Hayat ve ölüm temalı proje: Saya Park

Siza'nın 1992 Avrupa Kültür Başkenti Madrid'deki Picasso Müzesi için tasarladığı projenin rafa kaldırılmasından yirmi yılı aşkın bir süre sonra, Saya Park Pavyonu inşa ediliyor. Proje, en büyüğü sanat köşkü yapısından oluşan ve çeşitli sergi galerilerini barındıran üç birimden oluşuyor. Proje; sanat pavyonu, bir şapel ve inşa edilen bir gözlemevinden oluşuyor. Pavyon, Güney Kore'de kırsal bölgedeki bir sanat parkında yer alıyor. Yapıda Siza'nın 'hayat ve ölüm' temalı eserlerinin sergilenmesi amaçlanıyor. Heykeller, gün boyu ışık gören tavan pencerelerinin altındaki açıklıklara yerleştiriliyor.

Proje ekibi, hem tasarım formunu tamamlamak hem de yapının doğal peyzajda uyum içinde kendiliğinden bir doku oluşturmasına, yıllanmasına izin vermek için pavyon inşasında brüt beton kullanıyor. Zamanla, betonun renginin değişerek doğayla bütünleşmesi amaçlanıyor. Pavyon, çatallı bir şekilde iki kola ayrılıyor. Yapıyı çevreleyen büyük beton duvarlar, kullanıcıları girişe yönlendiriyor. Kullanıcılar, farklı bir kütlede fakat bu pavyonun bir parçası olan izole bir kütüphane hacmine ulaşıyor. Bir bağlantı koridoru, iki galeriyi korunaklı bir avluda birbirine bağlıyor. Daha büyük olan uzatılmış dikdörtgen hacim ana sergi alanını meydana getirirken, kavisli yapı ikincil galeri alanlarını barındırıyor.

Siza ile işbirliği yapan stüdyo kurucusu Carlos Castanheira Saya Park için, "Bu proje, parkın müşterisinden ve sanat yönetmeninden gelen çok alışılmadık bir taleple başladı. Madrid Avrupa Kültür Başkenti 1992 için yapılmış ama inşa edilmemiş bir projeyi tekrar hayata geçirmek istediler. Bir projeyi başka yerlerde 'tekrarlamak' bizim için olağan bir durum değil çünkü her tasarlanan yapının belirli bir yere veya alana ait olduğuna inanıyoruz. Ama araziyi analiz edince projenin araziye uyarlanabilir olduğunu fark ettik. Arazi ve program da farklı olduğu için bunun tam olarak aynı proje olmayacağını bilerek kabul ettik." şeklinde açıklıyor.

Siza, odanın köşesindeki yüksek bir açıklıktan ışığın geldiği kat yüksekliği fazla olan bir iç alanda, çatıdan sarkan bir corten çelik parçası ve yapının diğer kanadında sergilenecek büyük beyaz mermer bir yumurta tasarlıyor. Biri ışıkta süzülen bir melek veya ölümle ilgili Mesih benzeri bir figüre atıfta bulunurken, diğeri ise doğumu çağrıştırıyor. Her iki parça da Portekiz'de yapılıyor ve Kore'ye gönderiliyor.

Yapı, Güney Kore'nin Gyeongsang Eyaletindeki Changpyeong-Ri'de, bölgenin en yüksek tepelerinden birinin üzerinde yer alıyor. 1.370 metrekarelik Saya Park Sanat Pavyonu, referans aldığı çevre yapılarından kabaca dört kat daha büyük olarak inşa ediliyor.

Yüksek beton duvarlar, geniş açıklıkların neden olduğu ışık ve gölge arasındaki etkileşim ile yapının içini şekillendiriyor. Carlos Castanheira projeyi "Ormanlık alan içindeki Saya Park Projesi; onu dolduran heykelsi yapılara hem yabancı hem de uyum içinde görünüyor." şeklinde açıklıyor.

Projenin son parçası olan gözetleme kulesi, vadiyi gören panoramik bir manzara sunuyor. Parkta bulunan küçük bir tepenin üstüne, pavyon yapısı gibi brüt betondan inşa ediliyor.

Şapel yapısı, doğuya açılan ve gün ışığını içeri alabilen bir yamaca yerleştiriliyor. Şapele girdiklerinde kullanıcılar, yukarıdaki küçük bir açıklıktan gelen ışıkla karşılanıyor. Hristiyan ibadetine yönelik olsa da, alan aynı zamanda maneviyata ilham vererek tefekkür ve meditasyona teşvik ediyor. Mekan, zaman ve meditasyon; saf, geometrik olan bu küçük yapıda tıpkı insan ruhunda olduğu gibi bir araya geliyor.