Anıtsallık timsali kült yapı: Exeter Kütüphanesi

Philips Exeter Akademi'de yer alan kütüphane, Louis Kahn'ın oldukça beğenilen yapıları arasında yer alıyor. 24 metre yüksekliğinde ve 33 metre genişliğindeki kütüphane etkileyici bir tasarıma sahip.

Düzen ve sadelik değerlerini projede vurgulayan Kahn, aynı zamanda ışığı; tasarımı yönlendiren ana unsur olarak kullanıyor. Yapı yalın ve basit iki kare plandan oluşuyor. Philips Exeter Kütüphanesi’ndeki tuğla işçiliğiyle sağlanan temiz-net çizgiler, zaman içerisinde anıtsal bir boyuta dönüşüyor. Kare planlı yapı, iç mekandaki duvarların yüzeyini meydana getiren dairesel açıklıklarla çevreleniyor.

Kahn, yapının dış kabuğunda sadece tuğla kullanıyor. İç mekanda ise brüt beton ve ahşap tercih ediyor.

Louis Kahn, kütüphanenin ışık alan cephesine ahşap oturma alanları tasarlayarak burada sessiz ve ışık alan bir mekan oluşturuyor. Kitaplık olarak kullanılan bölümde ise betonarme boşluklar açarak içlerine kitapları yerleştiriyor. Böylece kitapları merkeze alarak kitaplara doğrudan ışık gelmesini de engelliyor.

Mekanın odağını oluşturan merkezdeki galeri boşluğu, tepeden doğal ışıkla aydınlatılıyor. Boşluğun etrafında ise ahşap parapetler yer alıyor. Kahn, okuyucuların kitaplarını alarak aydınlık bir ortama geçmek isteyeceklerini de öngörüyor. Bu doğrultuda oluşturduğu açıklıklar, ışığı dağıtırken daha yoğun ve direkt gelen bir ışıktan kaynaklanacak ısıyı da absorbe ediyor.

Kütüphane içerisinde; 250.000 ciltlik genel koleksiyon, dergiler, nadir bulunan kitaplar, seminer için derslikler ve 400 kişi kapasiteli çalışma alanları bulunuyor.

Her kullanıcı için ayrı birimler olarak kurgulanan kişisel okuma mekânları, binanın daha sessiz kısımlarına konumlandırılıyor.

Tasarım açısından oldukça simetrik bir forma sahip olan Exeter Kütüphanesi’nin iç mekanındaki açıklıklar, bünyesinde asimetrik bir atmosfer de barındırıyor.