Üç GSM operatörü birleşiyor: 'Depreme karşı ücretsiz hat'
● 26 Eylül günü İstanbul'da yaşanan 5.8 şiddetindeki deprem süresince çöken ve uzun bir süre boyunca abonelerin iletişimini imkansız kılan GSM operatörlerinden yeni bir atak geldi.
● Saatler boyunca devre dışı kalan ağlar sonrasında Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom ortak ve ücretsiz hat kurma kararı aldı.
● Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay tarafından açıklanan karar, deprem anlarında 'ücretsiz iletişim yöntemi' olarak nitelendiriliyor.
İstanbul'da beklenen 'büyük deprem' öncesi önemli provalardan biri olarak nitelendirilebilecek sarsıntı, 5.8'lik şiddetiyle salladı. 5.8'lik şiddete ve görece az sayılabilecek süreye rağmen çok sayıda insanı tedirginliğe sevk edebilen deprem, ardında büyük kayıplar bırakmamış olsa da 'kötü bir sınav' bıraktığından bahsedebiliriz. Depremin gerçekleşmesiyle birlikte çok sayıda insanın 'telefonlarına sarılması' GSM operatörlerinin 'yetersizliğini' gözler önüne serdi.
Türkiye'nin dört bir yanında milyonlarca kişi tarafından kullanılan GSM operatörleri, depremin başlamasıyla birlikte 'hükümsüz' kalırken yalnızca sosyal medya ve internet üzerinden mesajlaşma sağlayan platformlar kullanılabildi. WhatsApp, Viber gibi sistemleri kullanan vatandaşlar ailesine ulaşıp rahatlama yaşarken GSM operatörlerindeki 'çekmeme sorunu' birçok farklı açıdan irdelenmesi gereken bir konu olarak karşımıza çıktı.
118 milyonluk kapasite, 175 milyona çıkacak
26 Eylül günü yaşanan kriz anları, Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan toplantıda masaya yatırıldı. Hasdal'da bulunan İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünde yapılan toplantıdan çıkan son karar göre, ilk hedef Türkiye'deki GSM altyapısının iyileştirilmesi oldu. Bu iyileştirmenin hangi düzeyde olacağı ve atılacak adımların bir kısmı ise Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın açıklamalarıyla ortaya çıktı. Fuat Oktay, 'Mevcut durumda bulunan 3 operatörümüzün toplam kapasitesi 118 milyon iken biz bu kapasiteyi 175 milyona çıkaracağız' dedi.
Türkiye'de aynı anda 118 milyon kullanıcıya destek verecek kapasitede bir GSM altyapısı bulunuyor. Yapılacak çalışmalarla 175 milyon seviyesine çıkarılacak olan bu kapasite, daha fazla sayıda insanın aynı anda iletişim faaliyetlerine katılması anlamına geliyor. Bunun dışında, alınan resmi kararla birlikte 3 GSM operatörü, deprem başta olmak üzere tüm doğal afetlere karşı dördüncü bir hat inşa edecek.
Deprem anında telefonlar neden çekmedi?
GSM operatörlerinin neden çalışmadığı sorusu sosyal medyada en çok konuşulanlar listesine girerken bu önemli sınavdaki son durumu ve 'neden çalışmıyorlar?' sorusunu Siber Güvenlik Uzmanı Ali Keskin'e sorduk:
- "İstanbul’da özellikle çevre illerin de hissettiği 5.8 şiddetinde bir deprem gerçekleşti. Bu deprem sonrasında birçok GSM operatörü şebekeleri çekmedi. Tabi bunun temelinde ‘Cell’ bağlantısı yer alıyor. Yani hücre adı verilen mantıkla çalışıyor. Her bir hücre baz istanyonları arasına kuruluyor ve bu alanda yer alan kullanıcı görüşme yapabiliyor. Şebekelerin kurulma mantığı aynı anda abone sayısı belli bir oranın görüşme yapacağı mantığının üzerine kuruluyor. Karmaşık bir hesap olsa da kabaca her bir operatör abone sayısının yüzde 25-30’unun aynı anda görüşme yapacağını öngörerek bir altyapı kuruluyor. Yani bizim ülkemizdeki şebeke bağlantıları da bu şekilde yapıldığı için maalesef yoğunluktan dolayı şebekeler çöküyor."
