindeki özünü ortaya çıkarır. Bu dönemin en ünlü tablosu olarak Ma Jolie (Güzelim) eseri gösterilir.

1912'den itibaren kübizmin yeni bir dönemi başlar. Biçimler parçalanır, kolaj adında yeni biçimler ortaya çıkarılır. Bu yeni yöntem ile resim bağımsızlaşır ve bu dönem Sentetik Kübizm veya Kristal Kübizm (1912-1919) olarakadlandırılır.

1.Dünya Savaşı sonrasına dek süren bu akımın en belirgin değişimi; resimlerde canlı renk paleti ve kağıt karton malzemelerin kullanımıdır. Dönemin önemli eserlerinden biri Bottle, Guitar and Pipe (Şişe, Gitar ve Pipo) farklı tasvir biçimleri ve algılama seviyeleri sunar. Resmin bazı bölümlerinde somut bir etki oluşturmak için boyaya kum karıştırılır.

Önce kuralları tam bir profesyonel gibi öğrenin. Sonrasında tüm kuralları bir sanatçı gibi kırın.”

Bottle, Guitar and Pipe, 1912-1913 , 60x73cm, Museum Folkwang, Essen.
Bottle, Guitar and Pipe, 1912-1913 , 60x73cm, Museum Folkwang, Essen.

1917'de ilk kez İtalya'ya giden sanatçı; neoklasik tarzda resimler üretir. Kübizmin ve neoklasizmin bir arada olduğu Studies (Çalışmalar) gibi tablolar yapar. 1925'te ilk sürrealist grup sergisinde kübist eserlerini sergiler. Le Marin (Denizci) tablosu ve bazı kübist eserleri sürrealistler tarafından benimsenir. Picasso'nun son eserleri; stillerin karışım halinde daha cesur, etkileyici ve renklidir.

Studies, 1920 100 x 81 cm Musée Picasso, Paris.
Studies, 1920 100 x 81 cm Musée Picasso, Paris.

Le Marin, Pablo Picasso, 1943, 130×81 cm, özel koleksiyon.
Le Marin, Pablo Picasso, 1943, 130×81 cm, özel koleksiyon.

Nisan 1937'de Almanların, İtalya'nın Guernica kasabasını bombalamasından oldukça etkilenen Picasso; bunun üzerine felaketin ve ağlayan insanların resmedildiği modern dönemin en önemli eserlerinden biri olan Guernica’yı resmeder.

Sanatçı, "Bu resmi (Guernica) siz mi yaptınız?" diye soran bir Alman generale, "Hayır, siz yaptınız!" cevabını vererek tarihte adından söz ettirir.

Guernica, 1937  Reina Sofía Museum, Madrid.
Guernica, 1937 Reina Sofía Museum, Madrid.

20. yüzyıl sanatının tanınmış isimlerinden olan Picasso; en üretken sanatçı olarak bilinir. Guiness Rekorlar Kitabı'na göre; 13.500 resim, 100.000 baskı, 34.000 kitap resmi ve 300 heykelin yanı sıra birçok seramik eser de üretir. 8 Nisan 1973'te ise hayata gözlerini yumar.

  • "İnsanları uyandırmak gerek. Algılama biçimlerini altüst etmek gerek. İnsanları kızdıracak, kabul edilmez imgeler oluşturmak lazım. Pek güvenilir olmayan, tuhaf bir dünyada yaşadıklarını, sandıkları gibi bir dünyada bulunmadıklarını anlamalarını sağlamak gerek." – Pablo Picasso