Kentsel su yolları: Kanal mimarisinin dinamikleri

MERVE DOĞAN

14 MART 2021 , PAZAR 13:00

Canal Swimmer’s Club, Belçika.

Dünya üzerinde inşa edilen su yolları, ticaret ağlarını besleyerek medeniyetler arası bağları kuvvetlendiriyor. Çeşitli yöntemlerle inşa edilen bu projelerle tasarımcılar, insan ve malzeme üzerine yoğunlaşıyor. Kanal projelerinin her biri birbirinden farklı mekansal deneyimler sunarken, tasarıma yönelik yeni çözümler de geliştiriyor.

Yangjing Kanalı Yaya Köprüsü / Atelier Liu Yuyang Architects

Bund Mingshen İskelesi'nin doğu ucunda yer alan Yangjing Yaya Köprüsü, Yangjing Kanalı’nın üzerinden geçerek Huangpu Nehri'ne bağlanıyor. Köprü, Minsheng Wharf bölgesindeki endüstriyel binalar üzerindeki etkiyi en aza indirmek için bilinçli olarak Huangpu Nehri'nin yakınına yerleştiriliyor. Genişliği 10.75 metre, açıklığı 55 metre ve toplam uzunluğu 140 metre olan köprü, üçgen formda bir makası andırıyor.

İşlev ve form ile entegre olan tasarım; bisiklet, koşu ve yürüyüş gibi çeşitli kullanım akışlarını yönlendirebilmek için kot farkını kullanıyor.

Köprünün zarif kıvrımları, çevredeki manzarayla bütünleşiyor ve manzarayı kuzeydoğudaki Yangpu Köprüsü'ne ve güneybatıdaki Lujiazui CBD kompleksine yönlendiriyor.

Bisiklet yolu, daha güvenli bir sürüş deneyimi sağlamak için % 4'ten daha az eğime sahip olan iç kısma yerleştiriliyor.

Kanal Koridoru, King’s Cross / Townshend Landscape Architects

Londra King's Cross Central'daki en büyük kamusal alan olan Kanal Koridoru,Townshend Landscape Architects tarafından tasarlandı. Eskiden, teknelerin demirlemek ve mallarını boşaltmak amacıyla kullandığı kanal havzası bir kent meydanına dönüştürüldü. Tasarım, Regent Kanalı boyunca uzanan ve birbirine kenetlenen bir dizi boşluktan oluşuyor.

Kanal Koridoru, King’s Cross, İngiltere.

Kanal Koridoru 2 kattan oluşuyor: kanalın yanındaki yol seviyesi boyunca uzanan bölüm ve sahanın uzunluğu boyunca uzanan bir istinat duvarı ile ayrılan bölüm.

Tasarım, alanın geçmişine saygı duyuyor, biyolojik çeşitliliği artırıyor ve kanal boyunca yeni halka açık meydanlara ve bahçelere erişim sağlıyor.

Cirkelbroen Köprüsü / Stüdyo Olafur Eliasson

Kent merkezinde iki kıyıyı birbirine bağlayacak olan proje, 5 platform ve direklerden oluşuyor. Cirkelbroen Köprüsü, Kopenhag Limanı çevresinde insanların; bisiklet, koşu, yürüyüş gibi etkinlikleri için kullanabiliyor. Her gün yaklaşık 5.000 kişinin kullandığı köprü; kullanıcıların hızlı şehir yaşamını yavaşlatarak yeni bir kamusal alan potansiyeli sunuyor.

Köprü, Christianshavn mahallesinde kanal çevresindeki günlük yaşamı ve samimiyeti, yelkenli teknelerini, surlardaki yaşamı yansıtıyor.

Köprü, modern tasarımıyla kentin tarihi dokusu içinde yeni kamusal bir alana dönüşüyor.

Merchant Square Yaya Köprüsü / Knight Architects

Merchant Square Yaya Köprüsü, İngiltere.

İngiliz firması Knight Architects ve yapı mühendisleri AKT II, Londra, Paddington'da geleneksel bir el tipi yelpazenin kanatları gibi açılıp kapanan, hareketli bir yaya köprüsü tasarladı.

20 m uzunluğunda ve 3 m genişliğindeki köprü, hareketli beş çelik kirişten oluşuyor.

Sırayla açılan köprünün beş kirişi, fan benzeri bir etki oluşturmak için farklı açılarla yükseliyor. İlki 70 derecelik açıya ulaşırken son kaldıraç, kanal yüzeyinde iki buçuk metrelik bir açıklık oluşturuyor. Kirişlerin ağırlığı altı ila yedi ton arasında değişiyor. Kanatlar tamamen kapatıldığında köprü, yayalar için kullanılabilir hale geliyor.

Yüzen Ada / OBBA ve Dertien 12

UNESCO Dünya Mirası listesine alınmış tarihi bir şehir olan Brugge, Kuzey’in Venedik’i olarak da biliniyor. Şehrin içinden geçen bu kanal, arkasında iyi korunmuş yapılarla birlikte, Brugge’ye güzel manzaralar sunuyor.

Perdeler, aynı anda hem açılıp hem kapanabilen alanlar oluşturuyor.

OBBA, su üzerinde yüzen aerodinamik şekilli bir pavyon olan "Yüzen Ada"yı tasarlayarak; kanalın katı sınırını daha çekici kılmaya ve insanları su kenarına yönlendirmeyi hedefliyor. Böylelikle OBBA, ziyaretçilerin suda yürüyebileceği, dinlenebileceği, derinlemesine düşünebileceği ve su üzerinde eğlenebileceği bir yer tasarlıyor.

Köprü, lineer patikanın ortasında, insanların sessizce dinlenebileceği farklı şekil ve formlarda çeşitli alanlar sunuyor.

Media City Yaya Köprüsü / WilkinsonEyre

Media City Yaya Köprüsü Trafford'u, Manchester Gemi Kanalı boyunca Salford Quays ile birleştiriyor. Buradaki rıhtımlar, 20. yüzyılın ilk yıllarında Birleşik Krallık’taki en yoğun rıhtımlar arasında yer alıyor. 1985 yılında, rıhtımların kademeli olarak azalmasının ardından bölge nihayet; The Lowry ve Kuzey İmparatorluk Savaş Müzesi gibi cazibe merkezlerini su kenarına getiren yenilikçi bir yenileme planının konusu oluyor. WilsonEyre, dönüşümün son aşamasına, Media City Yaya Köprüsü ile katkıda bulunuyor.

Canal Swimmer’s Club / Atelier Bow-Wow + Architectuuratelier Dertien 12

Atelier Bow-Wow ve Dertien 12 tarafından, Bruges Kanalının kenarında yer alan yüzen güneşlenme güvertesi; şehrin ilk sanat ve mimari trienali sırasında yüzücüler için bir dinlenme yeri sağlamak için tasarlandı. Projeyle birlikte Bruges Kanalı, 40 yıllık yüzme yasağından sonra yeniden halka açıldı.