Biraz geç anlamanın yazısı
Fanilik bilinci! Modern dünyanın, küçük bir çocuğu kandırır gibi envai çeşit şeker vererek elimizden aldığı hasletlerden biri daha! Ölüm korkusu çağımızın en dehşetli korkusudur; bizi İnsan olmaktan uzaklaştıran, yeryüzünde sükunetle yürüyebilmemize engel olan bu korku ve dehşet duygusu değil midir zaten?
Bugünlerde biraz Cahit Sıtkı Tarancı gibiyim üzerinize afiyet. O da Dante gibiymiş malumunuz. Yarısında yolun, hani otuz beş yaş. Gerçi ben otuz yediyim ama benim sorunum da bu, hep geç anlarım. Bu arada Tarancı’nın o dizede neden Dante’ye atıf yaptığını biliyorsunuz değil mi? Dante Aligheri, platonik bir aşkla sevdiği ve elbette kavuşamadığı Beatrice’e ithafen yazdığı meşhur “İlahi Komedya”ya tam otuz beş yaşında, “hayat yolumun yarısında kendimi karanlık bir ormanda buldum” dizesiyle başlar. Dante burada Mezmurlar’ın “yıllarımızın günleri yetmiş yıldır’’ sözüne gönderme yapmaktadır. Ben de böylece yazıma Mezmurlar’a gönderme yapan Dante’ye gönderme yapan Cahit Sıtkı Tarancı’ya gönderme yaparak başlamış oldum. Allah entelliğimize zeval vermesin. Allah sonumuzu hayr etsin. Demem o ki, insan or-t-aya geldiğini hissettiğinde Tarancı ya da Dante gibi; belki de ömrü boyunca ilk defa soluklanmak ihtiyacı hissediyor. Soluklanıp şöyle bir geriye bakmak. İşte o anda, otuz beş yıldır peşinden ayrılmayan, seni kovalayan şeye doğru dönünce, göz göze geliyorsun. Tanışıyorsun hatta:
“Merhaba”
“Merhaba ben ölüm”
ÇÜNKÜ BİRAZ ŞEY
GÜZEL YAŞADIM MI?
Ne diyordum, bugünlerde biraz Cahit Sıtkı Tarancı gibiyim üzerinize afiyet. Hani yaş otuz beş, yolun yarısı, hani Dante… Ölümü dün olduğundan daha fazla düşünüyorum. Daha fazla düşünmeye çalışıyorum. Ve görüyorum ki şiirdeki gibi her şey zıttıyla kaim. Ölümü anlamak için açtığım gözlerimi hayata yönelmiş buluyorum. Nasıl yaşadığıma… Bugün ölsem, bir kahraman gibi olmasa da güzel yaşadığımı söyleyebilir miyim? Evet etrafında dolaştığım sorulardan biri de bu işte. Peki, insan ne yaptıktan sonra ya da neyi eksik bırakmazsa “güzel yaşadım” diyebilir. Arayış cevaplardan biri olabilir mi? Ömrünün son demlerine kadar bir cevabı, soruyu, kişiyi, nesneyi, şeyi arayan kişi ölmeden önce onu bulursa “güzel yaşadığı” söylenebilir, aslında bulmasa bile. Ama niye yaşadığımızı anlamak için bile bizi asıl sorudan uzaklaştıracak başka bin türlü şeye yönelmeyi alışkanlık haline getiren, değişiklik putuna, renkli yaşamak putuna, sıkılmamalıyım putuna tapan bizler için bu zor bir ihtimal. Kaybettik. Peki hayatı güzelleştiren şey çile olabilir mi? Yeterince çile çekmişsen, yeterince acıya katlanmışsan, yeterince zorlukla, sürprizle baş etmişsen geriye dönüp baktığında “güzel yaşadım be!” diyebiliyorsun gibi. Elbette bütün bunlar seni devirmediyse, sonunda metanete, şükre, duaya, rahmete yüzünü dönebildiysen. Dümdüz, her adımı planlanmış, iniş çıkışlardan yoksun, modaya, güzelliğe, paraya endeksli hayatlardansa çileli bir hayatın sonunda “güzel” yaşamış olma duygusu olma ihtimali daha yüksek gibi. Galiba yine kaybettik. Ama soru yine de orada duruyor: Güzel yaşadım mı? Başka hangi cevap doğru sayılabilir? Şimdilik böyle bitsin. Zira başta da söylediğim gibi üzerinize afiyet yaş otuz yedi ve ben biraz geç anlarım.