Hava savunma bereketi

İstanbul'da 16'ncısı düzenlenen IDEF-2023 savunma fuarına damga vuran platformlar, hava savunma sistemleri (HSS) oldu. Ukrayna-Rusya savaşında etkin olarak kullanılan silah ve mühimmatlara çözümlerin öne çıktığı fuarda bilhassa kamikaze dronları avlayacak silahlar göze çarptı.

Gövde altına havan mühimmatı yahut el bombası takılmış dronlarla kamikaze İHA'ların günümüz savaşlarında ne derece ölümcül olabildiğini dünya kamuoyu Ukrayna savaşında net biçimde gördü.

Alçak irtifada uçan, seyir esnasında merkeze anlık görüntü ileten ve hedefini nokta hassasiyetle vurabilen bu İHA'lar, hava savunma sistemlerinin önemini daha önce görülmemiş ölçekte artırdı.

ASELSAN ve ROKETSAN tarafından kamuoyuna açıklanan 'sürpriz' silahlar, başta Ukrayna olmak üzere, düşman İHA ve dronlarına çözüm bulmak isteyen pek çok ülkenin ilgisini çekebilir. Nitekim IDEF'te boy gösteren GÜRZ ve BURÇ, Türk hava savunma ailesini genişletme işlevinin yanında 'acil ihracat' hedefiyle dizayn edilmiş sistemler olarak dikkat çekiyor.

• Yunanlar ona 'Türk Pantsir' diyor
• 
• Çok alçak ve alçak irtifadaki hava tehditlerini önlemek için geliştirilmiş hibrit platform GÜRZ, 2023 yılının sürprizlerinden biri oldu. Türk hava savunma ailesinin yeni üyesi GÜRZ, tekerlekli zırhlı bir kamyonetin üzerine monte edilmiş şu silah ve sistemlerden oluşuyor:
• -35 milimetrelik hava savunma topu (havada parçacık bulutu oluşturan ATOM mühimmatı kullanıyor)
• -4 adet çok alçak irtifa HSS füzesi (BOZDOĞAN)
• -4 adet alçak irtifa HSS füzesi (SUNGUR/STINGER)
• -4 adet aktif faz dizili arama radarı (AESA)
• -Atış kontrol radarı, elektro-optik algılayıcılar ve veribağı bileşenleri
• Hareket halindeki bir konvoyu ya da askeri birliği yakın hava tehditlerinden korumak amacıyla geliştirilen GÜRZ, insansız hava araçları, savaş uçakları, seyir füzeleri ve havadan karaya atılan mühimmatı vurabiliyor.
• Türkiye'de askerî alandaki her gelişmeyi Türklerden daha dikkatli takip eden Yunan haber siteleri, ASELSAN imzalı GÜRZ'ün Rus Pantsir'in 'kopyası' olduğunu ileri sürüyor.
• GÜRZ'de bulunan SUNGUR hava savunma füzesi 4 kilometre irtifada, 8 kilometre menzile kadar etkili. TÜBİTAK-SAGE üretimi BOZDOĞAN ise SUNGUR'un ulaşamadığı irtifaya çıkabiliyor.
• Çift namlulu 'uçaksavar' KORKUT'unkine benzeyen 35 milimetrelik GÜRZ topu da yine ASELSAN yapımı ATOM mühimmatıyla 8 km'ye kadar istenen bir noktada parçacık bulutu oluşturup, hedef hava cismini paramparça ediyor.

Bir ROKETSAN sürprizi: BURÇ

ROKETSAN mobil hava savunma sistemi BURÇ'u tanıtarak herkesi şaşırtan bir hamleye imza attı. ASELSAN yapımı GÜRZ ile benzer özellikler taşıyan BURÇ, 8X8 zırhlı araç üzerine yerleştirilmiş şu silah ve sistemlere sahip:

-2 adet 4'lü pod üzerinde 8 tane SUNGUR hava savunma füzesi

-20 milimetrelik 3 namlulu otomatik top

-4 adet AESA tipi yarı küre hava savunma radarı

İhracat gelirlerini artırmayı hedefleyen ROKETSAN, IDEF'te tanıttığı BURÇ ile önemli miktarda satış gerçekleştirebilir. Çünkü özellikle Ukrayna cephesinde kamikaze dronları avlayacak bu tip savunma sistemleri, çok acil ihtiyaç kapsamındaki platformlar arasında bulunuyor.

