Mimar, şehir plancısı ve ressam: Le Corbusier

Le Corbusier, Mimar.
Le Corbusier, Mimar.

Le Corbusier, modern mimarinin kurucularından biri olarak öne çıkar. Şehir siluetlerinden otoyol ağları ve kent plazalarına kadar bugün baktığımız çoğu yerde İsviçreli mimarın izlerini görmekteyiz.

Le Corbusier yapılarında ağırlıklı olarak çelik ve betonarme öğeler ön plana çıkar.
Le Corbusier yapılarında ağırlıklı olarak çelik ve betonarme öğeler ön plana çıkar.

6 Ekim 1887’de İsviçre’de doğan mimarın asıl adı Charles-Edouard Jeanneret’tir.Le Corbusier, kasabanın ünlü saat endüstrisinde kadranları boyayan bir sanatçı olan Edouard Jeanneret ile müzisyen-piyano öğretmeni Madame Jeannerct-Perrct'in ikinci oğludur. Ailesinin Kalvinizm (bir Hristiyanlık mezhebi)'e bağlılığı, sanata olan sevgisi ve 12. yüzyıldaki Albigensian Savaşları sırasında ailesinin kaçtığı Jura Dağları'na olan tutkusu,Le Corbusier üzerinde biçimlendirici etkiler bırakır.

Corbusier tasarımlarında, minimum etki ile oluşturulmuş basit çizgileri ve yapıları savunur.
Corbusier tasarımlarında, minimum etki ile oluşturulmuş basit çizgileri ve yapıları savunur.

Le Corbusier, 13 yaşındayken ilkokulu bırakarak La Chaux de Fonds Sanat Okulu’na başlar. Bu okulda babasının izinden giderek saat işçiliği ve oyma sanatını öğrenir. Burada, Le Corbusier'nin "ustam" dediği ve daha sonra kendisinden tek öğretmeni olarak söz ettiği L'Eplattenier'in vesayeti altına girer. L'Eplattenier, Le Corbusier'e sanat tarihi, çizim ve art nouveau'nun natüralist estetiğini öğretir. Bir süre sonra Corbusier saat işini bırakır ve ressam olma hayaliyle sanat ve dekorasyon çalışmalarına devam eder.

Le Corbusier, 1907'de 20 yaşındayken ilk ev projesini tasarladıktan sonra İtalya, Viyana, Münih ve Paris dahil olmak üzere Orta Avrupa ve Akdeniz seyahatlerine çıkar. Seyahatleri arasında, betonarme inşaatın öncüsü olan rasyonalist Auguste Perret ve daha sonra Le Corbusier'in Ekim 1910'dan Mart 1911'e kadar Berlin yakınlarında birlikte çalıştığı ünlü mimar Peter Behrens olmak üzere çeşitli mimarların yanında çalışma imkanı bulur. Bu geziler Le Corbusier'in sanatında önemli bir rol oynar.

Corbusier, yalın ve işlevsel bir tasarım dili tercih etmiştir
Corbusier, yalın ve işlevsel bir tasarım dili tercih etmiştir

1912'de Le Corbusier, L'Eplattenier ile birlikte ders vermek ve kendi mimarlık ofisini açmak için La Chaux-de-Fonds'a döner. Birkaç villa tasarlar ve tamamen modern bir teknik olan, brüt betonarme kullanımı üzerine teoriler geliştirmeye başlar. Le Corbusier, bu konseptlerde tasarlanan projeleri, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra şehirlerin yeniden inşasına yardımcı olacak uygun fiyatlı prefabrik konutlar olarak tasavvur etmeye başlar. Tasarladığı konut projeleri, binayı olağan yapısal kısıtlamalardan kurtaran açık plan tipolojisinden oluşur. Bu tasarım sistemi, önümüzdeki 10 yıl boyunca Le Corbusier'in mimarisinin omurgası haline gelir.

