Hareketli gökyüzü bahçeleri: Yeşil Bulutlar

Yeşil Bulut'un ilk denemesinin yapıldığı ilk bina.
Yeşil Bulut'un ilk denemesinin yapıldığı ilk bina.

Yüksek yapılarla çevrili, beton yığını binaların çatısına yerleştirilen Yeşil Bulut (Green Cloud) projesi, şehrin hapsettiği köyleri "kentsel dağlara" dönüştürerek ekolojik katkı sağlıyor. Yağmur suyu yönetimini güçlendiren bu çatılar, aynı zamanda kullanıcılara kamusal bir alan sağlıyor.

Modern şehrin hızla genişlemesiyle birlikte, şehrin kenarında bulunan özgün köyler, izole adalara dönüşüyor. Çin'deki nüfus artışından kaynaklanan kentsel köyler, büyük şehirlerde oldukça yaygın.

Kentsel köyler, büyük şehirlerin yaşanabilirliği için son bir çözüm olarak görülüyor. Fakat bu yapılaşmalar, hayal gücünde olduğu gibi, dağ veya nehirlerden değil, sert ve geçirimsiz olan beton zeminlerden oluşuyor. Ayrıca yetersiz aydınlatma koşulları ve dar alan nedeniyle dağınık ve güvensiz bir etki oluşturuyor.

Yeşil Bulut farklı yüksekliklerdeki teras ve çatıyı birleştiriyor.
Yeşil Bulut farklı yüksekliklerdeki teras ve çatıyı birleştiriyor.

Buna karşın ZHUBO- AAO mimarları, kentsel köydeki sorunlara çözüm aramaya yönelik bir uygulama gerçekleştiriyor. Mimarlar, yağmur suyu yönetimi kabiliyetini geliştirmeyi ve aynı zamanda yerleşik sakinlerin mevcut yaşam durumlarını iyileştirilebilen bir tasarım yolu arıyor. Bu doğrultuda, yeşil ve rahat ortak bir yer sağlamayı amaçlayan geçici bir "Yeşil Bulut" (Green Cloud) fikrini öneriyor.

Yeşil Bulut panoramik görüntüsü.
Yeşil Bulut panoramik görüntüsü.

Yeşil Bulut, (Green Cloud) düşük teknik gerektiren bir yenileme çalışması. Kolayca kopyalanabilen bu yöntem, çatıların büyük alanlar haline getirilerek kullanılmasını sağlıyor. Yapıların teras ve çatılarına inşa edilen farklı yükseltilerdeki Kentsel Dağ (Urban Mountain) ekolojiye de katkı sağlıyor.

Yeşil Bulut sistemi köydeki diğer yapılara da kurulduğunda, ortaya Kentsel Dağ adı verilen ekolojik bir peyzaj tasarımı çıkıyor.
Yeşil Bulut sistemi köydeki diğer yapılara da kurulduğunda, ortaya Kentsel Dağ adı verilen ekolojik bir peyzaj tasarımı çıkıyor.

Yeşil Bulut uygulaması diyagramı.
Yeşil Bulut uygulaması diyagramı.

 Görünüş.
Görünüş.

Yeşil Bulut fikrinin gerçekleştirildiği ilk yer Güney Çin'de bulunan bir sahil kenti olan Shenzhen. Hızlı kentleşmenin klasik bir örneği olarak Shenzhen, sadece 40 yıl içinde bir balıkçı köyünden, 20 milyonluk bir megapole dönüşüyor.

Shenzhen, Çin.
Shenzhen, Çin.

Şehir içinde birçok özgün köy bulunuyor ancak hızlı gelişme onları yüksek binalarla sararak kentsel köyler (Urban Villages) haline getiriyor. Bugün, Shenzhen'de 1000'den fazla şehir köyü yer alıyor. Gangxia Köyü'ndeki çatı bahçesi Yeşil Bulut projesinin başlangıcı. Bu köy merkezi iş bölgesinde bulunuyor ve göçmen işçileri odağına çekiyor.

Gangxia Köyü, Shenzhen, Çin.
Gangxia Köyü, Shenzhen, Çin.

Lüks oteller ve gökdelenlerle çevrili Shenzhen, yüksek konut talebi nedeniyle neredeyse tamamen beton binalarla kaplı. Bitki örtüsü, parklar veya bahçeler gibi yeşil kamusal alanlar için çok az yer bulunuyor. Sonuç olarak, yağmur yağdığında, geçirimsiz yüzeyler yağmur suyunu ememediğinden, Gangxia gibi kentsel köyler özellikle sellere karşı savunmasız kalıyor.

Yeşil Bulut projesinin test edildiği ilk bina.
Yeşil Bulut projesinin test edildiği ilk bina.

Yeşil Bulut ismindeki bu yeşil çatı projesinin amacı, yağmur suyu yönetim sistemini ve yaşam ortamını iyileştirmek için bir model sergilemek. Zeminde boş alan bulunmaması nedeniyle, bir konut binasının kullanılmayan çatı alanında gerçekleştiriliyor.

