İngiltere'de siyasi kriz derinleşiyor: Brexit için son düzlük

İngiltere AB'den çıkışın yollarını arıyor.
İngiltere AB'den çıkışın yollarını arıyor.

İngiltere'nin uzun süredir gündeminde yer alan Brexit, parlamentoda yarın yeniden oylanacak. Anlaşmanın bir kez daha reddedilmesi durumunda çarşamba günü "anlaşmasız ayrılık" ve perşembe günü de Brexit tarihinin ertelenmesi seçeneklerinin masaya yatırılması beklenirken, sıkışan takvim içinde ülkenin Brexit tarihini her halükarda ertelemesi kaçınılmaz görünüyor. Asıl tartışmanın ise bu süreçte yaşanması bekleniyor.

İngiliz parlamentosu ülkenin Avrupa Birliği (AB) üyeliğinden ayrılma (Brexit) sürecine ilişkin 3 kritik oylamaya hazırlanırken, siyasi kriz derinleşme potansiyeli taşıyor.

  • İngiliz parlamentosunun alt kanadı Avam Kamarasında bu hafta Brexit sürecinin kaderini belirleyecek 3 kritik oylama yapılacak.

Kritik oylama yarın gerçekleşecek

Başbakan Theresa May'in 15 Ocak'ta parlamentoda tarihi çoğunlukla reddedilen Brexit anlaşması salı günü yeniden oylamaya sunulacak.

'Tedbir maddesi'
May, anlaşmanın tepki çeken Kuzey İrlanda sınırına ilişkin
''tedbir maddesini'' AB ile müzakere ederek değiştirmeyi vadetmesine karşın,
aradan geçen 2 aya yakın sürede bunu başaramadı. Brexit anlaşması, salı günü
hemen hemen reddedildiği biçimiyle oylanacak.


Ocak
ayında 230 oy farkla reddedilen anlaşmanın, bu defa da parlamentoda
reddedilmesi en güçlü ihtimal olarak görülüyor.
'Tedbir maddesi' May, anlaşmanın tepki çeken Kuzey İrlanda sınırına ilişkin ''tedbir maddesini'' AB ile müzakere ederek değiştirmeyi vadetmesine karşın, aradan geçen 2 aya yakın sürede bunu başaramadı. Brexit anlaşması, salı günü hemen hemen reddedildiği biçimiyle oylanacak. Ocak ayında 230 oy farkla reddedilen anlaşmanın, bu defa da parlamentoda reddedilmesi en güçlü ihtimal olarak görülüyor.
Brexit konusu parlamentoyu olduğu kadar, iktidardaki Muhafazakar
Parti ile ana muhalefetteki İşçi Partisini de kendi içlerinde bölmüş bulunuyor.Bu durum Brexit konusundaki herhangi bir uzlaşmayı şu ana kadar imkansız kıldı. 

May,
ret oyu veren Brexit yanlısı Muhafazakar milletvekillerini, anlaşmanın bu defa
da reddedilmesi halinde İngiltere'nin Brexit sürecinin bütünüyle geri
çevirilebileceği tehdidiyle kendi safına çekmeye çalışırken, İşçi Partili bazı
milletvekillerinin seçim bölgelerine aktarma sözü verdiği 1 milyar sterlini
aşkın mali kaynakla da onları anlaşmaya "evet" oyu vermeye ikna etme
girişiminde bulundu.


Ancak
mevcut Brexit anlaşmasındaki ''tedbir maddesinin'' İngiltere'yi AB ile
üyelikten daha kötü şartlarda ve belirsiz bir süre için bağlı tutacağını
savunan sert Brexit yanlıları, May'in tehdidini dikkate almayacaklarını
saklamıyor.
Brexit konusu parlamentoyu olduğu kadar, iktidardaki Muhafazakar Parti ile ana muhalefetteki İşçi Partisini de kendi içlerinde bölmüş bulunuyor.Bu durum Brexit konusundaki herhangi bir uzlaşmayı şu ana kadar imkansız kıldı. May, ret oyu veren Brexit yanlısı Muhafazakar milletvekillerini, anlaşmanın bu defa da reddedilmesi halinde İngiltere'nin Brexit sürecinin bütünüyle geri çevirilebileceği tehdidiyle kendi safına çekmeye çalışırken, İşçi Partili bazı milletvekillerinin seçim bölgelerine aktarma sözü verdiği 1 milyar sterlini aşkın mali kaynakla da onları anlaşmaya "evet" oyu vermeye ikna etme girişiminde bulundu. Ancak mevcut Brexit anlaşmasındaki ''tedbir maddesinin'' İngiltere'yi AB ile üyelikten daha kötü şartlarda ve belirsiz bir süre için bağlı tutacağını savunan sert Brexit yanlıları, May'in tehdidini dikkate almayacaklarını saklamıyor.
Sert Brexitçi kanadın önde gelen isimlerinden eski Dışişleri
Bakanı Boris Johnson oylamaya bir gün kala yayımladığı makalede, May'in
anlaşmasındaki ''tedbir maddesinin'' İngiltere'yi AB ile müzakere sürecinde
mahsur bırakabileceği inancını yeniden dile getirdi. 

