Dünyanın akciğeri Amazon ormanlarındaki yangın kontrol altına alınabildi mi?

'Dünyanın akciğerleri' olarak tanımlanan Amazon ormanlarında haftalar önce başlayan yangın yeterli önlem alınmaması ve gerekli müdahalelerin yapılmaması nedeniyle haftalardır söndürülemiyor.

Brezilya'dan Peru, Bolivya ve Paraguay'a sıçrayan yangın 2 bin 500 noktada devam ediyor. G7 ülkelerinin liderlerinin de gündeminde bir türlü kontrol altına alınamayan Amazon yangınları var.

Zirve öncesi yaptığı açıklamada Fransa Devlet Başkanı Emmanuel Macron, Amazon ormanlarındaki yangınlara karşı alınması gereken önlemleri ele alacaklarını belirtti.

Almanya Başbakanı Angela Merkel'in sözcüsü Steffen Seibert de Amazon ormanlarındaki yangının G7 zirvesinin gündeminde olması gerektiği konusunda Merkel'in de hemfikir olduğunu söyledi. İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda yangınların "uluslararası bir kriz" olduğunu dile getirdi.

Amazon ormanlarındaki yangın Fransa ile Brezilya arasında kriz çıkardı

Amazonları imara açma isteği nedeniyle yangına göz yummakla suçlanan Brezilya’nın aşırı sağcı Başkanı Jair Bolsonaro ise, “Fransa Cumhurbaşkanı’nın bölge ülkelerinin katılımı olmadan ‘Amazon yangını G7 Zirvesi’nde tartışılsın’ önerisi, 21. yüzyıla uygun olmayan sömürgeci zihniyeti anımsatıyor” yorumunu yaptı.

Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, yangınlara müdahale için orduyu devreye soktu

Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, Amazon ormanlarında haftalardır devam eden rekor sayıdaki yangınlara müdahale için orduyu devreye soktu.

Bolsonaro'nun kararı, yangınlara müdahalenin yetersizliği konusunda uluslararası tepkilerin arttığı ve Avrupa ülkelerinin yaptırım mesajlarının ardından geldi.

ABD Başkanı Donald Trump ise Bolsonaro ile konuştuğunu ve "Yardım için hazırız" dediğini belirten bir tweet paylaştı.

Amazon ormanlarının önemi ne?

Güney Amerika'nın kuzey bölgesinde Amazon havzasını kaplayan yağmur ormanları 5 buçuk milyon kilometrelik alanıyla çeşitli egzotik bitki örtüsü ve hayvan türüne ev sahipliği yapıyor. Dünya oksijeninin yüzde 20'sini karşılayan Amazonlar, yeryüzü yağmur ormanlarının yarısından fazlasını oluşturuyor.

En büyük doğa koruma kuruluşlarından Dünya Vahşi Yaşam Fonu'nun (WWF) araştırmalarına göre, "dünyanın akciğerleri" olarak nitelendirilen ve yüzlerce yerli kabileye ev sahipliği yapan Amazonlar, yeryüzündeki hayvan ve bitki türlerinin de yüzde 10'unu barındırıyor. Amazon havzasında son 20 yılda 2 bin 200 yeni bitki ve omurgalı türünün keşfedildiği belirtiliyor.

Amazon'daki yangının gezegen üzerindeki suyun yüzde 17 ila yüzde 20'sini risk altına alabileceğini ifade ediliyor.

Amazon İşbirliği Antlaşması Örgütü (ACTO) verilerine göre, Amazon'da en az 11 bin yıldır yaşadığı tahmin edilen 34 milyon yerli halk var. Bölgede, 420 farklı kabileden oluşan Amazon yerlileri olmak üzere 86 dil ve 650 lehçe konuşuluyor.

Bölge, dünya türlerinin dörtte birine karşılık gelen, 30 bin bitki, 2 bin 500 balık, bin 500 kuş, 500 memeli, 550 sürüngen ve 2,5 milyon böcek türüyle biyolojik çeşitlilik açsından özel öneme sahip.

Yeryüzündeki ormanların üçte birine sahip olan bölgede, Amazon nehri de dünyanın tatlı su ihtiyacının yüzde 20'sini karşılıyor.

Bitki örtüsünde ve toprakta çok miktarda karbon depolayarak atmosferdeki karbon dengesinin düzenlenmesine katkı sağlayan Amazonlar küresel ısınmanın yavaşlatılmasına da yardım ediyor.

Yağmur ormanları tıp ve kozmetikte de birçok fayda sağlıyor

Amazon bölgesinde varlıklarını sürdüren pek çok canlı türü, ilaç, gıda ve başka ürünlerin üretimi açısından önemli. Bölgedeki on binden fazla bitki türü, tıp ve kozmetiğin yanı sıra haşaratla biyolojik mücadelede kullanılan maddeleri içeriyor.

Sao Paulo kentindeki ABC Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre, Amazon bölgesinde yetişen ve halk arasında "Kedi Pençesi" denen bir bitki, sadece Artrit ve Osteoartrit tedavisinde kullanılmıyor, aynı zamanda yorgunluğu azalttığı gibi, ileri safhadaki kanser hastalarının yaşam kalitesini yukarı çekebiliyor.

Yağmur ormanlarından elde edilen ürünler tüm Brezilya'da satılmakta. Acai üzümü, Guarana, tropikal meyveler, palmiye kalbi ve Amazonlardaki yerlilerin ürünleri.

İhracat açısından önemli ürünler ise Brezilya fındığı, bir palmiye türü olan Jarina, ilaç üretiminde kullanılan bitkisel maddeler Rutil ve Jaborandi, özel bir ahşap malzeme olan Pau Rosa ile reçine ve yağ çeşitleri sayılabilir.