Organik meydan tasarımı: Eleftheria

Şehrin merkez tarafında olan Eleftheria Meydanı, Kıbrıs’ın başkenti Lefkoşa’nın kimliği haline gelmiş olan Venedik surlarına ve hatlara oldukça yakın bulunuyor. Orta çağdan kalan tarihi Venedik surları, eski şehri modern semtten ayırıyor. Şehirde yer alan yeşil hat, başkenti çevresel peyzaj olarak bölüyor.

Zaha Hadid Architects, Eleftheria Meydanı ile bu bölünmeyi ortadan kaldırabilecek bir unsur oluşturuyor. Meydan, eski ve yeni arasında geçit görevi görebilmesi için tasarlanıyor. Kentsel planlamada bahçeler, gezinti yolları ve peyzaj ögeleriyle şehrin erişilemeyen alanlarının insanların kullanımına açılması amaçlanıyor. Hendek içerisinde inşa edilen tasarım, şehrin surlarını takip ederek Lefkoşa’yı çevreleyecek bir şekilde genişletiliyor ve bölünmüş kentin birbiriyle bağlanmasını öneriyor.

Hendeğin içinde kıvrımlı yol tasarımıyla meydanın eğrisel organik formu dikkat çekiyor. Tasarım, ağaçlara da yer ayırarak yeşil hattı güçlendiriyor. İnsanların gezinebileceği alanlara ağaçlarla çevrili yollar oluşturuluyor. İnsanların dinlenebileceği kamusal alanlar yapılırken taş döşemeli plaza alanlar inşa ediliyor. Yeşil alanlar ve su ögeleri ile dinlenme alanı zenginleştiriliyor.

Eğrisel gelen betondan köprüler rampa olarak hendeğe iniyor. Sokakla hendek arasında kalan seviye farkıyla çoklu kamusal alanlar oluşturuluyor. Eğimli beton merdivenlerle üst ve alt kotlar birbirine bağlanırken eğrisel rampa birçok seviyeye hitap ediyor. Hendekteki rampaların akışkan geometrisi ile farklı seviyelerde yer alan kamusal alanlar, oturma yerleri ve parklar ile yoğun noktalar oluşturuyor.

Tasarımın düzensiz geometrik hali Zaha Hadid projelerine atıfta bulunurken hendeğin aşağısında ve yukarısında gerçekleşen etkinliklere de dinamizm katıyor. Şehir için büyük ölçekli bir plaza haline gelmiş olan Eleftheria Meydanı, çeşitli festivallere ve halka açık kamusal etkinliklere ev sahipliği yapıyor. İnsanların eğlenebildiği, gezebildiği ve aynı zamanda dinlenebildiği bir alan haline geliyor.

Her yaştan ziyaretçilere hitap edebilen bu meydanda insanlar diledikleri etkinliğe katılabiliyor. Bisiklet severler için tasarlanan bisiklet yolları halka açık bir şekilde sunuluyor. Aynı zamanda kaykaycılar için de oyun alanı bulunuyor. Hendeğin içerisine doğru açılan tasarımın duvarları da herhangi bir sergi alanı için kullanıma uygun hale gelebiliyor.

Farklı desenlerdeki döşemeler kamusallığa ritim katarken aynı zamanda banklar ve yeşillikler arasında da yumuşak geçişler sağlıyor. Çiçek kümeleri ve su ögeleriyle kamusallaşan meydanda insanların sosyalleşebileceği alanlar oluşturuluyor. Çeşitli yaşlardan insanların ziyaret ettiği meydanda insanlar diledikleri gibi meydanı keşfedebiliyor.

Eleftheria Meydanı, yayaların yoğun bir şekilde kullanıldığı ve yer üstünde boş alan oluşturmanın yollarla sağlanabildiğini gösteriyor. Oluşturulan bu yollarla açık ve kapalı mekanlar tanımlayarak hem yeraltı otoparkı hem de iki farklı kafe projeye dahil ediliyor. Yeraltı otoparkı ile arabalar, şehrin antik büyüsünü bozmadan sokaklardan uzaklaştırılıyor. Otopark, tarihi bölgenin kentsel alanını yayalaştırarak zenginleştirmede aracı oluyor.