Villa Savoye, Fransa(1929-1931
Villa Savoye, Fransa(1929-1931

Le Corbusier, modern mimari için 5 ilkeyi standart olarak belirler veçalışmalarını bu yönde devam ettirir;

● Yapının kolonlar üzerinde yükselmesi, zeminden sürekliliğin kesilmemesi,

● Teras çatı ile yapının kendi içinde bir bütün olması

● Serbest plan şemalı çözümlerin tasarlanması

● Bant pencereler kullanılması ile yapıların daha fazla ışık almasının sağlanması

● Kolonların geriye çekilerek serbest cephe düzeninin oluşturulması

Ronchamp Şapeli, Fransa.
Ronchamp Şapeli, Fransa.

Jeanneret, sosyal konut sorunlarıyla yakından ilgilenir. Şantiye ortamında kolay birleştirilebilen, sökülüp takılabilen parçalar kullanarak inşaat sürecini hızlandırır. Bu inşaat sürecinin adı ‘domino’ olarak geçer.

1917'de Birinci Dünya Savaşı sona ererken daha önceki gezilerinde çok sevdiği Paris’e yerleşir. 5 yıl sonra kuzeni Pierre Jeanneret ile birlikte bir mimari tasarım ofisi açar. 1930 yılında vatandaşlığa alındığında Le Corbusier adını alır. 1923’te bütün tasarım çizgisini ortaya koyan ‘Bir Mimarlığa Doğru’ isimli kitabını yayımlar. Kitap, kısa sürede birçok dile çevrilir ve çok sayıda tasarımcıyı etkileyerek Corbusier’e belli bir ün kazandırır.

Unité d'Habitation, Fransa.
Unité d'Habitation, Fransa.

II. Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan konut ihtiyacına çözüm olarak Unité d'Habitation tasarlanır. Le Corbusier’in ilk büyük ölçekli projesi olan Unité d'Habitation, kullanıcıların tüm ihtiyaçlarını tek hacimde çözümler.

Corbusier, sanayileşmeye olanak tanıyan basit ve rasyonel bir mimari üzerine çalışmalarına devam eder. 1920’de tasarlanan Citrohan House bu bağlamda geliştirilir. Mimar, Paris’te La Roche Jeanneret-Raaf ya da Boulogne-Billancourt’taki Cook villaları gibi çok sayıda konut inşa eder.

Citrohan House
Citrohan House

Le Corbusierendüstrinin taleplerini, işlevselciliği ve nesiller boyunca tanımlandığı şekliyle mimari formun kalıcı kaygılarını tatmin edecek yeni bir mimari tasarım öne çıkarır. Önerileri arasında ilk şehir planı olan çağdaş şehir ve hayatı boyunca mimari çizgisinin temelini oluşturan iki konut tipi yer alır: Maison Monol ve daha ünlüsü "makine" olarak da adlandırdığı Citrohan House.

Le Corbusier, mimarinin sosyal çatışmaların çözümüne yardımcı olabileceğine inanarak, şehirlere yeni bir model öneren Atina Tüzüğü’nün hazırlanmasına katkıda bulunur.

Carpenter Görsel Sanatlar Merkezi.
Carpenter Görsel Sanatlar Merkezi.

Carpenter Görsel Sanatlar Merkezi, Amerika Birleşik Devletleri'nde Le Corbusier tarafından tasarlanan ilk ve tek yapı olarak ön plana çıkar. Cambridge’de Harvard Üniversitesi Kampüsü için tasarlanır.

Ulusal Batı Sanatları Müzesi, Tokyo.
Ulusal Batı Sanatları Müzesi, Tokyo.

Tokyo’nun merkezinde yer alan Ulusal Batı Sanatları Müzesi, Batı sanatının önemli sayıda koleksiyonunu barındırır. Aynı zamanda önemli sanatkarların eserleri sergilenir. Le Corbusier, Uluslararası Modern Mimarlık Kongreleri’nin (CIAM) kuruluş çalışmalarında yer alır ve konferanslar verir.

Le Corbusier, 27 Ağustos 1965'te Roquebrune-Cap-Martin Akdeniz'de yüzerken vefat eder.