Geleneksel kütüphane anlayışının dışında bir mekân: Zai Yaşam

Zai Yaşam, Bodrum’da Çırkan Mahallesinde, Halide Edip Adıvar Caddesi üzerinde 7 numarada konumlanıyor. Zai, ziyaretçilerine Bodrum'un tam kalbinde, farklı sanat dallarını bir araya getiren bir yaşam alanı sunuyor. Zai'nin yer aldığı arazi, 17 zeytin ağacına ev sahipliği yapıyor ve bu ağaçlar Bitez bölgesinin karakteristik özelliklerinden biri olarak dikkat çekiyor. 18 Kasım 2017'de Metin Uca'nın sunumuyla kapılarını ziyaretçilerine açan Zai Yaşam, emekli olduktan sonra Bodrum’a taşınan Derya Büyükkuşoğlu ve koleksiyoner Yunus Büyükkuşoğlu'nun vizyonuyla hayat buluyor. Geleneksel kütüphane anlayışının dışında, etkileşimli ve çok boyutlu bir mekân oluşturma amacıyla tasarlanan Zai Bodrum, ziyaretçilere, evlerine ve ofislerine ek olarak modern bir kütüphane deneyimiyle üçüncü yaşam alanı rahatlığı sağlıyor.

Zai'nin ismi, mitolojik zeytin kavramının evriminden esinlenerek oluşturuluyor ve bu zeytin ağaçlarıyla mekânın özü ve karakteri tam anlamıyla örtüşüyor. İlk olarak bir kütüphane olarak faaliyet göstermeye başlayan Zai günümüzde bugün birçok kültür ve sanat etkinliğine de ev sahipliği yapıyor. Zai’nin adında yaşam kelimesi bulunmasının sebebi ise Zai’ye adım attıktan sonra aynı anda sanat eserleri, workshoplar, gastronomi durakları, kitaplar gibi birden fazla konuda deneyim edinebiliyor olmasından kaynaklanıyor.

Zai Yaşam, gastronomiden müziğe, sinemadan tiyatroya, edebiyattan sanata kadar geniş bir yelpazede, beş duyuya seslenen bir yaşam merkezi olarak kurgulanıyor. Modern Kütüphane anlayışı, sanatsal etkinlikler, klasikten caz müziğine konserler ve farklı deneyimlere dayalı atölyeleriyle dikkatleri üzerine topluyor. Bahçeye ilk adım atıldığı anda etrafı süsleyen açık hava heykelleri, huzur veren su yolları, estetik peyzaj tasarımı ve büyük zeytin ağaçlarını görmek ziyaretçilere etkileyici bir tecrübe sunuyor. Zai arazisindeki ağaçlara genellikle Zai’nin koleksiyonunda yer alan, ağırlıklı olarak çağdaş ressam ve heykeltıraşlardan meydana gelen duayen sanatçıların isimlerinin verilmiş olması dikkat çekiyor. Ziyaretçilerini doğanın içinde, fakat aynı zamanda sanatın kalbinde bir yolculuğa çıkaran bu mekânın içinde Düsseldorf ve İstanbul gibi şehirlerde de bulunan Anna Laudel adlı sanat galerisi, bir kütüphane ve farklı gastronomi durakları bulunuyor. Bu duraklar ise kahve ve aperatifler bulunan Zai Nan adlı bir kafeterya, öğle ve akşam yemeği servisi bulunan Zai Zest adlı bir restoran ve Umi Japanese adlı bir Japon mutfağı restoranı olarak karşımıza çıkıyor. Zai Yaşam'ın içerisindeki "Anna Laudel" sanat galerisi, ziyaretçilere çağdaş sanatın nitelikli örneklerini sunarken; kütüphanesi, okur severler için sakin ve huzurlu bir alan sunuyor.

Derya Büyükkuşoğlu, Zai’nin kuruluşunu açıklarken, hep kitaplar içinde yaşamak gibi bir hayali olduğunu dile getiriyor. Zai, arşiv kütüphanesi olmanın yanı sıra zamana ayak uyduran, güncel kitapların yer aldığı bir kütüphane olarak karşımıza çıkıyor. Standart kütüphane hizmetlerinden farklı şekilde kitap tutkunlarının bir arada hoşça vakit geçirebileceği bir alan oluşturmayı amaçlıyor. Kütüphanede yer alan kitaplar, geleneksel kütüphanelerde olduğu üzere mekân içerisinde okunabiliyor ve geri bırakılabiliyor ancak kitapları ödünç alma seçeneği bulunmuyor. Bunun yerine, ziyaretçilere istedikleri kitapları satın alma imkânı sunuluyor. Bu anlamda hem bir kitap satış noktası hem de bir kütüphane görevi görüyor.

