Neo-Rasyonalizmin öncüsü: Oswald Mathias Ungers

Ungers.
Ungers.

Oswald Mathias Ungers (1926-2007), Alman mimar ve profesör, yeni Avangard hareketlerdeki radikal neo-rasyonalizmin temsilcisi olarak bilinir. Tasarımlarını geometrik mantık üzerine kuran Ungers, teorik bilgileri sayesinde Avrupa mimarlık tarihinde önemli bir yere sahiptir.

Odalardan bir şehir.
Odalardan bir şehir.

Almanya’nın Kaisersesch şehrinde doğan Oswald Mathias Ungers; Nazi Almanya'sında büyür ve İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, 1947'den 1950'ye kadar, Karlsruhe Üniversitesi'nde Egon Eiermann'ın yanında mimarlık eğitimi alır. 1950'de, Köln'de ilk mimarlık ofisini kurar; 1964'te Berlin'de, 1974'te Frankfurt'ta ve 1983'te Karlsruhe'de ek ofisler açar. 1963-1967 yılları arasında Berlin Teknik Üniversitesi'nde profesörlük ve mimarlık fakültesi dekanı olarak görev yapar.

1968'de Amerika Birleşik Devletleri'ne taşınır ve burada 1969'dan 1975'e kadar, Cornell Üniversitesi'nde mimarlık bölümü başkanlığında görev alır. 1971'de American Institute of Architects üyesi olur. Aynı zamanda Harvard Üniversitesi'nde (1973 ve 1978), Kaliforniya Üniversitesi’nde, Los Angeles'ta (1974/75) misafir profesörlük yapar. 1976'da Almanya'ya dönüp Viyana Uygulamalı Sanatlar Üniversitesi'nde (1979/80) misafir profesör ve Kunstakademie Düsseldorf'ta (1986) profesörlük yapar.

Ungers Ev II: Villa Glashütte.
Ungers Ev II: Villa Glashütte.

Kariyerinin başlangıcında evler ve okullar üzerine çalışmalar yapan Ungers, ardından daha büyük ölçekli projeler tasarlayarak kariyerine devam eder. Roma'daki Alman Elçiliği’nden (1964) Bremen Üniversitesi Kampüsüne (1976), Berlin Adliyesi’nden (1979), Venedik Lido'daki Sinema Binası yarışmasına (1991) kadar birçok projeye katılır.

Schillerstrasse, Miquelstrasse, Lützowplatz'daki apartman kompleksi.
Schillerstrasse, Miquelstrasse, Lützowplatz'daki apartman kompleksi.

Ungers’in mimari tarzının ana örneklerinden biri olarak kabul edilen Köln'deki Wallraf-Richartz-Müzesi (2001).
Ungers’in mimari tarzının ana örneklerinden biri olarak kabul edilen Köln'deki Wallraf-Richartz-Müzesi (2001).

Frankfurt, Hamburg ve Köln'de müzeler tasarlar. Binaları arasından Belvederestrasse'deki kendi evi ve Köln-Müngersdorf (1959), basit geometrik kompozisyonlarıyla öne çıkar.

Belvederestrasse'deki kendi evi.
Belvederestrasse'deki kendi evi.

Belvederestrasse'deki kendi evi.
Belvederestrasse'deki kendi evi.

Berlin Duvarı'nın yıkılmasının ardından şehri yeniden planlayarak bütünsel bir nitelik getirmek için çalışmalar yapar. Cornell’de birlikte çalıştığı Rem Koolhaas ve diğer öğrencileriyle soğuk savaştan sonra Berlin şehrinin yeniden planlanması için bir proje önerisinde bulunurlar. Projede, şehrin var olan durumunu göz önüne alırlar: duvar yeni kalkmış, iç savaş yeni bitmiştir.

O dönemde azalan bir nüfusa sahip olan Berlin’in sadece belirli kısımları kullanılmaktadır. Ungers ve öğrencileri bu verileri göz önünde bulundurarak var olanı koruyup geriye kalan yerlerin yavaşça çürümeye bırakılmasına karar verirler. Ekip, bu parçalanan kısımların giderek doğaya karışacağını ve kullanılan kısımların, yeşil denizin içindeki şehir adaları olacağını anlatan 12 tezden oluşan bir proje hazırlar. Bu proje, 1970 – 1980’lerdeki nüfus artışı ve azalışının her şehir için farklı olduğunu ve hepsinin değişik ihtiyaçları olduğunu vurgular. Böylece, mimari kuramda küresel teoriye yeni bir bakış açısı kazandırır.

