Hitler hâlâ sağ ve koalisyonla da olsa iktidarda
Her ne kadar Almanya’nın diktatörü olsa da aynı ırktan olan Avusturya’nın Braunau am Inn şehrinde doğmuştur Hitler. 20. asrın en etkili diktatörlerinden biri olan ve her diktatör gibi sonu acıklı biten Hitler’in izini sürenler Avrupa’da hâlâ çok etkililer. Özellikle de Avusturya’da iktidardalar.
Koalisyonun mayıs ayında çatladığı Avusturya, geçtiğimiz hafta erken seçim için sandığa gitti. Seçimden eski Başbakan Sebastian Kurz’un faşist partisi Avusturya Halk Partisi (ÖVP) lider olarak çıktı. ÖVP, oyların yüzde 37,1’ini aldı. Ülkede son milletvekili seçimi Ekim 2017’de yapılmış, merkez sağ ÖVP yüzde 31,47 ile birinci, SPÖ yüzde 26,86 ile ikinci, aşırı sağcı FPÖ ise yüzde 25,97 ile üçüncü parti olmuştu. Aylar önce erken seçimin sinyallerini veren Kurz, Avusturya Özgürlükler Partisi (FPÖ) ile kurulan koalisyonun bitirildiğini duyurmuştu. FPÖ genel başkanı Christian Strache’nin istifası üzerine dağılan koalisyon aslında daha önce çatlamıştı. Strache’nin Ruslarla görüştüğü iddia edilen kamera kayıtları sonrası büyük bir karışıklık ortaya çıkmıştı. İbiza olayı olarak adlandırılan kriz erken seçimin ayak sesleriydi. Cumhurbaşkanı Alexander van der Bellen erken seçim isteğini şu sözlerle dile getirmişti: “Avusturya’nın Avrupa ve dünyadaki itibarı söz konusu. Hükümete olan güvenim yok oldu. O yüzden bir an önce seçimlerin yapılması gerekiyor. Erken seçimlerin, Eylül başında yapılmasından yanayım.”
FPÖ İLE ‘MÜCADELE’
Başbakan Kurz, bu ayrılık sonrası sağcı partiden kaynaklı olarak birçok ırkçı ve yabancı karşıtı olayla mücadele etmek zorunda kaldığını söylese de gerçek aslında hiç de öyle değil. Kendisinin 7 caminin faaliyetlerine son vermesinde büyük etkisi olduğu bir gerçek. Tabi bunun yanında Avusturya Türk İslam Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Birliği (ATİB) bünyesindeki görevli imamların oturma izinlerini de iptal etmişti. Oturma izinlerini iptal eden ve “Siyasî İslam ile mücadele kapsamında” alınan bu kararı Kurz, FPÖ genel başkanıyla beraber açıklamıştı.
YASAKLAR GENİŞLİYOR
Sebastian Kurz, yeni dönemde koalisyon kurup başbakan olması halinde anaokulu ve ilkokullarda uygulanmaya başlanan başörtüsü yasağının kapsamının genişletileceğini, öğretmenler başta olmak üzere ortaokul öğrencilerinin de başörtüsü takmalarının yasaklanacağını açıkladı. Böyle bir tablo çizen Kurz ve partisinin son seçimlerdeki durumu ise pek iç açıcı görünmüyor. Eski Başbakan Sebastian Kurz liderliğindeki ÖVP kazandı. Resmi olmayan sonuçlara göre parti, 2017’deki seçimlere kıyasla yaklaşık 5,6 puan artışla toplam oyların yüzde 37,1’ini aldı.
FPÖ MUHALEFETTEN DEVAM
16 yaşını dolduranların oy kullanma hakkına sahip olduğu 6,4 milyon seçmenden yüzde 80’inin oy verdiği açıklandı. AB’nin refah düzeyi en yüksek ülkelerinden olan Avusturya’nın en köklü iki partisi ÖVP ve Sosyal Demokrat Parti’den (SPÖ) oluşacak koalisyon ise iki parti arasındaki görüş ayrılıkları nedeniyle pek olası görünmüyor. FPÖ’nün oyu 1 milyon 316 binden 660 bine gerilerken, seçmenlerin birçoğu muhafazakâr ÖVP’yi tercih etmiş, bir kısmı da sandığa gitmemiş. Koalisyon için seçenekler çeşitlenirken, seçimlerde yaşanan oy geçişkenlikleri de gözden kaçmadı. İbiza skandalı ile gündeme gelen koalisyonun eski ortaklarından olan FPÖ partisi, Avusturya seçimlerinde ağır bir yenilgi aldı. Bunun yanı sıra aşırı sağ parti FPÖ, koalisyon görüşmelerine taraf olmayacaklarını ve muhalefette kalacağını açıkladı.
THUNBERG ETKİSİ
2017’deki seçimlerde yüzde 4 barajını aşamayan Yeşiller Partisi oy oranlarını yüzde 10 artırarak toplam oyların yüzde 13,8’ini aldı. İklim koruma tartışmaları ile seçime giden Yeşiller ise oylarını en fazla artıran parti olarak 2 yıl aradan sonra barajı aşıp yeniden meclise girme imkânı buldu. Bu da Avusturya Yeşilleri’nin her kesimden oy aldığını gösteriyor. Bu değişiklikte Greta Thunberg’in etkisi olduğunu savunanlar da var. Merkez soldaki Sosyal Demokrat Parti (SPÖ) ile sağ popülist (FPÖ) ise seçimlerde oy kaybına uğradı. Tarihinin ve federal düzeydeki en düşük oy oranını alan SPÖ 21,7 puanla ikinci parti oldu.
Eski koalisyon ortağı FPÖ ise 10 puan kaybederek sadece 16,1 puan alabildi. Bu da ÖVP’nin koalisyonda Yeşiller ya da SPÖ ile yakın temasta olacağına işaret ediyor. Seçime katılım oranının yüzde 5 oranında düşmesi, seçimin aşırı sağcılara yaradığı önermesini yalanlıyor. Erken seçimlerin sonucu bir partinin tek başına hükümet kurmasına yetmiyor. Kurz’un ise hangi partiyle koalisyon kuracağı net değil. Diğer partilerden gelen açıklamalara göre hiçbiri koalisyonda yer almayı düşünmüyor. Yaklaşık bir buçuk yıl iktidarda kalabilen partinin geleceğinin ne olacağı ise tamamen koalisyon görüşmelerine bağlı.