Mies’le bütünleşen tasarım: Barcelona Chair

"Less is more" yani "Az çoktur" önermesi ile modern mimarlığa yön veren Ludwig Mies van der Rohe'nin Knoll şirketi tarafından üretilen Barselona Chair. Knoll Arşivi'nden görüntü.
"Less is more" yani "Az çoktur" önermesi ile modern mimarlığa yön veren Ludwig Mies van der Rohe'nin Knoll şirketi tarafından üretilen Barselona Chair. Knoll Arşivi'nden görüntü.

Ludwig Mies van der Rohe tarafından 1929 yılında tasarlanan Barcelona Chair, Barselona Dünya Fuarı’nın Barcelona Pavyonu’nun temel ögelerinde biri. Bauhaus ekolünün öncülerinden olan Mies’in tasarımı; sadece bir koltuk olmaktan ziyade Mimari Hareket’de de kült bir eser niteliğinde.

Kavisli hatlara sahip.
Kavisli hatlara sahip.

Barcelona Chair’ın görünüşü, tasarım ekseni kaydırılarak oluşturulmuş kavisli hatlara sahip "X" formunda. İskeleti oluşturan her kavisli çizgi bir daireyi tamamlıyor. Mies; bu "X" formunu eski Mısır katlanır taburelerden, 19. yüzyıl neoklasik sandalyelerine kadar birçok tasarımda görülen detaylardan ilham alarak tasarlamış.

Ludwig Mies van der’in el çizimi eskizleri.
Ludwig Mies van der’in el çizimi eskizleri.

Başlangıçta Barcelona Pavyonu’nda sergilenmek üzere sadece 2 adet "Barcelona Chair" üretilmiş. Bu iki orijinal modelin iskelet yapısını oluşturan konstrüksiyon, yassı çelik çubukların elektrik kaynağı ile birleştirilmesiyle üretilmiş. Yine el işçiliği ile yapılmış olan minderler; kırk parça fildişi renkli domuz derisinin fitiller yardımıyla birleştirilmesi yöntemiyle yapılmış ve içleri at kılı ile doldurulmuştur. Minderler; kendilerini taşıyan deri şeritlerin yetmiş iki vida kullanılarak çelik çubuklara bağlanması ile tam yerine yerleştirilmiş.

1929, Dünya Fuarı Barselona Pavyonu.
1929, Dünya Fuarı Barselona Pavyonu.

Başta sadece iki adet üretilmiş olmasına rağmen tasarım, üretime sokulmuş ve oldukça popüler bir hale gelmiş. Mies’in bu sandalyesi on altı yıllık bir dönem dışında 1929'dan beri üretilmeye devam ediliyor. 1930-1934 yıllarında MR90 adı altında üretilmiş olan tasarım, 1953’den beri Knoll tarafından üretiliyor.

1931, Barcelona Chair Konstrüksiyon.
1931, Barcelona Chair Konstrüksiyon.

Tasarımın seri üretime geçmesi ile iskeleti oluşturan çubuklar vidalarla birleştirilmeye başlanmış. Zaman içerisinde bu eklem yerlerin; deri kayışların altına gizlenmesi ile tasarıma tekrardan kesintisiz görünüm kazandırılmış.

1931-1932, Barselona Chair’de İyileştirmeler.
1931-1932, Barselona Chair’de İyileştirmeler.

Tasarımı ve üretim hakkı Knoll şirketlerine verilen tasarım; Knoll üretimli olan modellerinde paslanmaz çelik iskelet ve endüstriyel köpük kaplı farklı renk alternatifleri olan minderlerden oluşuyor. Zaman içerisinde Barcelona Chair Serisi; 2’li koltuk, sehpa, divan ve puf parçalarıyla tamamlanmış. 1953 yılında Knoll tarafından üretilmiş olan fildişi rengi tasarımlarından bir kopyası MoMA’ya (The Museum of Modern Art) hediye edilmiş.

Ludwig Mies van der Rohe’a bu koltuğu tasarlarken ne düşündüğü sorulduğunda şu ifadeleri kullanıyor:

Barcelona Dünya Fuarının açılışında Kral 13.Alfonso’nun bizi ziyaret edeceğini biliyordum, bu nedenle Barcelona Chair’ı bir kral için geliştirdim."

1953, Knoll tarafından üretilmiş ve orijinali tasarımı Barselona Pavyonun’da sergilenmiş olan fildişi rengindeki tasarımın bir kopyası MoMA’da bulunuyor.
1953, Knoll tarafından üretilmiş ve orijinali tasarımı Barselona Pavyonun’da sergilenmiş olan fildişi rengindeki tasarımın bir kopyası MoMA’da bulunuyor.

Knoll tarafında üretilen sandalyenin genişliği 29.5.
Knoll tarafında üretilen sandalyenin genişliği 29.5.

1949, Philip Johnson'un Cam Evinde Barselona Koleksiyonu.
1949, Philip Johnson'un Cam Evinde Barselona Koleksiyonu.

Knoll tarafından üretilen Barselona Chair farklı renk seçeneklerine sahip.
Knoll tarafından üretilen Barselona Chair farklı renk seçeneklerine sahip.

Barcelona Chair’ın Tan rengi.
Barcelona Chair’ın Tan rengi.

I. Dünya Savaşı sonrası Alman ulusunun modern ve yenilikçi yapısını yansıtmak amacıyla tasarlanmış olan Barselona Pavyonu 1986 yılında tekrar inşa edildi ve ziyarete açıldı.
I. Dünya Savaşı sonrası Alman ulusunun modern ve yenilikçi yapısını yansıtmak amacıyla tasarlanmış olan Barselona Pavyonu 1986 yılında tekrar inşa edildi ve ziyarete açıldı.