Modern kütüphane oluşunun arkasındaki ana sebep, kütüphanedeki kitap seçiminin güncel ve popüler eserlere göre ayarlanabilmesi ve klasiklerle birlikte, okuyuculara son trendleri sunan bir "yeni yayınlar" bölümünün olması oluyor. Bu yaklaşımı ile Zai, okuyuculara çağdaş bir okuma deneyimi sunuyor. Zai Kütüphane, kitap severlere bahçesindeki zeytin ağaçları ve etkileyici peyzaj tasarımı ile dingin, içten ve konforlu bir ambiyans sunuyor. Kütüphanede dünya edebiyatından usta kalemlerin yapıtlarına, hikâye koleksiyonlarından eğitsel yayınlara dek geniş bir kitap yelpazesi bulunuyor.

Zai Yaşam’ın peyzajı ise, doğanın ritmi ile modern çizgileri bir araya getiren bir yaşam alanı olarak tanımlanabiliyor. Geometrik formdaki patikaları, su yolları ve havuzlar takip ediyor. Devamlılığı ile mekâna dinginlik katan su yolları, çevresinde lavanta, adaçayı, bölgeye özgü çalılar ve zeytin ağaçları barındırıyor.

Bu bitkisel çeşitlilik hem görsel bir etki hem de mekâna ferah bir koku ve serinlik yayarak ziyaretçilere doğa ile iç içe olduklarını hissettiriyor. Doğal taş yüzeylerin eşlik ettiği bu patikalar, suyun rahatlatıcı sesi ile ziyaretçileri Zai’nin farklı fonksiyonlarına yönlendiriyor.

Patikalar boyunca, yerli ve yabancı sanatçıların eserleri, peyzajla iç içe geçmiş bir şekilde sergileniyor. Bu yönüyle Zai Yaşam, hem bir yaşam alanı hem de bir açık hava müzesi olma özelliği taşıyor.

Modern kütüphane vizyonuyla kurulan “Zai Yaşam”, ziyaretçilerine çok yönlü bir deneyim sunarak, evlerine ve iş yerlerine ek olarak en sık ziyaret edecekleri mekân olmayı hedefliyor. Yıl içinde sürekli olarak yazar sohbetleri, yazma atölyeleri ve sinema gösterimleri gibi çeşitli aktivite ve çalıştaylarla ziyaretçilerine değerli deneyimler sunmayı planlıyor.

Zai Yaşam, kitap okuma, bilgisayar başında çalışma ya da kafenin lezzetlerinden faydalanma imkânı sunulan bireyler için özel ama aynı zamanda sosyal bir ortam olarak tasarlanıyor. “Üçüncü alan kütüphanesi” konseptiyle, ev ve ofis dışındaki en önemli buluşma noktası olma vizyonu, Zai'nin temel ilham kaynağı oluyor. Zai Yaşam, Ankara doğumlu kurucu Derya Büyükkuşoğlu’nun yönlendirmeleri ile çiftin daha önceleri fabrikalarını da tasarlayan Mimar Arzu Bölük tarafından tasarlanıyor. Projenin inşaat aşaması yaklaşık 1 yıl sürüyor. Projenin peyzaj tasarımı ise "Ds Art Peyzaj Bodrum" tarafından gerçekleştiriliyor.

Bodrum gibi park yeri sorunu olan bir yer de merkeze yakın olmasına rağmen otopark probleminin yaşanmıyor olması da Zai ziyaretçileri için büyük bir avantaj oluyor. Zai Yaşam, düzenlediği etkinliklerle Bodrum'un kültür ve sanat hayatına katkıda bulunmayı amaçlıyor. Burada gerçekleşen etkinliklerle, sanatın farklı dallarını keşfedebilir, lezzetli gastronomi deneyimleri yaşayabilir ve kaliteli müzik dinletilerinin tadını çıkarabilirsiniz. Eğer siz de sanatın ve doğanın bir araya geldiği bu eşsiz atmosferde, Bodrum’da kültürel aktivitelerin nabzını tutmak istiyorsanız, Zai Yaşam'ı ziyaret etmelisiniz.