Tünel kalıp sistemine bir örnek: Kayaşehir 12. Bölge Sosyal Konutları

Kayaşehir 12. Bölge Sosyal Konutları, İstanbul’un Başakşehir ilçesinin kuzey ucunda, Arnavutköy’e yakın bölgede konumlanıyor. Kuzey-güney doğrultusunda uzanan parselde 400 daire ve 30 ticari birim içeren bir tasarım gerçekleştiriliyor. 2016 yılında başlayan tasarım süreci 1 yıl sürüyor ve proje 2022 yılında tamamlanıyor.

Mimari Tasarım Fikirleri (MTF Proje), yapı hacimleri ile insan ölçeği arasındaki ilişkiye önem veriyor. Arazide 1.35 emsal değeri bulunuyor ve bu yüksek olarak kabul ediliyor. Konutların çoğunluğu 6 - 8 katlı ve insan ölçeğinde olacak şekilde tasarlanıyor. Kalan emsal değeri, 2 katlı ticari bloktan ve 12 katlı 2 konut bloğundan oluşan tek bir bölümde değerlendiriliyor. İnsan ölçeğinde olan konut blokları, bir sokak yapısı oluşturacak şekilde alana yerleşiyor.

Tasarım ile topografya arasında bütüncül bir uyum amaçlanıyor. Proje alanı, oldukça eğimli bir bölgede yer alıyor. Bu nedenle topografya, tasarımda önemli bir etken olarak ele alınıyor ve bloklar topografya ile uyumlu şekilde konumlandırılıyor. Mevcut eğime paralel olacak şekilde akslar belirleniyor ve sokaklar bu aksları takip ediyor. Sokaklar doğrudan doğu tarafındaki ana yola bağlanıyor.

Konut bloklarının yakın çevre ile kurdukları görsel ilişkiye dikkat ediliyor. Topografyada birbirine paralel uzanan sokaklar boyunca konut blokları diziliyor. Eğime uyum sağlanması sayesinde konut blokları birbirlerinin görüşünü kesmiyor. Bu sayede konut birimlerinin gün ışığından ve açık havadan en iyi şekilde yararlanması sağlanıyor.

Konut bloklarının çevresi imar durumu çerçevesinde sosyal donatılar ile destekleniyor. Parselin aynı zamanda tepe noktası olan kuzey ucu, ticari ve rekreatif bir meydan olarak geliştiriliyor. Ana yolla doğrudan bağlantıya sahip bu alanda tek katlı ticari birimler, dinlenme alanları, peyzaj ve su ögeleri tasarlanıyor.

Spor sahası gibi daha çok konut sakinleri tarafından kullanılacak sosyal alanlar ise yerleşimlerin arasında yer alıyor. Spor sahasının yanında, topografya ile uyumlu şekilde beş basamaklı bir tribün tasarlanıyor. Tribünün karşısında ise dinlenme alanları bulunuyor. Çocuk oyun alanları, parklar, çeşitli oturma alanları ve jimnastik aletleri ise konut blokların arasında konumlanıyor. Bu sayede sokakla bütünleşen ortak alanların erişimi kolaylaşıyor.

Mimari Tasarım Fikirleri ekibi, sosyal toplu konutların getirdiği standartlaşmanın olumlu ve olumsuz yönlerini yorumluyor. Toplu konut fikrinin temel başlangıç noktalarının başında standardizasyon yer alıyor. Standartlaşma, üretim süreçlerini hızlandırıp yapı üretim maliyetini düşürüyor. Diğer yandan tasarım çeşitliliğini sınırlandırarak tekdüzeliğe sebep oluyor.

Ekip, Kayaşehir 12. Bölge Sosyal Konutları’nda tünel kalıp sisteminin kullanılmasını karar veriyor. Tünel kalıp sisteminin bir getirisi olan tek tipliliğin aşılması için cephede kütle hareketleri tasarlanıyor. Doğrudan statiği etkileyen bu durum, teknik ve mali imkanlar çerçevesinde gerçekleştiriliyor.

6 farklı tipte konut bloğu tasarlanıyor ve farklı tipteki bu konutlar çeşitli kombinasyonlar ile alana yerleştiriliyor. Bu sayede vaziyet planı ölçeğinde çeşitlilik elde ediliyor. Kat planları ölçeğinde ise mümkün olduğu kadar çok plan tipolojisi üzerinde çalışılıyor. 2 odalı, 3 odalı ve 4 odalı olmak üzere 15 farklı plan tipi oluşturuluyor. Konut bloklarının cephelerinde klinker tuğla, kompakt laminat ve farklı renklerde cephe boyaları kullanılarak cephe karakteri oluşturuluyor. Plan ve görünüş çalışmalarında farklılıklar oluşturularak blok tekrarlarından meydana gelen Kayaşehir 12. Bölge Sosyal Konutları’nda çeşitlilik ve sıcak bir karakter elde ediliyor.