Yüzyılı anlamak için 100 isim

Yine cevabı olmayan, içinde başka soruları, hataları ve çözümsüzlüğü barından bir sorunun peşinden gidiyoruz. Karacaoğlan'nın "Kim var imiş biz burda yoğ iken" sorusunu, sarih görünen bir karmaşada irdeliyoruz. Uzun badirelerden sonra bile hayatta kalan bir ağacın sağ salim bugüne gelmesinde kimin öfkesi, kimin intikamı, kimin iyiliği, kimin mücadelesi, kimin sanatı ve ilmi varsa, o müziği dinleyecek kulağın, o fikri düşünecek akılların biçimine kimler katkı yaptıysa onları anmaya çalıştık. Listeyi yaptıkça sınırlarımızın düşündüğümüzden ne kadar büyük olduğunu bir kez daha hatırladık. İtiraz edilebilir mi bu listeye? Elbette... Umrumuzda mı? Değil. Kuvvetle muhtemel yarın değişecek de olsa bugün gördüğümüz fotoğraf bu. Anla(t)maya çalışıyoruz.

• 1. Ahmet Cevdet Paşa (1822-1895) *çünkü adl'e boyun eğdi.
• 2. Namık Kemal (1840-1888) *çünkü Türkiye’nin ruhunu kurdu.
• 3. Nene Hatun (1857-1955) *çünkü tüm anneler kahramandır.
• 4. Said Halim Paşa (1865-1921) *çünkü devasa bir teklifti.
• 5. Abdülhakim Arvasi (1865-1943) *çünkü gözlerinde bir ateş!
• 6. Filibeli Ahmed Hilmi (1865-1914) *çünkü güzel dostları vardı.
• 7. Tevfik Fikret (1867-1915) *çünkü siste kayboldu.
• 8. Fahrettin Paşa (1868-1948) *çünkü sevgiliyi bekledi.
• 9. İzmirli İsmail Hakkı (1869-1946) *çünkü derin bir ilimdir irfan.
• 10. İbnülemin M. K. İnal (1871-1957) *çünkü hafızamızı kurtardı.
• 11. B. Ahmed Naim (1872-1934) *çünkü güzeli güzelce savundu.
• 12. Mehmet Akif Ersoy (1873-1936) *çünkü karşılıksız sevdi.
• 13. Ziya Gökalp (1876-1924) *çünkü çelişki insanı yoldan çıkarmaz.
• 14. Fevzi Çakmak (1876-1950) *çünkü sadakatle savaştı.
• 15. Yusuf Akçura (1876-1935) *çünkü mükemmel hataları vardı.
• 16. Elmalılı Hamdi Yazır (1878-1942) *çünkü güzeli korudu.
• 17. M. Kemal (1881-1938) *çünkü sivas kongresi’nde başkan seçildi.
• 18. Enver Paşa (1881-1922) *çünkü rüya görmeyi öğretti.
• 19. Halil Kut (1881-1957) *çünkü on üç bin üç yüz tüfek ve on üç!
• 20. Rauf Orbay (1881-1964) *çünkü istanbul bekliyor hâlâ.
• 21. A. F. Cebesoy (1882-1968) *çünkü sakarya’da bir trendir üniforman.
• 22. Ali İhsan Sabis (1882-1957) *çünkü inanılmamış bir gerçekti.
• 23. Celaleddin Ökten (1882-1961) *çünkü baharı müjdeledi.
• 24. Kazım Karabekir (1882-1948) *çünkü babasız evlerin babasıydı.
• 25. Necmeddin Okyay (1883-1976) *çünkü bir gül, bir günden uzundur.
• 26. Ömer Nasuhi Bilmen (1883-1971) *çünkü adaletli bir şiirdi.
• 27. M. Arif Bey (1883-1926) *çünkü yarımadada kırılmış son çiçekti.
• 28. Ali Şükrü Bey (1884-1923) *çünkü itiraz edebildi.
• 29. Yahya Kemal (1884-1958) *çünkü “yeniçeriye gazel”i yazdı.
• 30. Nuri Demirağ (1886-1957) *çünkü cesaret edebildi.
• 31. Nuri Kılligil (1889-1949) *çünkü tüfeğini duvara asmadı.
• 32. Fuad Köprülü (1890-1966) *çünkü kendinden büyüktü...
• 33. Âşık Veysel (1894-1973) *çünkü körlük ankara’da bir şeftir.
• 34. Saâdettin Kaynak (1895-1961)*çünkü şarkımızı yazdı.
• 35. Vecihi Hürkuş (1896-1969) *çünkü göğe bakmaya cüret etti.
• 36. M. Zahid Kotku (1897-1980) *çünkü fabrikada bir şeyh efendi.
• 37. Adnan Menderes (1899-1961) *çünkü hatadan döndü.
• 38. Peyami Safa (1899-1961) *çünkü yaralı bir kalpten fazlasıydı.
• 39. Munir Nurettin Selçuk (1900-1981) *çünkü çalıyor eski plakta.
• 40. A.Hamdi Tanpınar (1901-1962) *çünkü yahya kemal çok büyüktü.
• 41. H. Ziya Ülken (1901-1974) *çünkü aşk, çevrilebilir bir ahlâktır.
• 42. Hikmet Kıvılcımlı (1902-1971) *çünkü eyüpsultan’da allah!
• 43. Nazım Hikmet (1902-1963) *çünkü güzel hatalar da vardır.
• 44. Orhan Şaik Gökyay (1902-1994) *çünkü bağçenin koruyucusuydu.
