Teknoloji devi Apple markasının logo tasarımı
1981’de düzenlenen bir basın toplantısında gazetecilerden biri Steve Jobs’a neden ‘Apple’ ismini tercih ettiğini sorar. Bunun üzerine Jobs: ‘Elmanın şeklini severim ve onu yemeyi de. Ancak Apple'ın arkasındaki ana fikir; basit bir düşünceyi mümkün olan en sofistike şekilde halka sunmaktı. Yaratılışın meyvesinin simgesi olarak da elma ‘apple’ basit ama güçlü bir fikirdi.’ olarak yanıt verir. Ne var ki Apple markasının ilk logosu fiziksel olarak bir elma tasvirinden oluşmuyor.
1976 yılının başlarında Apple’ın kurucu ortaklarından olan Ronald Wayne bir elmadan ilham alan, yer çekimi yasasını temsil ettiği ilk logoyu tasarlıyor. Apple’ı temsil eden ilk logo tasarımı; Isaac Newton’un başına elma düşmesi ile yerçekimini bulmasını tasvir ediyor. Wayne, elma ağacının dibinde oturan Newton’un başının üzerindeki elmayı yıldız içine alarak vurguluyor. Aynı zamanda logonun çerçevesine William Wordsworth’un; ‘Newton... tuhaf düşünce denizlerinde sonsuza dek yolculuk eden bir zihin.’ şiirini yazıyor.
Ne var ki ilk Apple logosu uzun süreler kullanılmıyor. Steve Jobs, logonun küçük boyutlarda kullanıldığı takdirde elverişli olmayacağını düşünüyor. Yeni, minimal ve farklı bir tasarıma ihtiyaçları olduğuna karar veriyor. Bunun üzerine Apple, ‘elma’ adının ve logosunun bütünsellik çerçevesinde buluşması gerektiğini düşünüyor. Şirket, Grafik Tasarımcısı Rob Janoff’u Apple’ın ilk logo tasarımcısı olarak işe alıyor. Böylelikle Apple’ın dünyaca ünlü olan ‘ısırılmış elma’ logosunun ilk tasarımı ortaya çıkmış oluyor. Steve Jobs, şirketin ilk yılının sonunda tamamıyla yeni logonun kullanımına geçiş yapıyor.
Rob Janoff, 1977’lerin başında Steve Jobs ile ilk görüşmesini yapıyor. O sırada Apple markası, henüz 1 yılını doldurmamış bir girişim projesi olarak hayata geçmeyi bekliyor. Şirket, Jobs dışında, Steve Wozniak ve Mike Markkula’nın içinde yer aldığı üç kurucudan oluşuyor ve küçük bir ofiste konumlanıyor.
Marka kimliğinin gelişimi, Apple’ın ilk kişisel bilgisayarı olan Apple II'nin tanıtımıyla beraber gerçekleşiyor. Yeni başlayan müşteri ile tüm tasarım süreci yaklaşık iki hafta sürüyor. Ajansın ilk toplantısından sonra Rob Janoff, gerçek elmaların fiziksel kesitlerini inceleyerek Apple ikonunu geliştirmeye başlıyor. Apple logosunu tasarlamaya nasıl yaklaştığı sorulduğunda Rob Janoff, “Gerçekten çok basitti. Bir demet elma aldım, onları bir kaseye koydum ve şekli basitleştirmek için bir hafta kadar çizdim.” yanıtını veriyor. Apple II dünyanın ilk renkli bilgisayarı olarak tasarlanıyor. Apple II’nin piyasaya sürülmesinden kısa süre önce onaylanan yeni logo, bunu vurgulamak amacıyla gökkuşağı spektrumu içeriyor.
Janoff, Jobs'un yeşilin en üstte olmasının sebebini yaprağın üstte olması ile açıklıyor. Diğer renklerin sıralamasının arkasında ise bir anlam olmadığını belirtiyor. Janoff Apple logosundaki ‘ısırığı’ insanların logoyu bir kiraz veya domatese benzetmemeleri için düşündüğünü belirtiyor. Aynı zamanda, bir teknoloji şirketi için uygun bir referans olan kelimelerle (bite/byte) (byte:ısırık) de anlamsal bütünlük kuruyor.