''İngiltere
tedbir maddesi düzenlemesinden çekilme konusunda AB üyeliğinden ayrılmada sahip
olduğundan daha az egemen yetkiye sahip olacak.'' ifadesini kullanan Johnson,
anlaşmaya hiçbir surette "evet" oyu vermeyeceğini ilan etti.


Brexit
yanlısı geleneksel tabanı ile son dönemde kazandığı AB üyeliği yanlısı genç
seçmenler arasında sıkışan İşçi Partisi anlaşmaya blok olarak ret oyu vermeye
hazırlanıyor. Ancak May'in ''rüşvet'' diye nitelendirilen girişimlerinin az
sayıda fireye neden olması da muhtemel görülüyor.
Sert Brexitçi kanadın önde gelen isimlerinden eski Dışişleri Bakanı Boris Johnson oylamaya bir gün kala yayımladığı makalede, May'in anlaşmasındaki ''tedbir maddesinin'' İngiltere'yi AB ile müzakere sürecinde mahsur bırakabileceği inancını yeniden dile getirdi. ''İngiltere tedbir maddesi düzenlemesinden çekilme konusunda AB üyeliğinden ayrılmada sahip olduğundan daha az egemen yetkiye sahip olacak.'' ifadesini kullanan Johnson, anlaşmaya hiçbir surette "evet" oyu vermeyeceğini ilan etti. Brexit yanlısı geleneksel tabanı ile son dönemde kazandığı AB üyeliği yanlısı genç seçmenler arasında sıkışan İşçi Partisi anlaşmaya blok olarak ret oyu vermeye hazırlanıyor. Ancak May'in ''rüşvet'' diye nitelendirilen girişimlerinin az sayıda fireye neden olması da muhtemel görülüyor.
"Anlaşmasız ayrılık gıda ve ilaç sıkıntısını beraberinde getirir"
Anlaşmasız ayrılık durumunda İngiltere'de ilaç ve gıda sıkıntısı
baş gösterebileceği yönündeki resmi raporlar ile ülke ekonomisinin yüzde 10'a
kadar küçülebileceği yönündeki tahminler, milletvekillerinin çoğunluğu
tarafından ciddiye alınıyor. İngiltere için bir kaos senaryosu olarak
değerlendirilen ''anlaşmasız ayrılık'' seçeneğinin parlamentodaki oylamada
önemli bir farkla reddedilmesi bekleniyor.
"Anlaşmasız ayrılık gıda ve ilaç sıkıntısını beraberinde getirir" Anlaşmasız ayrılık durumunda İngiltere'de ilaç ve gıda sıkıntısı baş gösterebileceği yönündeki resmi raporlar ile ülke ekonomisinin yüzde 10'a kadar küçülebileceği yönündeki tahminler, milletvekillerinin çoğunluğu tarafından ciddiye alınıyor. İngiltere için bir kaos senaryosu olarak değerlendirilen ''anlaşmasız ayrılık'' seçeneğinin parlamentodaki oylamada önemli bir farkla reddedilmesi bekleniyor.
Brexit'i tıkayan madde
"Tedbir maddesi", İngiltere'nin parçası Kuzey İrlanda
ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasına Brexit'in ardından fiziki sınır
girmemesi için formüle edilmişti. 

May,
bu maddeye ya bir zaman tahdidi getirmeye ya da İngiltere'nin bu maddenin
işlerliğine tek yanlı son vermesini sağlayacak bir mekanizma kurulmasına
çalışıyordu. 

Tedbir
maddesi, İngiltere'nin AB ile kapsamlı ticaret anlaşması imzalayana dek gümrük
birliği içinde kalmasını, Kuzey İrlanda'nın da buna ilaveten bir dizi farklı AB
kuralına tabi olmasını öngörüyor.
Brexit'i tıkayan madde "Tedbir maddesi", İngiltere'nin parçası Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasına Brexit'in ardından fiziki sınır girmemesi için formüle edilmişti. May, bu maddeye ya bir zaman tahdidi getirmeye ya da İngiltere'nin bu maddenin işlerliğine tek yanlı son vermesini sağlayacak bir mekanizma kurulmasına çalışıyordu. Tedbir maddesi, İngiltere'nin AB ile kapsamlı ticaret anlaşması imzalayana dek gümrük birliği içinde kalmasını, Kuzey İrlanda'nın da buna ilaveten bir dizi farklı AB kuralına tabi olmasını öngörüyor.
Erteleme talebi görüşülecek
Avam Kamarasını bekleyen 3'üncü oylamanın konusu ise Brexit
tarihinin ertelenmesine ilişkin olacak.


