Endüstriyel binanın peyzajla mükemmel harmanı: Angelos Organik Zeytinyağı Tesisi

Angelos Organik Zeytinyağı Tesisi.
Angelos Organik Zeytinyağı Tesisi.

Angelos Organik Zeytinyağı Tesisi, Han Tümertekin tarafından Haluk ve Derya Angelos çifti için tasarlanan, geleneksel tekniklerle zeytinyağı üretimi yapılan mütevazı bir kompleks.

2016 yılında tamamlanan tesis, İzmir’in kuzeyinde Bademli Köyü’nde yer alıyor. Denize bakan 250.000m2’lik zeytinliğin içerisine konumlandırılmış olan tesiste, Ege bölgesinin karakteristik peyzaj özellikleri hakim.

Angelos Organik Zeytinyağı Tesisi, İzmir’in kuzeyinde Dikili ilçesine bağlı Bademli Köyü’ndeki zeytinlik içerisinde yer alıyor.
Angelos Organik Zeytinyağı Tesisi, İzmir’in kuzeyinde Dikili ilçesine bağlı Bademli Köyü’ndeki zeytinlik içerisinde yer alıyor.

Konuk evini, dükkanı ve üretim alanını içerisinde bulunduran tesis, 1000 m2’lik bir alanı kapsıyor. Yerel yöntemler ile yapılan zeytinyağı üretiminin yanı sıra, ziyaretçiler ağırlanıyor ve organik ürünlerin satışı yapılıyor.

Tesis; konuk evi, mağaza ve üretim alanından oluşan 1000 m2'lik bir kompleks.
Tesis; konuk evi, mağaza ve üretim alanından oluşan 1000 m2'lik bir kompleks.

Zeytinlik içerisinde yer alan tesis, bitki örtüsünü etkilemeyecek şekilde konumlandırılmış.
Zeytinlik içerisinde yer alan tesis, bitki örtüsünü etkilemeyecek şekilde konumlandırılmış.

Han Tümertekin projede odak noktası olarak “Endüstriyel bir yapı bu peyzajla nasıl kenetlenir?” sorusuna cevap aramış. Yanı sıra, yağ üretiminde pompa kullanılmasını istemeyen tesis sahiplerinin bu taleplerini göz önünde bulundurularak mekan, zeytin/yağının kendi ağırlığıyla kayıp gidebileceği bir planda tasarlanmış.

Eğimli topografya sayesinde tesise üst katta toprak seviyesinden giren zeytin, işlendikten sonra alt kattan da toprak seviyesinde çıkış yapıyor.
Eğimli topografya sayesinde tesise üst katta toprak seviyesinden giren zeytin, işlendikten sonra alt kattan da toprak seviyesinde çıkış yapıyor.

Pompa kullanılmadan yapılan üretimde zeytinlerin preslenmesi gerekli hale geliyor. Toplanan zeytinler üst kotlarda işleniyor, zeytin işlendikçe eğim sayesinde kotlar arasında kayıp gidiyor ve farklı işlemlere tabi tutuluyor. Son aşamada şişelenerek kamyonlarla tesisten ayrılıyor.

Tesisin kapalı ve yarı açık alanlarının tamamı bakır örtülü. Bunun başlıca sebebi bakırın zamanla zeytin ağaçlarına benzer bir renge dönüşecek olması.
Tesisin kapalı ve yarı açık alanlarının tamamı bakır örtülü. Bunun başlıca sebebi bakırın zamanla zeytin ağaçlarına benzer bir renge dönüşecek olması.

Tesisin yapımında lojistik senaryonun sağlığı için güçlü kesit ilişkilerine sahip, nitelikli bir topografya araştırılmış. İnşaat ve lojistik yol için kullanılacak alan, zeytinliklere ve bitki örtüsüne zarar vermeyecek şekilde konumlandırılmış.

Galvanizli çelik, doğal taş ve brüt betondan oluşan tesis yapısı, bakım gerektirmiyor.
Galvanizli çelik, doğal taş ve brüt betondan oluşan tesis yapısı, bakım gerektirmiyor.

Tesisin inşaat alanına karar verildikten sonra iş gücü için yerel halk ile birlikte çalışılması düşünülmüş. Bu sayede yerel mimari ile modern inşaat teknikleriarasında bir uyum yakalanması amaçlanmış. İstanbul’da yapılan çelik konstrüksiyon, yerel ustabaşlarının becerileri ile doğal taşlarla doldurularak yeni alanlar oluşturulmuş.

Yapıda bulunan yarı açık alanlar iklim koşullarından korunmak için gölgelik oluşturuyor.
Yapıda bulunan yarı açık alanlar iklim koşullarından korunmak için gölgelik oluşturuyor.

Genel olarak galvanizli çelik konstrüksiyonun arası doğal taşlarla örülü olan tesis yapısında, betonarme temel subasmanda devam ettirilerek brüt bırakılmış. Çatı kaplaması olarak da bakır kullanılmış. Tesisin bakıma ihtiyaç duymadan uzun yıllar çalışabilmesi için malzemelerin özenle seçildiği farkediliyor.

Tesiste hem geleneksel hem de modern yöntemlerle zeytinyağı elde ediliyor.
Tesiste hem geleneksel hem de modern yöntemlerle zeytinyağı elde ediliyor.

Tesis planının amaçlarından biri de kamusal alandan özel alana kademeli bir geçiş yaratmak. Kamusal dükkandan, özel konuk evine geçiş; yarı kamusal üretim alanı ile sağlanıyor. Açık ve yarı açık alanlar ise bu geçişi desteklemenin yanı sıra iklim koşullarından korunmak üzere gölge alanlar yaratıyor.

Yapının tasarım sürecinden kesit ve vaziyet planı eskizleri.
Yapının tasarım sürecinden kesit ve vaziyet planı eskizleri.

Mimarlar ve Han Tümertekin projesi Angelos Organik Zeytinyağı Tesisi, 2017 yılında Mies van der Rohe Ödülü ön seçim listesine giren 40 proje arasında yer alıyor.

Tesisin vaziyet planı. Tesisin konumu zeytin ağaçlarına en az etki edecek şekilde ve topografya düşünülerek seçilmiş.
Tesisin vaziyet planı. Tesisin konumu zeytin ağaçlarına en az etki edecek şekilde ve topografya düşünülerek seçilmiş.

Tesisin kısımlarını gösteren parçalı aksonometrik diyagramı.
Tesisin kısımlarını gösteren parçalı aksonometrik diyagramı.

Proje Yeri:

Bademli, Dikili, İzmir

Mimar:

Han Tümertekin, Kemal Bal, Ali Dostoğlu; Mimarlar ve Han Tümertekin

İşbirlikçiler:

Haluk Derya - Mekanik; Celal Erdem - Mülki, arazi ve araştırma; Onur Meral - İnşaat; Sadık Aktar - Proje Yönetimi

Toplam Alan:

2.800 m2

Kullanılabilir Taban Alanı:

1000 m2

İşveren:

Onur Meral ve Aslı Meral

Proje Yılı:

2016