Hareket halindeki birliklerin korunmasında önemli görevler üstlenecek BURÇ, 20 kilometre mesafedeki her türlü hava aracının tespitine imkan veren radar sistemleriyle donatıldı. BURÇ'un önümüzdeki dönemde cephe hatlarında görüleceğine kesin gözüyle bakılıyor.

• LEVENT'ten önce GÖKSUR geldi
• 
• Savaş gemilerinde kullanılan alçak irtifa hava savunma sistemlerinde Türkiye'nin dışarıya ihtiyacı kalmadı. Hava savunma topu (GÖKDENİZ/KORKUT-D) ve MİDLAS dikey fırlatma sisteminden ateşlenen HİSAR füzelerinden sonra şimdi Amerikan RAM silahının muadili GÖKSUR devreye girdi.
• ASELSAN'ın GÖKER projesi kapsamında geliştirdiği yakın hava savunma sistemi GÖKSUR, 12 adet füze kapasiteli fırlatıcıya kenetlenmiş arama takip radarlarından müteşekkil görünüyor. GÖKSUR'un kullandığı füzeler ise TÜBİTAK SAGE imzalı BOZDOĞAN'dan başkası değil.
• 360 derece tehdit imha kabiliyetiyle göz dolduran GÖKSUR, BOZDOĞAN hava savunma füzesinin deniz ihtiyaçlarına göre güncellenmiş hali olan BOZDOĞAN-DH'yi kullanıyor. Bu füzenin 10 kilometrenin üzerinde önleme menziline sahip olduğu ileri sürülüyor.
• Küresel ölçekte terör örgütlerinin hâmisi Amerikan devleti, savaş gemilerindeki bu tip sistemler konusunda da Türkiye'ye ambargo uygulamıştı.
• 
• ASELSAN'ın GÖKSUR'una benzer bir projeyi ROKETSAN 'LEVENT' ismiyle yürütüyor. Bu yıl ilk test atışlarını yapması beklenen deniz hava savunma sistemi LEVENT, 21 füzeli fırlatıcıya sahip... 70 kg ağırlığındaki her bir LEVENT füzesinin 11 kilometre menzilde hava hedeflerini etkisiz hale getireceği belirtiliyor.

Yerli hibrit motorla 700 km! TÜMOSAN'la süper sessiz

IDEF 2023'ün dikkat çeken zırhlı kara araçlarından biri TÜMOSAN yapımı PUSAT oldu. Yaklaşık 10 yıllık gelişim serüveni boyunca sürekli yeni kabiliyetlerle teçhiz edilen PUSAT, hibrit motoruyla menzilini 700 kilometreye çıkardı. Elektrikli güç grubu sayesinde yol esnasında 6-7 saat boyunca 'sessiz seyir' halinde kalabilen PUSAT, akustik görünmezlik gerektiren kritik operasyonlarda düşmanın dibine kadar yaklaşabilir.

Yüzde 40 yan eğim, yüzde 70 dik eğim çıkabilme özelliğine sahip PUSAT, kuleye entegre edilen değişik tür ve çapta silahlarla operasyon çeşitliliğini artırıyor. Mayın ve kamikaze dron korumalı hibrit PUSAT, Türk zırhlı kara araçları ihracatında önemli bir oyuncu olmaya aday.

