Tayland filleri için özel tesis: Fil Müzesi

Tayland’da fillerin halk nezdinde özel statüsü bulunuyor. Ülkenin kadim tarihi boyunca savaşlarda yer almışlar ve hala kraliyet törenlerine katılıyorlar. Filler ve Taylandlılar arasındaki ilişki, saygı duymaktan çok daha fazlasını içeriyor. Filler, halk için evcil hayvandan veya iş için kullanılanlardan ziyade ailenin bir parçası. Tayland’ın kuzeydoğusundaki Surin eyaletinin Kui köyündeyse fillerle olan bağ belki de en güçlüsü. Halk yüzyıllar boyunca doğumdan ölüme kadar yaşam tarzlarının bir parçası olarak hiç ayrılmadıkları fillerle yaşamış.

Bir zamanlar gür bitki örtüsüne sahip olan Surin ormanı, piyasa için üretilen ürünler için yok edilmiş. Kui ve filler ormanın yok olmasıyla aşırı kuraklık, yiyecek ve şifalı bitki kıtlığıyla yüz yüze kalır. Ormanın besleyici maddelerinden mahrum kalan filler besin için hasta olmalarına ve ölmelerine sebep olan turist kasabalarına veya uygun olmayan yaşam koşullarına sahip olan fil kamplarında çalışmaya başlamışlar.

Bangkok Project Studio, Boonserm Premthada öncülüğündeki ekibiyle; ziyaretçileri fillerin kuzeydoğu Tayland halkıyla yakın bağlantısı hakkında eğitmeyi amaçlayan ‘Fil Müzesi’ni 2020 yılı içerisinde tamamladı.

Fil Müzesi, yerel yönetim tarafından köylülerin ve fillerin anavatanlarına geri götürmeyi ve filler için uygun yaşam koşulları sağlamayı hedefleyen Fil Dünyası projesinin bir parçası olarak inşa edilmiş. Fil Müzesi, sadece objeleri sergilemiyor, aynı zamanda burada yaşayan köylülerin ve 200’den fazla filin, hayvan sömürüsünün zulmünü onaylamayan köklü aile ilişkilerinin ve gelecek umutlarının sesini duyurmayı hedefliyor.

Bangkok Project Studio, müzenin insanların geçmişe yas tutması için değil, yerel halkın kendi kültürleriyle gurur duyarken, başkalarını da kendi tarihleri ve gelenekleri hakkında bilgi edinecekleri bir yer olduğunu söylüyor. Mimarlar, insanlara ve hayvanlara aşkla bir arada yaşamayı öğretmenin projenin kapsayıcı teması olduğunu söylüyor.

Kil tuğlalardan yapılan yapı; filler için bir oyun alanı, bir araştırma merkezi ve eğitim tesisleri içeriyor. Mevcut araziyle birleşen bir dizi kemerli duvardan oluşan esnek müze, çeşitli programlara izin veren kapalı ve açık hava alanlarından oluşan bir ağ.

Uçsuz bucaksız ağaçsız arazinin ortasında, farklı yüksekliklerdeki kıvrımlı duvarlar yerden yükseliyor ve yapıyı ziyaretçilere açıyor. Duvarlar eğimli ve birbirinin üzerinden geçerek ziyaretçileri içeriye götüren boşlukları ortaya çıkarıyor.

Farklı şekil ve büyüklükteki dört sergi galerisi avlulara açılıyor. Sergi galerilerinin bazısı küçük havuzlarla dolu, bazısı da tıpkı dışarıdaki arazi gibi kırmızımsı toprakla dolu. Fillerden, insanlardan, evlerinden, her ikisinin de yıkadıkları göletlerden, oyunbaz fillerin zevk aldığı kir banyosuna kadar müzenin sahip olduğu farklı ölçeklerdeki açık hava yolları, korunaklı alanlar ve açık avlular bölgenin unsurlarını anımsatıyor.

Güneşin altındaki yaşamı resmeden güneş ışığı, tasarımın önemli bir unsuru. Odalar ve yollar belirli bölgelerde güneş ışığı ile parlak bir şekilde aydınlatılırken, diğerlerinde soluklaşıyor. Güneşin açısına bağlı olarak etkiler gün boyunca değişiyor. Sergiler avlularda veya dış duvarlarda olabiliyor. Galeriler, iki tür arasındaki bir arada varoluşu yansıtıyor, aynı zamanda yalnızca dinlenmek ve dışarıda gösterilen içeriğe bakmak için koltuklar bulunuyor.

Proje dört bölüme ayrılmış. İlk alan çeşitli servis alanları içeriyor: bir resepsiyon salonu, ana sergi odası, kütüphane, araştırma odası, seminer odası, kahve dükkanı ve hediyelik eşya dükkanından oluşuyor. Diğer üç bölüm ise üç farklı konuya odaklanan müze alanları: filler ve insanlar arasındaki ilişki; ormansızlaşma ve filin hayatta kalma mücadelesi; ve son olarak, insanlara güçlendirme mesajı.

480.000'den fazla pişmiş kil tuğla, kuşaktan kuşağa aktarılan geleneksel teknikle bölgede bulunan balçıklardan elle yapılmış. Çok fazla iş olanağının olmadığı kasabada, inşaat süreci yerel halk için iş ve gelir imkanı oluştururken çoğu zaman göz ardı edilen yerel malzemenin değerini artırıyor.

Evden uzakta on yıllarca süren mücadelenin ardından müze; Kui'yi, filleri ve Surin halkını güçlendirmeyi hedefliyor. Programı ve yapım süreci, insanları miraslarıyla gurur duymaya ve sevgili fillerinin itibarını geri kazanmaya teşvik ediyor.