Perşembe
günü yapılacak bu oylamada erteleme yönünde bir karar çıkması kuvvetle muhtemel
görülüyor. 

Ancak
üye ülkelerin Birlik'ten ayrılmasını düzenleyen Lizbon Anlaşması'nın 50.
maddesinin Brexit için öngördüğü 29 Mart'a çok kısa bir süre kaldığına dikkati
çeken uzmanlar, bu tarihinin zaten her halükarda en azından teknik nedenlerle
ertelenmesi gerekeceğini ifade ediyor. Erteleme
konusunda asıl tartışma başlığını bunun süresi teşkil ediyor.
Erteleme talebi görüşülecek Avam Kamarasını bekleyen 3'üncü oylamanın konusu ise Brexit tarihinin ertelenmesine ilişkin olacak. Perşembe günü yapılacak bu oylamada erteleme yönünde bir karar çıkması kuvvetle muhtemel görülüyor. Ancak üye ülkelerin Birlik'ten ayrılmasını düzenleyen Lizbon Anlaşması'nın 50. maddesinin Brexit için öngördüğü 29 Mart'a çok kısa bir süre kaldığına dikkati çeken uzmanlar, bu tarihinin zaten her halükarda en azından teknik nedenlerle ertelenmesi gerekeceğini ifade ediyor. Erteleme konusunda asıl tartışma başlığını bunun süresi teşkil ediyor.
Yasal düzenlemeye ihtiyaç olacak
İngiltere'nin anlaşmalı veya anlaşmasız ayrılık durumunda bile
bazı temel yasal düzenlemeler için birkaç haftaya ihtiyacı olacak. Başbakan
Theresa May daha önce muhtemel bir erteleme için en fazla haziran ayı sonunu
işaret etmişti.  

Bununla
birlikte, erteleme kararı AB tarafının da onayını gerektiriyor. AB liderleri
yaptıkları çeşitli açıklamalarla kısa süreli bir ertelemeye sıcak
bakmadıklarını ortaya koyarken, erteleme için de ''anlamlı bir gerekçe''
beklediklerinin altını çizdi.
Yasal düzenlemeye ihtiyaç olacak İngiltere'nin anlaşmalı veya anlaşmasız ayrılık durumunda bile bazı temel yasal düzenlemeler için birkaç haftaya ihtiyacı olacak. Başbakan Theresa May daha önce muhtemel bir erteleme için en fazla haziran ayı sonunu işaret etmişti. Bununla birlikte, erteleme kararı AB tarafının da onayını gerektiriyor. AB liderleri yaptıkları çeşitli açıklamalarla kısa süreli bir ertelemeye sıcak bakmadıklarını ortaya koyarken, erteleme için de ''anlamlı bir gerekçe'' beklediklerinin altını çizdi.
Yeni referandum
İngiltere'de siyasetin ve kamuoyunun Brexit konusundaki
bölünmüşlüğünü dikkate alan siyasi gözlemciler, bu ''anlamlı gerekçe''nin
ülkenin Brexit konusunda yeni bir referanduma gitmesi olarak yorumluyor. 

Nitekim
2016'daki AB referandumunu ardından başbakanlığa gelen Theresa May'in ''Brexit
Brexit'tir'' ibaresiyle dile getirdiği netlikten bugün "erteleme''
seçeneğini oya sunma ve Brexit'in bütünüyle geri çevrilebileceği ''kaygısını'''
dile getirme noktasına varması anlamlı bulunuyor.
Yeni referandum İngiltere'de siyasetin ve kamuoyunun Brexit konusundaki bölünmüşlüğünü dikkate alan siyasi gözlemciler, bu ''anlamlı gerekçe''nin ülkenin Brexit konusunda yeni bir referanduma gitmesi olarak yorumluyor. Nitekim 2016'daki AB referandumunu ardından başbakanlığa gelen Theresa May'in ''Brexit Brexit'tir'' ibaresiyle dile getirdiği netlikten bugün "erteleme'' seçeneğini oya sunma ve Brexit'in bütünüyle geri çevrilebileceği ''kaygısını''' dile getirme noktasına varması anlamlı bulunuyor.
Yeni referandum isteyenlerin iştahı kabarıyor
Brexit sürecindeki her karışıklık ve uzama, yeni referandum için
kampanya yürüten grupların cesaretini artırıyor. 

