Yazar olmayı değil, yazmayı tercih eden münzevi: Salinger

Bir kitapla adını duyurdu, yıllarca saklanmak istedi: Salinger.
Bir kitapla adını duyurdu, yıllarca saklanmak istedi: Salinger.

Bir başyapıt yazdı ve 40 yıl boyunca telefonlara çıkmadı.

1 Ocak 1919’da New York’ta doğdu ama. Buna rağmen New York değildi. Kafasında finans yoktu, satış rakamları umurunda bile değildi. Orta sınıfa ait bir aileden geliyordu ve 29 buhranından karlı çıkan bir babası vardı. Okul gazetesinde yazılar yazan ve edebiyatı seven herhangi biriydi işte. Babasının isteğiyle askeri liseye gitti. Savaşa hazırlıktı orada öğrendiği. Yazmayla uğraşmasını istemeyen babasına karşın, destek gördüğü bir anne. Columbia Üniversitesi’nde ilk hocası Whit Burnett’le tanıştı. Öykünün içine girmesi bu yıllarda. Efsane Holden Caulfield karakteri ilk kez Avrupa’da yazdığı bir kısa öyküde ortaya çıktı. Hocası Burnett, bu karaktere çalışmasını ve daha uzun öyküler yazmasını istedi. Holden Caulfield karakteri üzerine çalışırken Çavdar Tarlasında Çocuklar kafasında şekillendi.

Tam adıyla Jerome David Salinger, 1919 yılında ABD'de dünyaya geldi.
Tam adıyla Jerome David Salinger, 1919 yılında ABD'de dünyaya geldi.

Savaşın yaralarını en çok o hissetmişti. 1941’de Amerika, II. Dünya Savaşı’na girince, Salinger de savaşa girmiş sayıldı. İsteyerek orduya katıldı. Önce almadılar, sonra ikinci başvuru ve elinde silah. Yine öyküler yazmaya devam etti. İlk yayım girişimleri editörler tarafından reddedildi. 1941’de nihayet ilk öyküsü Gençler, yayınlandı. Oona O’neil ile tanıştı. Şu filmlere bakan kız. Kız gerçekten güzeldi ama başka bir dünyaya ilgi duyuyordu. Olmadı. Sonra gidip -komik diye- Charlie Chaplin’le evlendi. Chaplin’den de kızdan da bu yüzden hep nefret etti. Normandiya Çıkarması’nda karşı istihbarat çavuşu olarak çalıştı. Ancak savaş, aşkla yazıldığı orduda umduğunu bulduğu yer olmadı. Sonra ölene kadar kapanmayacak derin yaralarla ordudaki görevini bitirdi ve eve doğru yola koyuldu.

Salinger, hikaye yazmaya lise yıllarında başladı.
Salinger, hikaye yazmaya lise yıllarında başladı.
İlk öyküleri Story adlı dergide yayınlandı.
İlk öyküleri Story adlı dergide yayınlandı.
Gençler isimli öyküsü yayımlanan ilk eseriydi.
Gençler isimli öyküsü yayımlanan ilk eseriydi.

V. Teksas değildi.

Bir Hollywood’u yoktu, göstermek hayatının amacı değildi yani. Yazmak yetiyordu ona. Yalın ve sade anlattı hikâyesini. Sinemaya karşı mesafeliydi. Eserlerinin telif hakkını bu sebeple satmadı. Bunun tek istisnası ‘Dokuz Öykü’deki “Sarsak Dayı”ydı. Sinemaya uyarlanan tek eseri. 1948’de yayınlanan ilk öyküsünü Casablanca’nın Oscar’lı senaristlerine teslim ettiğinde ortaya çıkan filmi izlediğinde dehşete kapılacağını bilmiyordu. Salinger’i ağlak bir aşk hikâyesine çevirmişlerdi. O gün tövbe etti sinemaya. Bizim ünlü Adanalımız Elia Kazan’ın oğlu, yıllar sonra Çavdar Tarlasında Çocuklar’ın telifini isteyecek ama Salinger’in cevabı değişmeyecekti: Hayır.

Salinger, 1989 yılında İngiltere'de ziyaret ettiği arkadaşı Donald Hartog ile beraber.
Salinger, 1989 yılında İngiltere'de ziyaret ettiği arkadaşı Donald Hartog ile beraber.

Süpermen çıkarıp da dünyaya pazarlayacak bir ikiyüzlülüğe asla tahammül etmedi. “Rekabetten korktuğum yok. Rekabet edeceğimden korkuyorum ben. Beni asıl korkutan bu” dedi ama estetik bir incelikle başarıyı reddetme konusunda başarılı karakterler ortaya çıkardı. 1965’te ‘dünyanızda yokum’ diyerek inzivaya çekildiği şehri gibiydi. 1965’ten 2010’a kadar orada, fotoğraf vermeyerek, kitap yayınlamayarak, kimseyle görüşmeyerek yaşadı ve öldü. Yani yazar olmayı değil, yazmayı seçti. Alkışlar ve hayranların dışında ve uzağında. “Hayat tabii ki bir oyundur, evladım. Hayat, kurallara göre oynanması gereken bir oyundur” demişti. Elindeki işi iyi yaptı ve sonra hepimizin gideceği yere gitti.