• 45. Ömer Lütfi Barkan (1903-1979) *çünkü toprağı yeniden okudu.
• 46. Necip Fazıl Kısakürek (1904-1983) *çünkü yeniden Allah-U Ekber!.
• 47. Seyyid Kutub (1906-1966) *çünkü amerikan polisinde kaydı var.
• 48. Hasan El-Benna (1906-1949) *çünkü kurşun fikirleri öldürmez.
• 49. Sabahattin Ali (1907-1948) *çünkü bütün yolları tutuldu.
• 50. Nurettin Topçu (1909-1975) *çünkü soylu bir isyandır ahlâk.
• 51. Kemal Tahir (1910-1973) *çünkü kalıpları kırdı.
• 52. Cahit Arf (1910-1997) *çünkü yeni bir dil mümkün.
• 53. Behçet Necatigil (1916-1979) *çünkü şiirler’de vardı.
• 54. Halil İnalcık (1916-2016) *çünkü tarih neden yapılır?
• 55. Lütfi Ö. Akad (1916-2011) *çünkü ustasız bir ustaydı.
• 56. Cemil Meriç (1916-1987) *çünkü bu ülke’nin kendisiydi.
• 57. Abbas Medeni (1931-2019) *çünkü cezayir’de bir menekşe.
• 58. K. Evren (1917-2015) *çünkü resim yapmayı da öğrenemedi
• 59. Alparslan Türkeş (1917-1997) *çünkü aldanmak da bize dahil.
• 60. Tarık Buğra (1918-1994) *çünkü bir ihtimal daha var.
• 61. Rauf Denktaş (1924-2012) *çünkü ödenmiş bir bedeldi.
• 62. Attila İlhan (1925-2005) *çünkü bütün dönüşler türkiye’ye.
• 63. Bülent Ecevit (1925-2006) *çünkü milli şef’i trenden indirdi.
• 64. İdris Küçükömer (1925-1987) *çünkü doğruya bir işaretti.
• 65. A. İzzetbegoviç (1925-2003) *çünkü adaletten başka bir şey değil.
• 66. N. Erbakan (1926-2011) *çünkü yeniden hayal kurmayı öğretti.
• 67. Turgut Uyar (1927-1985) *çünkü büyük ev hâlâ ablukada.
• 68. Metin Eloğlu (1927-1985) *çünkü türkiye’nin adresini bilirdi.
• 69. Ahmed Arif (1927-1991) *çünkü leyla bir ihtimaldir.
• 70. Ara Güler (1928-2018) *çünkü coğrafyayı dondurdu.
• 71. Edip Cansever (1928-1986) *çünkü bir mendil niye kanar.
• 72. Metin Erksan (1929-2012) *çünkü sevmenin uzayı.
• 73. Kazancı Bedih (1929-2004) *çünkü divandan ve bakırdan yapıldı.
• 74. Hacı Taşan (1930-1983) *çünkü ankara’da bir güzel olmalıydı.
• 75. Cemal Süreya (1931-1990) *çünkü onlar için minibüs şarkısı.
• 76. Sezai Karakoç (1933- ) *çünkü hızır’la kırk bin saat.
• 77. Ahmet Hatiboğlu (1933-2015) *çünkü şarkıyı yeniden başlattı.
• 78. Yalçın Tura (1934- ) *çünkü müzik de bir matematiktir.
• 79. Halit Refiğ (1934-2009) *çünkü türk sineması mümkündür.
• 80. B. S. Sezgin (1936-1996) *çünkü yücelik kendini doğurur.
• 81. Cüneyt Arkın (1937- ) *çünkü amerika’dan büyüktür.
• 82. Hasan Çelebi (1937- ) *çünkü “yazma” biliyor.
• 83. Yücel Çakmaklı (1937-2009) *çünkü beyaz haberler getirdi.
• 84. Abdurrahman Kızılay (1938-2010) *çünkü kerkük’te bir hoyrat.
• 85. E. Güngör (1938-1983) *çünkü uzunca düşünülmüş bir endişedir...
• 86. Ebulfeyz Elçibey (1938-2000) *çünkü büyük hatalarımız var.
• 87. Âşık Mahzunî Şerif (1940-2002) *çünkü eşlik edilmiş bir şarkıydı.
• 88. Raşid El-Gannuşi (1941- ) *çünkü mümkün bir anahtardır.
• 89. Barış Manço (1943-1999) *çünkü kul ahmet’in ceketi.
• 90. İsmet Özel (1944- ) *çünkü türk şiiri.
• 91. Cevher Dudayev (1944-1996) *çünkü ileri uçta yalnız.
• 92. Cem Karaca (1945-2004) *çünkü allah yar.
• 93. Şakir Kocabaş (1945-2006) *çünkü sevmenin bir matematiği yok.
• 94. Teoman Duralı (1947- ) *çünkü hakikat çabanın çocuğudur.
• 95. Ahmet Sadık (1947-1995) *çünkü gerçeğin yerini biliyordu.
• 96. Recep Yazıcıoğlu (1948-2003) *çünkü kapısını hiç kapatmadı.
• 97. Ahmet Uluçay (1954-2009) *çünkü bozkırda bir çiçek.
• 98. Recep Tayyip Erdoğan (1954- ) *çünkü dünya beşten büyüktür.
• 99. Adnan Demirtürk (1965-1999) *çünkü mgv bir melekti.
• 100. Naim Süleymanoğlu (1967-2017) *çünkü dünyayı kaldırdı.