Modernist mimarlar arasında bir filozof: Louis Kahn
Amerikalı Louis Isadore Kahn, dünya çapında tanınan bir modernist mimar.Tasarladığı yapıları güçlü ve masif olarak karakterize eden Kahn; özgün tarzı ile modern mimaride, eski anıtların ağırlığı ve itibarını yakalıyor.
Kendine özgü anıtsal ve yekpare bir tarza sahip olan modernist mimar; tasarladığı ağır binalarda çoğunlukla yüklerini, malzemelerini veya birleşmelerini gizlememeyi tercih ediyor.
1901 yılında Estonya’da doğan Louis Kahn, 1905 yılında ailesi ile birlikte Philadelphia’ya göç etti. 1914 yılında ise Amerikan vatandaşı oldu. 1924 yılında, çizim alanına önem veren ve sıkı bir beaux-arts eğitimi almasını sağlayan Pennsylvania Üniversitesi'nden mezun oldu. 1928’de çıktığı Avrupa gezisinde gördüğü kaleler ve duvarlı şehirlerden etkilenen mimar, Ortaçağ mimarisine olan ilgisi ile modernist mimari karakterini şekillendirdi.
Amerika’da çeşitli kişilerle ve ofislerle çalışmış olsa da bu sure içerisinde mimarın sadece Jesse Oser Evi (1940) gibi çok az sayıda projesi inşa edildi. 1947 yılında Yale Üniversitesi'nde profesör olan Kahn’ın, 1950’de Roma'daki Amerikan Akademisi'ne katılımı; mimarlık kariyerinde bir dönüm noktası oldu. Sanatçı; İtalya, Yunanistan ve Mısır'daki eski binaların kalıntılarını ziyaret etmesi ile temele dönüş yaklaşımını benimsedi.
Amerika’ya dönüşünün ardından mimarın ilk büyük çaplı projesi Yale Üniversitesi Sanat Galerisi (1952-54) inşa edildi. Kahn; sanat galerisini, Yale Üniversitesi’nin sahip olduğu mevcut neo-gotik tarzın yanında brütal bir bina olarak tasarladı. Daha önceki modern hareketlerden etkilenerek özgün tarzını geliştirdi ancak hiçbir zaman dogmatik düşüncelerin kendisini sınırlamasına izin vermedi. 1950’lerde ve 1960'larda Philadelphia Şehir Planlama Komisyonu’nda danışmanlık yapan Khan’ın, icra edilmeyen projeleri de var.
1957’de Pennsylvania Üniversitesi'ne profesör olarak geçiş yapan mimar, üniversite için Richards Tıbbi Araştırma Binası’nı (1960–65) tasarladı. Bu yapının belirgin özelliklerinden biri;merdiven boşluğu, asansör, havalandırma ve boru gibi servis alanlarının, laboratuvar, ofis gibi servis edilen alanlardan farklı kulelere atanmış durumda olması.
Mimarın olgun tarzına en iyi örnekler; Salk Enstitüsü (1959-65) ve Yale British Art Centre (1969–74) olarak gösteriliyor. Bu binalarda servis eden-edilen düşüncesinde, Klasik ve Ortaçağ mimarisinden etkilenilmesinin yanı sıra temel geometrik formlar ve beton, tuğla gibi tanıdık malzemelerin zarif ve etkileyici kullanımı Louis Kahn’ın olgun tarzını sembolize ediyor.
Kahn'ın diğer önemli eserleri; Rochester First Unitarian Church (1959–69), Eleanor Donnelley Erdman Hall (1960-65), Phillips Exeter Academy Library (1965-72), Arts United Center (1973), Kimbell Sanat Müzesi (1967-72), Jatiya Sangsad Bhaban (1962-74).
Mimar'ın; Esherick Evi (1961), Fred E. and Elaine Cox Clever Evi (1962), Norman Fisher Evi (1967) gibi müstakil ev projelerinde de imzası bulunuyor.
Louis Kahn, 1974’te Hindistan'a yaptığı bir iş gezisinden dönerken Pensilvanya İstasyonu’nda bir tuvalette geçirdiği kalp krizi sebebiyle vefat ediyor. 50'li yaşlarına kadar kendine özgü tarzına ulaşamayan ve 73 yaşında hayata gözlerini yuman Kahn, bu 20 yıl içerisinde ortaya çıkardığı eserleri ile meslektaşları Le Corbusier ve Mies van der Rohe gibi modernist mimarinin öncüleri arasında yer alıyor.