• Çırpınacak Karadeniz intihar robotuyla
• Bu bir hava savunma sistemi değil ama 2023 yılının en önemli hamlelerinden biri olmasından dolayı bu silahın üzerinde dikkatle durmak gerekiyor. ABD-Avrupa destekli Ukrayna ordusunun Karadeniz'deki Rus gemilerini vurmakta kullandığı kamikaze deniz araçlarının muadili (belki de daha üstünü) artık Türkiye'de üretiliyor. Bu ülkeye ilk silahlı insansız deniz aracı ULAQ'ı kazandırmış ARES Tersanesi ile METEKSAN ortaklığı, derin sularda oyun değiştirecek bir hamleyle 'ULAQ KAMA'yı duyurdu.
• 
• Radarlara karşı yüksek derecede gizlenme özellikli keskin hatlarıyla dikkat çeken KAMA, bünyesindeki yüzlerce kiloluk bombayı düşman gemisi yahut limanına taşırken seyir sırasında uyduya bağlanıp anlık görüntü aktarabiliyor. Şirket yetkilisinin "Bir yıl içerisinde 100'den fazla KAMA üretebiliriz" açıklaması, önümüzdeki dönemde Karadeniz'de Türk malı deniz dronlarını göreceğimizin en önemli işareti gibi. Ankara-Moskova hattında ilişkiler düzelmediği takdirde Ukrayna ordusu bu tip intihar aygıtlarını satın almak için Türk şirketlerini tercih edebilir.
• Geliştirilen silahlar elbette bununla sınırlı değil. HAVELSAN, kamikaze deniz dronu işlevi görecek 'yarı batık' bir araç geliştiriyor. Yüzeye çok yakın bir konumda ilerleyen bu araç, suda muhtemelen çok yavaş ilerleyecek ancak yüzeyin altında bulunması ona büyük bir gizlilik sağlayacak. ASELSAN'ın ise bir torpidoyu andıran sualtı deniz dronlarını zaten üretmekte olduğunu hatırlatalım.

Kendi Türk adı Fransız

Seyir füzelerinin arayıcı başlıklarını körleştirmek için NAZAR adlı lazer silahı yapan METEKSAN, IDEF'te Vadideki Zambak'tan fırlamış Fransız kahramanın adıyla yeni bir elektronik harp aygıtı tanıttı. Şirketin FELIX adını verdiği 'İHA Savunma Sistemi', özellikle hareket halindeki konvoyları düşman dronlarından korumak için 24 kilometre ile sınırlandırılmış menzilde bir çeşit 'jammer' işlevi görüyor. AESA özellikli Retinar radarı sayesinde olumsuz hava şartlarından etkilenmeden tespit ve takip yapabilen FELIX, bir zırhlı aracın üzerine yerleştirilmiş antenleriyle elektromanyetik spectrum oluşturarak, içerisinde bulunduğu konvoyu dron tehlikelerinden koruyor.

• GÖKDEMİR GÖKDOĞAN füzesiyle vuruyor
• 10 yıl süren geceli gündüzlü mesai sonrası Türkiye'nin ilk millî hava-hava füzelerini geliştiren TÜBİTAK SAGE ekibi, hava savunma konseptine yeni alt başlıklar eklenmesine kapı araladı. Uçaklardan ateşlenen BOZDOĞAN ve GÖKDOĞAN artık kara konuşlu hava savunma sistemlerinde kullanılıyor.
• 
• Amerikan ordusunun AIM-120 hava-hava füzesini kullanarak yaptığı NASAMS'ın bir benzeri ASELSAN imzasıyla hayata geçti. GÖKDEMİR adı verilen fırlatma sistemi, düşman savaş uçağı, İHA/SİHA, seyir füzesi, balistik füze ve helikopter gibi her türlü tehdidi vurmak için GÖKDOĞAN füzesini kullanıyor.
• HİSAR radarıyla entegre halde çalışan GÖKDEMİR, ilk atışlı testini Haziran 2022'de yapmış ve ASELSAN Ateş İdare Cihazı'na entegre şekilde hedefini başarıyla vurmuştu. GÖKDEMİR lançerinden fırlatılan GÖKDOĞAN füzesinin 70 kilometreye kadar etkinlik göstereceği iddia ediliyor.