Pek çok saha ziyaretinden sonra tasarım ekibi, 1980'lerde Gangxia Köyü'nde inşa edilen bir konut evini Urban Mountain (Kentsesl Dağ) planı için uygulama üssü olarak seçiyor. İlk uygulama, Yugong Project 2.0 ismiyle başlıyor. Yugong Projesi’nin, 27 Kasım 2017'de inşaatına başlanıyor ve 20 Aralık 2017'de tamamlanıyor.

İlk binanın kuşbakışı görüntüsü.
İlk binanın kuşbakışı görüntüsü.

Bitki örtüsünün ekilmesini içeren kolay bir çatı tadilatı ile pilot binanın beton yüzeyi, doğadan yoksun bir alanda; yeşili genişleten, yağmur suyunu emebilen ve koruyabilen sünger benzeri bir gövdeye dönüşüyor.

Üç boyutlu hafif çelik yapı, Shenzhen'in kıyı bölgesinden yerli bitkilerle doldurulmuş 410'dan fazla bitki kabı taşıyarak, şehrin orijinal doğal yaşam alanını yeniden inşa ediyor ve bölgedeki biyolojik çeşitliliği artırıyor.

Tadilat sürecine katılan gönüllüler.
Tadilat sürecine katılan gönüllüler.

Büyük ölçüde kullanımdan bağımsız olan boş çatılar, yeşil altyapı kurmak için mükemmel bir konum haline geliyor. Çatı bahçesinin inşası, bir yağmur suyu toplama varilinin kurulumunu içeriyor. Sonuç olarak Gangxia artık, çatılarına ulaşan yağmurun % 65'inden fazlasını koruyarak; yağmur suyunu emebilen, arındırabilen, depolayan ve yeniden kullanabilen bir yağmur suyu yönetim sistemine kavuşuyor.

Yeşil Bulut projesine ait bir görselleştirme.
Yeşil Bulut projesine ait bir görselleştirme.

Yeşil çatılar ayrıca bina içindeki oda sıcaklığını düzenlemeye, kentsel ısı adası etkisini azaltmaya, hava kalitesini iyileştirmeye ve sera gazı emisyonlarını düşürmeye yardımcı oluyor.

Yeşil Bulut projesinin işleyişini gösteren diyagram.
Yeşil Bulut projesinin işleyişini gösteren diyagram.
  • 1- Yeşil Bulut projesinden önce 5. ve 6.katlar birbirine bağlı olmayıp yapıda çok az kamusal alan vardır.
  • 2- Gridal bir sistem kurgulanarak Kentsel Dağ terasın ve çatının ölçülerine göre tasarlanır.
  • 3- Dağ hareketi veren form ile katlar birbirine bağlanır. 4- Bu dağın altında insanların dinlenebileceği kamusal bir alan da vardır.
  • 5- Bitkileri dikmek ve yağmur suyunu toplamak için gridal sisteme bitki kapları yerleştirilir.
  • 6- 2. kata da bitki kapları yerleştirilir.
  • 7-Bu kaplara da aynı şekilde dinamik bir dağ formu verilir.
  • 8- Çatıdaki fazla su, drenaj borusu ile 2. katın yükseltilmiş çiçek yatağına akar.

80 milimetrelik kare kesitli çelik borular, 10 milimetre kalınlığında alüminyum yüzey tabakası, beyaz florokarbon antikorozif kaplama ve ahşap basamaklar kullanılıyor.
80 milimetrelik kare kesitli çelik borular, 10 milimetre kalınlığında alüminyum yüzey tabakası, beyaz florokarbon antikorozif kaplama ve ahşap basamaklar kullanılıyor.

Urban Mountain, kullanıcıların etkileşimiyle kentsel köyde kültürel bir etkinlik alanı haline geliyor. 2018 yılının Haziran ayında, Urban Mountain'da yaz ortasında bir konser de düzenleniyor.

Yeşil Bulut projesi maketi.
Yeşil Bulut projesi maketi.

Kentsel dağlar, yavaş yavaş kent köyünün üzerinde iç içe geçtiğinde yeşil ve neşe dolu yeni bir yüzey olarak Yeşil Bulut oluşuyor.
Kentsel dağlar, yavaş yavaş kent köyünün üzerinde iç içe geçtiğinde yeşil ve neşe dolu yeni bir yüzey olarak Yeşil Bulut oluşuyor.

Proje

Yeşil Bulut (Green Cloud)

Mimarlar

Zhubo Tasarım

Brüt inşaat alanı

90 m²

Tasarım ve tamamlanma yılı

2017

Proje yeri

Gangxia 1980, Futian Bölgesi, Shenzhen, Guangdong Eyaleti, Çin

Fotoğraflar

John Siu, Yang Xu, Xiaoyan Zeng

Proje direktörü

Qiao zhong

Baş mimarlar

John Siu

Tasarım ekibi

Junda Li, Ke Tao, Yaomin Hu

Yapı mühendisi

Licai He

Teknik danışman

Xinxin Ren

Peyzaj danışmanı

Jie Liu

Mülk sahibi

Glocal