Mimarlar tarafından tasarlanmış oyuncaklar
Binaları, şehirleri tasarlayan mimarlar zaman zaman karşımıza oyuncak tasarımlarıyla da çıkıyor. Aralarında oldukça bilindik mimarların da tasarladığı bu oyuncaklar birçoğumuzun evinde görmek isteyeceği türden.
Çalışma alanlarından çok daha küçük ölçekteki oyuncak tasarımlarıyla kimi kendi çocuğu için kimi bir yardım kuruluşu için kimi de oyuncaklarla çocuklara ilham vererek hayal güçlerinin potansiyelini artırmak için bu işe girişmiş.
İlk oyuncak Kengo Kuma tarafından tasarlanan “Tsumiki”. Japon mimar Kengo Kuma, Lego'ya Japon alternatifi olarak tanımlanan üçgen şekilli ahşap parçalardan oluşan bir modelleme kiti yarattı. Tsumiki Japonca’da blok inşa etmek anlamına geliyor.
Her bir parçanın, uçlarına şerit şeklinde girintilerle kesilmiş V şeklinde bir formu bulunuyor. Bu çentikler, parçaların yapıştırıcıya ihtiyaç duyulmadan birbirine geçmesine ve karmaşık şekiller oluşturmasına izin veriyor. Modüler parçalar sayesinde sonsuz konfigürasyonla, develerden piramitlere, kulelerden hayal gücümüzün sınırsız ürünlerine kadar her şeyi yaratma olasılığı doğuyor.
Amerikalı Charles ve Ray Eames çifti, Eames Office çatısı altında modern mimari ve mobilya başta olmak üzere çeşitli endüstriyel ürünler üzerine de çalışmışlar. Geniş tasarım yelpazeleri altında birçok oyuncak tasarımları da bulunuyor. “The Toy”, 51 olası konfigürasyona sahip çubuk ve renklı panellerle, çeşitli alanlar yaratmaya izin veren bir tasarım.
The Toy, renkli kare ve üçgen paneller, delikli uçları olan ince ahşap dübeller ve bağlantılar için boru temizleyiciler içeriyor. Çubuk ve paneller modüler olarak kullanılarak yetişkinler, gençler ve çocuklar için amatör tiyatrolar, oda dekorasyonları veya diğer oyuncaklar için çadıra dönüşebiliyor.
The Toy, ilk kez1951-59 yılları arasında piyasada bulunduktan sonra 2017’de tekrar satışa sunulmuş. Eames Office’in kütüphanesinde çeşitli kart oyunları, uçurtmalar başta olmak üzere ilginç birçok oyuncak bulunuyor.
2013’te Cathedral Group, engelli çocuklara yardım kuruluşu KIDS için yardım toplamak amacıyla çeşitli İngiliz tasarımcılarını oyun evi tasarlamaya davet etti. Amaç İngiliz mimar Edwin Lutyens'in 1924'te sergilediği bir oyun evine atıfta bulunacak çeşitli oyun evleri tasarlayarak açık artırmayla satmaktı.
Yardım yarışmasında tasarlanan oyuncaklara geçmeden önce Edwin Lutyens'in oyun evini göstermek gerekli. Oyun evi aslında bir oyun oynanması için tasarlanmamış. “Kraliçe Mary'nin Bebek Evi” adlı maket aslında 1/12 oranda inşa edilmiş bir Palladian villası. Amacı, dönemin en iyi İngiliz zanaatkarlığını sergilemekmiş.
Yarışmaya davet edilen mimarların başında Zaha Hadid geliyor. Zaha Hadid’in oyun evi, 2007'deki Köln Mobilya Fuarı için tasarlanan “Ideal House” pavyonunun minyatür bir reenkarnasyonu ve bir Hadid klasiği olarak heykelsi formda. “This may be the place” adlı oyun evi, yapboz niteliğinde kurulabilir ahşap blok ve tek bir şeffaf çekirdekten oluşuyor. £9,000 bedelle, oyun evi müzayededeki en pahalı parça.
Yarışmada yer alan Coffey Architects, “Inside Out House” tasarımlarıyla Londra’da gittikçe zorlaşan açık hava oyunlarına erişim sağlamayı hedeflemiş. Kısmen beton kabuk, kısmen hareketli meşe odalardan oluşan oyun evi güneşli günlerde bahçede oynamaya imkan sağlıyor.
Yağmur başladığında beton kabuk bahçede bırakılarak meşe odalarla evin içinde oynanmaya devam ediliyor. Güzelce yapılmış, sağlam, dokunsal ve renkli olan Inside Out House, Telegraph Gazetesi’nin incelemesinde şöyle tanımlanmış:
Bir çocuğun yıllarca oyun oynadığını hayal edebileceğimiz bir parça. Klasik modernist ilkenin dışarıyı içeri getirme ilkesinin harika bir örneği.”
1947 yılında genç mimar Anne Tyng, “Tyng Toy” adını verdiği çocuklar için bir oyuncak inşaat seti tasarladı. Tyng Toy, küçük kontrplak parçasının, bir tabureden sallanan bir ata kadar çok çeşitli oyuncaklar ve mobilya parçaları halinde birleştirilmesine izin veriyor.
Set, çok işlevsel ve basit bir yuva sistemine sahip, çok ustaca kesilmiş kontrplak parçalarından ve parçaları birleştirecek dübellerden oluşuyor. Oyuncaklarla oynamanın ötesinde, bir çocuğun kendi çevresini ve kendi nesnelerini yaratması fikri, o zamanlar yenilikçi bir şeydi.
Japon firması Torafu Architects tarafından tasarlanan “Dowel-Block Toy” ise 60 yıl önce Anne Tyng’in tasarımından ilham alıyor. Çeşitli şekillerde renkli geometrik ahşap prizmalar, kenarlarında sıralı deliklere sahip. Böylece dübellerle birbirlerine bağlanarak çocukların hayal güçlerini kullanmalarına imkan sağlayan ucu açık bir alan oluşturuyor.
20. yüzyılın modernizminin en önemli mimarlarından, mobilya tasarımcılarından ve savunucularından biri olan Hollandalı Gerrit Rietveld oyun evi tasarlayan bir diğer mimar. O sırada müşterileri olan Jesse ailesinin çocukları için yapılan oyun evi, 1952 yılında çocuklara verildi. Ev sayesinde çocukların savaş sonrası dünyada zevkli modern nesnelerle çevrili, kısaltılmış bir yaşam tarzı hayal edebilmeleri düşünülmüş.
