Kurgusunu bilimden alan yapı: Biyoçeşitlilik Araştırma Merkezi ve Müzesi

Yapı sınırları doğadan ilham alıyor.
Yapı sınırları doğadan ilham alıyor.

Erkal Mimarlık tarafından tasarlanan Biyoçeşitlilik Araştırma Merkezi ve Müzesi, Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü’nde yer alıyor. Yapı, uluslararası bilim insanlarına araştırma olanakları sunarken; biyoçeşitlilik konulu bilimsel materyallere ayrılmış araştırma tesislerini ve sergi alanlarını da bünyesinde barındırıyor. Projenin Ankara’nın ana gelişme ekseni üzerinde bulunması tasarıma yön veriyor.

Yapının çevresinde geniş bir peyzaj bulunuyor.
Yapının çevresinde geniş bir peyzaj bulunuyor.

Beytepe Kampüsü, Ankara’nın önemli gelişim aksı olan Eskişehir yolu üzerinde yer alıyor. Bulunduğu konum, yoğun şehirleşme ve kentsel saçaklanma baskısı oluşturuyor. Kampüs; ayrı bir ekosisteme sahip birkaç özel vadi ve komşu kampüs arazilere de uzanan birbirine bağlı vadilerin oluşturduğu bir bölgede bulunuyor. Buna rağmen kendine özgü ekosisteme sahip bir vadiyi de kapsayan yapı, bölgenin doğal zenginliğini uzun soluklu düzenlemelerle olabildiğince korumayı amaçlayan bir projelendirmeden geçiyor.

Giriş, yapıyı ikiye ayırıyor.
Giriş, yapıyı ikiye ayırıyor.

Yapıdaki işleve bağlı mekanlarda geniş açıklıklar bulunuyor.
Yapıdaki işleve bağlı mekanlarda geniş açıklıklar bulunuyor.

Hızla gelişen ve değişen bir şehrin merkezinde bu doğal kaynağı korumayı amaçlayan Biyoçeşitlilik Araştırma Merkezi ve Müzesi, bu kapsamdaki en somut projelerden biri olarak kampüse ve üniversiteye değer kazandırıyor. Yapı, hem peyzajın korunmasına katkı sağlıyor hem de bilim camiası için sosyal bir teşvik oluşturuyor.

Yapı cephesinde zıt renkler kullanılıyor.
Yapı cephesinde zıt renkler kullanılıyor.

Yapının yakın çevresinde yerleşim bulunmuyor.
Yapının yakın çevresinde yerleşim bulunmuyor.

Yapı, doğu yönüne doğru konumlanan bir yamaç üzerinde yer alıyor. Doğu bağlantısı ile yakın gelecekte projenin, Milli Botanik Bahçeleri’nin de dahil olduğu bir koruma alanının parçası olması hedefleniyor. Yapı, kademelenmiş bir dizi platform ile topografyayla birleşiyor. Bu birleşmeyle beraber açık ve kapalı alanların iç içe geçtiği mekanlar, yeşil ile bütünleşiyor.

Yapı birden fazla kota yerleşiyor.
Yapı birden fazla kota yerleşiyor.

Yapıda betonun varlığı hissettiriliyor.
Yapıda betonun varlığı hissettiriliyor.

Araştırma mekanları ile müze mekanları yapı boyunca bütünleşmiş olsa da zemin katta, plaza boyunca birbirine bakan karşılıklı iki ayrı giriş sağlanıyor. Araştırma tesisinde; koleksiyonlar, laboratuvarlar, bilim adamları için ofisler, kütüphane, yönetim ve toplantı salonu yer alıyor.

İç mekanda doğal aydınlatma sağlanıyor.
İç mekanda doğal aydınlatma sağlanıyor.

Kütleler, ışık alacak şekilde bir araya getiriliyor.
Kütleler, ışık alacak şekilde bir araya getiriliyor.

Zooloji, Tıp Bilimleri ve Antropoloji dallarına dair biyoçeşitlilik örneklerinin sergilendiği müze kısmı, üst katta yer alıyor. Yapının topografyaya açılmasıyla zemin bağlantısı sağlanan bodrum kat, botanik sergisine ev sahipliği yapıyor. Topografyayla bağlantılı olan bu alanlarda, gelecekteki gelişim için bir dizi sera planlanıyor.

Yapı sınırları, doğadan ilham alıyor.
Yapı sınırları, doğadan ilham alıyor.

Kütleler, ışık alacak avlular oluşturacak şekilde bir araya getiriliyor.
Kütleler, ışık alacak avlular oluşturacak şekilde bir araya getiriliyor.

Mimari kurgu, doğadaki formlardan ilham alınarak düzenleniyor.Planlama, sergileme birimlerinin karakterlerinin vurgulanmasına olanak sağlayan çeşitli boyut ve ölçeklere sahip geniş bir bilimsel disiplin yelpazesinden oluşuyor. Bu sebeple tasarımda, mekanların ayrı ayrı kurgulanabildiği ancak gerektiğinde birlikte işlevlendirilebilecek parçalı bir hacim düzeni oluşturuluyor.

Zemin kat planı.
Zemin kat planı.

Üst kat planı.
Üst kat planı.

Yapı kesiti.
Yapı kesiti.

Müzede sergilenecek materyallerin önemli bir kısmının bilimsel kurumların ve bilim camiasının liderlerinden olması planlanıyor. Bu nedenle biyoçeşitlilik alanında çalışanların da yapının kullanımına katılımı hedefleniyor. Sonuç olarak Biyoçeşitlilik Araştırma Merkezi ve Müzesi; bilime, akademiye ve bilimsel camiaya hizmet eden programının ötesine geçmeye ve Ankara’daki kentsel yeşil alanların korunmasına katkı yapan bir proje olarak hayata geçiriliyor.

Yapı, bulunduğu bölgeye hizmet ediyor.
Yapı, bulunduğu bölgeye hizmet ediyor.

Kütle planlamasında birçok dışbükey sınırlar yer alıyor.
Kütle planlamasında birçok dışbükey sınırlar yer alıyor.
Proje

Hacettepe University- Museum and Center For Biodiversity

Yer

Ankara, Türkiye

Mimarı

Erkal Mimarlık

Baş mimar

Emre Erkal

Tasarım ekibi

Atakan Palaşoğlu, Demet Yüce, Nurcan Bayrakcı, Bekir Aşçıoğlu

Brüt inşaat alanı

6500m²

Tamamlanma yılı

2018

Yapı malzemeleri

Cam, beton, çelik