Eski ve yeni karşılıklı olarak birbirlerini yorumlamalıdır." Oswald Mathias Ungers

Aysu Başkaya, İşlev ve Morfoloji Birlikteliğinde Mimarlık Sanatı başlıklı makalesinde, “Ungers klasik Mimari'yi yorumlayan Post-modernistlerin ve İngiliz Geleneksel Mimarisini yeniden yorumlayanların, tarihi taklit etmelerine şiddetle karşı çıkar. Bu tür davranışların "kitsch"den öteye gidemeyeceklerini savunur.” diye belirtir.

Friedrichstadt-Passagen (Quartier 205), Berlin (Almanya).
Friedrichstadt-Passagen (Quartier 205), Berlin (Almanya).

Ungers çok sayıda ödül alır; eserleri sergilerde ve retrospektiflerde sergilenir. Yeni-Rasyonalizmin Almanya'daki en etkili temsilcilerinden biridir. Bir teorisyen ve tasarımlarında yerel değerleri ön plana çıkaran bir mimar olarak özellikle Uluslararası Modernizme güçlü bir rakiptir.

Deutsches Architekturmuseum, Alman Mimarlık Müzesi, Frankfurt, Almanya.
Deutsches Architekturmuseum, Alman Mimarlık Müzesi, Frankfurt, Almanya.

Oswald Mathias Ungers’in ünlü çalışmaları ve projeleri:

- Wallraf-Richartz Müzesi, Köln (Almanya), 2001

- Yenileme Kunstpalast, Düsseldorf (Almanya), 1999

- Ungers Konutu, Köln-Müngersdorf (Almanya), 1999

- Friedrichstadt-Passagen (Quartier 205), Berlin (Almanya), 1996

- Thermen am Viehmarkt, Trier (Almanya), 1996

- Çağdaş Sanat Müzesi, Hamburg (Almanya), 1995

- Aile mahkemesi; Bölge Mahkemesinin genişletilmesi, Berlin (Almanya), 1995

- Alman büyükelçisinin konutu, Washington (ABD) 1994

- Baden Bölge Kütüphanesi, Karlsruhe (Almanya), 1991

- Forellenwerg bölgesi, Salzburg (Avusturya), 1984

- Deutsches Architekturmuseum, Frankfurt am Main (Almanya), 1984

- Messe-Torhaus, Frankfurt (Almanya), 1983

- Schillerstrasse, Miquelstrasse, Lützowplatz'daki apartman kompleksi (1982/1983)

- Wuppertal'da (Almanya) konut kompleksi, 1959

- Bilimsel Araştırmalar Enstitüsü, Oberhausen (Almanya), 1958

- Müstakil ev, Oderweg, Köln (Almanya), 1951

Çağdaş Sanat Müzesi, Hamburg (Almanya), 1995.
Çağdaş Sanat Müzesi, Hamburg (Almanya), 1995.
KAYNAK / UNGERS, OSWALD MATHİAS, REM KOOLHAAS, AND PETER RİEMANN. THE CİTY İN THE CİTY: BERLİN: A GREEN ARCHİPELAGO. EDİTED BY FLORİAN HERTWECK AND SEBASTİEN MAROT. BADEN: LARS MÜLLER, 2013. HTTPS://DERGİPARK.ORG.TR/TR/DOWNLOAD/ARTİCLE-FİLE/76234 HTTPS://WWW.OXFORDREFERENCE.COM/VİEW/10.1093/Oİ/AUTHORİTY.20110803110640221 HTTPS://WWW.DRAENERT.DE/EN/DESİGNER-AND-ARCHİTECTS/PROF-OSWALD-MATHİAS-UNGERS.HTML HTTP://ARCHİTECTUUL.COM/ARCHİTECT/OSWALD-MATHİAS-UNGERS HTTPS://WWW.FLOORNATURE.COM/OSWALD-MATHİAS-UNGERS-48/