Çok renkli, çizgili Apple tasarımı, Steve Jobs tarafından üretim için derhal onaylanıyor. Daha sonra logo, basılı reklamlar, tabela donanım amblemleri ve kasetlerdeki yazılım etiketleri için geliştiriliyor ve tümü Nisan 1977'de Apple II bilgisayarın piyasaya sürülmesi için hazırlanıyor. Önümüzdeki 20 yıl boyunca, ünlü “gökkuşağı versiyonu” logosu, bilgisayar ürünlerinden Newton PDA'ya kadar tüm Apple ürünlerini süslüyor. İlerleyen yıllarda logonun çizgileri ortadan kaldırılarak daha modern, tek renkli bir görünüm tercih ediliyor. Bununla birlikte, logonun genel şekli, 33 yıl önceki orijinal başlangıcından bu yana değişmeden aynı kalıyor.
Isırılan elma logosunun geçmişi insanlar tarafından bilinmese de bu tüm dünyada tanınırlığına etki etmiyor. Şirket, marka kimliğini tek bir ikon ile ifade ediyor. Böylelikle logonun yanına isim yazılmadan bile akıllarda kalıcı olmayı başarıyor. Apple'ın eski yöneticilerinden Louis Gassee logoyu ‘arzu ve bilginin sembolü’ olarak adlandırıyor. Steve Jobs, 1977’de şirkete döndüğünde şirket maddi olarak zarara girmiş oluyor. Ve Jobs, Apple logosunun evrensel olarak tanınabilmesi durumunda gidişatın değişeceğini düşünüyor ve bu sebeple daha minimal, yalın, okunaklı bir tasarıma geçme kararı alıyor.
Apple, ilk iMac'i Bondi Blue'yu piyasaya sürdüğünde, logo değiştiriliyor ve gökkuşağı renkleri göz ardı ediliyor. Çünkü renkli logonun gök mavisi bilgisayarda görsel algıyı tamamlamayarak ürünün okunabilirliğini azaltacağı düşünülüyor. Logo, daha sonra birçok ürüne de uygulanan kabartmalı metalik bir görünüme kavuşuyor. “Logonun bir sonraki evrimi ise ‘cam’ teması oluyor.
Bugünse şirket daha minimal bir logo kullanıyor. Hemen hemen herkesin erişebileceği bir meyvenin uluslararası alanda, 7’den 70’e tüm bireyler için bir markayı yansıtması, 1970’ler için çok ileriye dönük bir adım oluyor. Steve Jobs'un Janoff'u işe alma ve minimal stilde bir logo seçme kararı gelecekte tasarım trendleri arasına giriyor.
Renk değişimlerine rağmen elmanın şekli bozulmadan kalıyor. Logoda yer alan renkler Apple ürünlerini tanımlamaya devam ediyor. Janoff, Apple logosunda zaman zaman güzel görünen renk değişikliklerini değerlendiriyor. Her renk ve çizgi, mevcut koşullara ve hedeflere uygun olarak tasarlanıyor. Janoff, Steve Jobs’un görsel algının gücünün farkında olması sayesinde, Apple’ın güçlü bir grafik tasarım ekibine sahip olduğuna inanıyor.
Apple şekli, 1980'lerin başındaki orijinal formundan biraz değişiyor. Landor & Associates, San Francisco merkezli marka tasarımı firması, değişiklikleri 1990'ların sonlarında yapıyor. Janoff ‘geometrik olarak şekli daha simetrik bir hale getirdiler’ diye ifade ediyor. Landor & Associates tarafından yapılan revize logonun daha simetrik olmasını sağlıyor. Bu aşamada kullanılan Adobe yazılımı ise tasarlanan Mac bilgisayarlar sayesinde kullanılıyor.
Teknoloji endüstrisinde, Janoff daha sonra IBM ve Intel için tasarımlar üzerinde çalışıyor. Rob Janoff, minimal tarzda, doluluk boşluk oranının başarılı bir şekilde kullanıldığı logo tasarımlarını başarılı buluyor. Volkswagen, NBC ve FedEx'i gibi.
Janoff: “Logo genellikle zoom in - zoom out yapılarak yorumlanmalıdır ve her zaman bunu başarılı bir şekilde tasarlamak kolay değildir. Bunun anahtarı yalınlık ve okunabilirliktir.” diye açıklıyor. Apple logosu hakkında dolaşan efsanelerden bağımsız olarak, Janoff'un Apple çalışması, dünyanın en ikonik kurumsal logo tasarımlarından biri olarak kabul ediliyor ve 37 yıl boyunca varlığını sürdürüyor. Rob Janoff, Apple'a sade ve güçlü bir kimlik kazandırıp Steve Jobs'un beğenisini kazanarak, dünya çapında en çok bilinen logolardan birinin tasarımcısı oluyor.
