Arşimet kimdir?

MÖ 287 yılında Sicilya ülkesinde doğan Arşimet Antik Çağ Felsefesi çağında yaşamıştır. Arşimet antik çağın ilk ve en büyük bilim insanı olarak tanınır. Arşimet, hidrostatik ve mekanik alanlarında çok önemli çalışmalar yapmıştır. Arşimet bir gün bir hamamda yıkanırken suyun kaldırma kuvveti ile ilgili aklına gelen sorular sayesinde fizik bilimine çok büyük katkı sağlamıştır.

Suyun kaldırma kuvveti cisimlerin batan hacmi, sıvı yoğunluğu ve yer çekimi ivmesinin çarpılması ile bulunur. Birçok matematik kaynağına göre Arşimet integralinde keşfinde çok büyük rol oynar.

Arşimet'in hayatı

Arşimet, MÖ 287 yılında Sicilya ülkesinin bir liman kenti olan Siraküza'da doğmuştur. Bu dönemde Siraküza kenti Magna Graecia'nın bir kolonisiydi. Arşimet'in doğum tarihi ünlü tarihçi İoannes Tzetzes'in bulgularına dayanılarak tahmin edilmiştir.

İoannes Tzetzes Kum Sayacı isimli kitabında Arşimet'in babasının isminin Phidias olduğunu savunmuştur. Arşimet'in babası olan Phidias eski bir astronomdur. Plutarhos'a göre ise Arşimet Siraküza imparatoru olan Kral II. Hero'nun bir akrabası olduğunu savunur. Plutarhos bu görüşünü Paralel Hayatlar eserinde paylaşmıştır. Arşimet MÖ 212 yılında vefat etmiştir.

Arşimet'in buluşları

Arşimet, mekanik, geometri, hidrostatik ve matematik alanında çeşitli buluşlar yapmıştır. Bu buluşlar şunlardır:

Mekanik

Arşimet bu alanda birçok buluş yapmıştır. Bu buluşlar arasında bileşik makaralar, sonsuz vidalar, hidrolik vidalar ve yakan aynalar örnek olarak verilebilir. Arşimet yakan aynalar buluşu ile Roma donanmasındaki gemilerin yakılmasını sağlamıştır. Arşimet ilk defa denge prensiplerini ortaya çıkarmıştır. Bu denge prensipleri iki çeşittir. Bunlardan ilki eşit ağırlıkların eşit kollara asıldığında dengese kalması durumudur. İkincisi ise eşit olmayan kollarda eşit olmayan ağırlıklar belirli bir koşul sağlandığı zaman dengede kalabiliyor. Bu koşul f1 • a = f2 • b formülü ile açıklanır.

Geometri

Arşimet'in geometri alanına yapmış olduğu en önemli katkı kürenin yüzölçümü ve kürenin hacminin eşit olmasını kanıtlamasıdır. Kürenin yüzölçümü için 4πr² formülü kullanılırken kürenin hacmi için 4/3πr³ formülü kullanılır. Arşimet aynı zamanda bir dairenin alanı ve üçgenin yüksekliği ile yaptığı formülasyonlar ile pi sayısı değerini keşfetmiştir. Bu pi sayısı değeri 3 +l/7 ve 3 +10/71 arasındadır.

Matematik

Arşimet'in matematik alanında keşfettiği önemli bir buluşta eğri yüzeylen alan hesabıdır. Sonsuz küçük sayılar hesabı ile hacim ve alan konuları hakkında hesaplama yapılabilmesini sağlamıştır. Bu buluş modern matematiğin öncüsü olmuştur. İleride keşfedilen diferansiyel denklemlerin fikir babası niteliği taşır. Arşimet'in Parabolün Dörtgenleştirilmesi isimli bir kitabı vardır. Bu kitapta Arşimet tüketme metodunu detaylı bir şekilde açıklamıştır.

Hidrostatik

Arşimet'in en büyük buluşu ve aynı zamanda kendi adı ile de anılan buluşu "sıvıların dengesi kanunu" konulu Arşimet Yasasıdır. Bu sıvı dengesi kanunu bir cismi sıvıya batırıldığı zaman suyun ağırlığı kadar kendi ağırlığından kaybetmesi şeklinde açıklanır. Bu keşif ilk olarak su ile yapılmıştır. Çünkü her maddenin kendine özel bir özgül ağırlığı vardır.

Arşimet'in eserleri

Arşimet ünlü bir bilim insanıdır. Bu sebeple eserleri de hep matematik, hidrostatik, geometri ve mekanik temalı konular içerir. Bu eserlerden bazıları şunlardır:

• · Denge Prensipleri üzerine 2 ciltlik eser yayınlamıştır. Bu eserinde mekanik prensiplerbi ve geometri methodlarını açıklamıştır.
• · İkinci Derecede Paraboller
• · Küre ve Silindir Yüzeyi üzerine 2 ciltlik eser yayınlamıştır.
• · Spiraller ile ilgili eser
• · Konoidler ile ilgili eser
• · Yüzen cisimler ile ilgili eser
• · Daire ölçümleri ile ilgili eserh
• · Mekanik Teoremlerin yöntemi ile ilgili eser

Arşimet'in eserlerinin ana dili Yunancadır. Yunancadan çevrilmesi uzun süren bu eserlerin çoğu uzun yıllar tüm toplumlar tarafından keşfedilememiştir.