Stres vs sen

Hepimiz geçmişte bir sınav için sabahladık değil mi? Ve sanırım o dönemlerde yapmamız gerekenden daha fazlasını yapmaya çalıştık. Aslında zorlukla ve sıkıntı ile karşılaştığımız bu gibi durumlarda stres hepimizin yaşadığı bir duygu. Hatta bir duygudan daha fazlası; bütün vücudumuzda dolaşan fiziksel bir tepki.

Kısa vadede stres yararlı olabilir ama çok sık veya çok uzun süre maruz kaldığımızda vücudumuzun gösterdiği bir tepki var: Savaşmak ya da kaçmak. Ancak bu tepki sadece beynimize değil, diğer organlarımıza, vücudunuzdaki tüm hücrelere zarar verir.

Böbrek üstü bezi, stres hormonu olan kortizol, epinefrin ve adrenalin olarak bilinen hormonları da salgılar. Bu hormonlar salgılandıkça kan, damarlarımıza ve kalbimize çok daha rahat ulaşır. Vücutta adrenalin de salgılanmaya başlayınca kalbimiz daha hızlı atmaya başlar ve kan basıncı artmış olur. Bu durum zamanla hipertansiyona sebep olur ve kolesterol sorunları da ortaya çıkar. Tüm bu değişiklikler de kalp krizi ve felç geçirme riskinizi artırır. Felaket tellallığına bir süre daha devam etmek istiyorum. Stres ikinci beynimiz olan bağırsaklarımızı nasıl etkiliyor bir de ona bakalım. Beynimiz stresi hissettiğinde sinir sistemimizi harekete geçirir ve sinir sistemindeki ağı kullanarak bağırsaklarımızla iletişim kurar. Stresliyken karnımızın ağrımasının hatta midemize kramp girmesinin sebebi de bu durum. Beyin ve bağırsak arasındaki bu güçlü bağ, hassas bağırsak sendromuna yol açarak yiyecekleri bağırsaklara taşıyan doğal ritmik kasılmayı bozar ve midemizin aside karşı duyarlılığını artırabilir. Bu yüzden biz de midemizin ekşidiğini hissederiz. Sindirimden bahsetmişken kronik stres, bel çevremizi etkiler mi? Elbette, evet.

Kortizol iştahımızı açar ve enerjisi yoğun gıdalarla, özellikle karbonhidratlarla enerji depolarımızın doldurulması talimatını verir. Yüksek düzeyde salgılanan kortizol de bu fazla kalorilerin karın çevresinde yağ olarak depolanmasına neden olur. Bu tür yağlar sadece pantolonumuzun düğmesini kapatmamızı zorlaştırmaz. Aynı zamanda kalp hastalıklarına da neden olabilir.

Uzun yaşamak mı istiyorsunuz? O halde kronik stresin önüne geçmek zorundasınız. Bahsettiğim örnekler yeterli olmadıysa kronik stres sizi sağlığınızı sabote edecek sivilce, saç dökülmesi, baş ağrısı, kas gerilmesi, konsantrasyon problemi, bitkinlik ve öfke gibi sorunlara da oldukça yatkın hale getirecek.

Peki tüm bunlar ne anlama geliyor? Hayatımız daima stresli anlarla dolu olacak. Ancak beynimiz ve vücudumuz için en önemli şey, bu strese nasıl tepki gösterdiğimizdir. Eğer bu duruma bir bir boks müsabakası olarak bakarsanız, yani onu alt etmek için ona yaklaşırsanız bunu baş edilemez bir durum olarak görmektense vücudunuzu ele geçirmeye çalışan bu yabancıyı kontrol edebileceğinizi fark edebilir ve onu alt edebilirsiniz. Böylece kısa vadede daha iyi performans gösterecek, uzun vadede ise çok daha sağlıklı olacaksınız.