Mega projeler
Dünya'da birbirinden farklı şehirler kuruluyor, yepyeni projelere başlanıyor. Yeni bir dünyayı kurmak, yaşadığımız dünyayı daha da yaşanabilir hale getirmek veya yenilikçi bir yaklaşımla yeniden inşa etmek için milyarlarca, trilyonlarca dolar bütçeler ayrılıyor. Bunların bir kısmına, bir önceki yazımızda bakmıştık. Şimdi ise kimi zaman şehirleri aşan kimi zaman kıtaları birbirine bağlayan kimi zaman ise dünya sınırlarını aşan mega projeleri inceleyeceğiz ve bunu Statista’nın yayınladığı “The World’s Megaprojects” verilerinden yola çıkarak derlemeye çalışacağız.
Trans-European Transport Network
Trans-Avrupa Ulaştırma Ağı, TEN-T, temelleri 1996’da atılan bir ulaşım ve iletişim projesi. Avrupa Birliği içerisindeki ülkelerin birbirlerine bağlanmaları konusunda yapılan harcamalar doğrultusunda; yollar, köprüler, havayolları gibi lojistik imkanların yapılması ve geliştirilmesi sağlanacak. Bu amaçla yapılacak olan projelerin en öncelikli olanları, yani diğer projelerin devamı için hayati olanlar, 17 Ekim 2013’te şu şekilde açıklandı:
- Baltık-Adriyatik Koridoru
- Kuzey Denizi-Baltık Koridoru
- Akdeniz Koridoru
- Doğu/Doğu Akdeniz Koridoru
- İskandinav-Akdeniz Koridoru
- Ren-Alp Koridoru
- Lizbon-Strazburg Koridoru
- Kuzey Denizi-Akdeniz Koridoru
- Ren-Tuna Koridoru
- Strasbourg-Tuna Koridoru
Bu koridorlar neticesinde oluşacak ana arterlerin devamında yapılacak destekleyici altyapılar ile projenin 600 milyar dolara mal olacağı hesaplanıyor. Bu kadar bütçe ile Avrupa’nın her köşesini birbirine bağlayacak proje, aynı zamanda iletişim anlamında da bağlantıları arttıracak. Komşu ülkelerin de -mesela Türkiye- bu projeden faydalanması bekleniyor.
International Space Station
Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya. Son yıllardaki haberlere bakılırsa iki ezeli düşman gibi lanse ediliyor değil mi? Peki bu iki devletin ortaklaşa yürüttüğü bir program olduğunu biliyor muydunuz? Uluslararası Uzay İstasyonu, ISS, ilk olarak ABD ve Rusya’nın ortaklaşa başlattığı bir uzay programı. Başlangıçta ABD’nin ve Rusya’nın ayrı ayrı projeler yürütüp aynı amaçta birleştikleri ve sonrasında ortaya çıkan bu programa şu anda aktif olarak 15 ülke katkı sağlıyor. Bunlar; Kanada, Japonya, Rusya Federasyonu, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Uzay Ajansı'nın on bir üye devleti; Belçika, Danimarka, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, Norveç, İspanya, İsveç, İsviçre ve Birleşik Krallık’tır.
- İlk olarak 1998’te yörüngeye gönderilen ve 2011’de tüm yapım aşamaları tamamlanan uzay istasyonunun 2030 yılına kadar hizmet vermesi planlıyor. Bu zamana kadar yapılacak olan toplam yatırımın maliyeti ise 230 milyar dolar.
Genelde 7 kişinin bulunduğu bu istasyonda ise yerçekimsiz ortam şartlarında laboratuvar araştırmaları yapılıyor. Bunların arasında bitki yetiştirmek de var, bakterilerin yaşamlarını gözlemlemek de.
California High-Speed Rail
Kaliforniya’nın en yukarısından başlayıp en aşağısına kadar inmeye çalışsanız 1500 kilometreye yakın bir araba sürüşü yapmanız gerekecek. Teknolojinin dünyaya buradan yayıldığı, tüm yenilikçi projelerde adını geçiren bu eyalette tabii ki mega proje de var: Kaliforniya Hızlı Tren Ağı. Tren ağı ile özellikle San Francisco ile Los Angeles’ın bağlanması hedefleniyor. Araba ile 6 saat 15 dakika kadar süren bu yolculuğun 2.5 saate kadar indirilmesi hedefleniyor. 2008’de yapımına başlanan ve tamamen kamu kaynakları ile fonlanan projenin 2030 yılında faaliyete başlaması hedefleniyor. 1290 kilometrelik bir uzunluğa sahip olacak tren yoluna ayrılan bütçe ise 100 milyar dolar.
Belt and Road Initiative
Her ne kadar proje listesinde yer almasa da en büyük projelerden birisi olan Bir Kuşak, Bir Yol projesi Çin’in dünyaya yayılımını hedefleyen bir proje. Tam tamına 65 ülkeyi etkileyecek olan ve total maliyeti 4 ila 8 trilyon dolar olan bu proje ile geçmişteki ticaret yollarını teknolojiyle canlandırmak planlanıyor.
2013 yılında Xi Jinping tarafından duyurulan proje, demir ağlar ile Çin’in ticaret ürünlerini çok daha hızlı bir şekilde ithalatçı ülkelere gönderimini hedefliyor. İpek Yolu olarak da adlandırılan ticaret yolunda geçmişteki gibi kervansarayların yani otellerin de olması gündemde. 2049 yılında tamamlanması planlanan projenin Çin’i dünya lideri yapacağı aşikar. Peki, bu projenin yapılmasına diğer ülkeler izin verecek mi? Bunu da zamanla göreceğiz.