Brexit
sürecine karşı kampanyanın başını çeken eski Başbakan Tony Blair, ertelemenin
ardından yapılacak yeni bir referandumun, süreci iptalin kapısını aralayacağına
dair inancını gizlemiyor.
Yeni referandum isteyenlerin iştahı kabarıyor Brexit sürecindeki her karışıklık ve uzama, yeni referandum için kampanya yürüten grupların cesaretini artırıyor. Brexit sürecine karşı kampanyanın başını çeken eski Başbakan Tony Blair, ertelemenin ardından yapılacak yeni bir referandumun, süreci iptalin kapısını aralayacağına dair inancını gizlemiyor.
İstifalar
Brexit sürecinde İngiliz hükümetinden aralarında 2 Brexit
bakanı, bir dışişleri bakanı ile bir çalışma bakanının da bulunduğu 10'dan
fazla kabine üyesi istifa etti.Parlamentodaki
oylamaların sonucuna ve Başbakan May'in tutumuna bağlı olarak bu hafta kabinede
yeni istifalar da gündeme gelebilir. 

Geçen
ay ana muhalefetteki İşçi Partisinden 8, iktidardaki Muhafazakar Partiden de 3
milletvekili istifa ederek parlamentoda Bağımsız Grup adı altında yeni bir
yapılanmaya gitti.
İstifalar Brexit sürecinde İngiliz hükümetinden aralarında 2 Brexit bakanı, bir dışişleri bakanı ile bir çalışma bakanının da bulunduğu 10'dan fazla kabine üyesi istifa etti.Parlamentodaki oylamaların sonucuna ve Başbakan May'in tutumuna bağlı olarak bu hafta kabinede yeni istifalar da gündeme gelebilir. Geçen ay ana muhalefetteki İşçi Partisinden 8, iktidardaki Muhafazakar Partiden de 3 milletvekili istifa ederek parlamentoda Bağımsız Grup adı altında yeni bir yapılanmaya gitti.
Resmi Brexit Partisi
Öte yandan İngiltere'yi Brexit referandumuna taşıyan tartışmanın
önemli aktörlerinden aşırı sağ Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisinin (UKIP)
eski lideri Nigel Farage'ın öncülüğünde resmi olarak bir Brexit Partisi de
kuruldu.İngiltere'nin
erteleme veya yeni referandum yoluyla Brexit sürecini iptal yoluna girmesi
durumunda yeni istifalarla Brexit Partisine katılımlar ihtimaller arasında yer
alıyor.
Resmi Brexit Partisi Öte yandan İngiltere'yi Brexit referandumuna taşıyan tartışmanın önemli aktörlerinden aşırı sağ Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisinin (UKIP) eski lideri Nigel Farage'ın öncülüğünde resmi olarak bir Brexit Partisi de kuruldu.İngiltere'nin erteleme veya yeni referandum yoluyla Brexit sürecini iptal yoluna girmesi durumunda yeni istifalarla Brexit Partisine katılımlar ihtimaller arasında yer alıyor.
Siyasete güven dibe vurdu
İngiltere'de geçen ay yapılan ankete göre, halkın en az
güvendiği kurum hükümet olurken, onu ana muhalefetteki İşçi Partisi ve medya
takip etti.Ankete
katılanların yüzde 87'si siyasetçilerden memnun olmadığını belirtirken, bu oran
gençler arasında yüzde 90'a çıktı. 

Ülkede
yapılan bir diğer araştırmaya göre de halkın Brexit tercihleri, siyasi parti
tercihlerinin önüne geçti. Toplumun yaklaşık yüzde 95'inin Brexit konusunda bir
tercihi bulunurken, yüzde 80'inin siyasi parti tercihi bulunuyor.


İngiltere
23 Haziran 2016'da yapılan referandumda yüzde 48'e karşı yüzde 52 ile Brexit
kararı almıştı.
Siyasete güven dibe vurdu İngiltere'de geçen ay yapılan ankete göre, halkın en az güvendiği kurum hükümet olurken, onu ana muhalefetteki İşçi Partisi ve medya takip etti.Ankete katılanların yüzde 87'si siyasetçilerden memnun olmadığını belirtirken, bu oran gençler arasında yüzde 90'a çıktı. Ülkede yapılan bir diğer araştırmaya göre de halkın Brexit tercihleri, siyasi parti tercihlerinin önüne geçti. Toplumun yaklaşık yüzde 95'inin Brexit konusunda bir tercihi bulunurken, yüzde 80'inin siyasi parti tercihi bulunuyor. İngiltere 23 Haziran 2016'da yapılan referandumda yüzde 48'e karşı yüzde 52 ile Brexit kararı almıştı.
Anlaşmasız ayrılık
Brexit anlaşmasının beklendiği gibi reddedilmesi durumunda
İngiliz parlamentosu çarşamba günü AB'den anlaşmasız ayrılma seçeneğini
oylayacak.
Anlaşmasız ayrılık Brexit anlaşmasının beklendiği gibi reddedilmesi durumunda İngiliz parlamentosu çarşamba günü AB'den anlaşmasız ayrılma seçeneğini oylayacak.
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >