Cakarta'daki INDO Defence 2025 fuarı sırasında imzalanan mutabakat muhtırası tarihî önemde. Çünkü anlaşma, Türkiye'nin tek seferde en büyük havacılık ihracatı olarak kayıtlara geçti. Nihaî sözleşme konusunda görüşmeler hâlâ devam ediyor.

10 ilâ 15 milyar dolar arasında bir değere ulaşması beklenen satış, 48'i kesin, 12'si opsiyonlu olmak üzere toplamda 60 uçağın Endonezya'ya tedarik edilmesini öngörüyor. Cakarta yönetimi, envantere girecek KAAN uçaklarına TRMotor/TEI üretimi TF35000 motorunun güç vermesini istiyor.

TUSAŞ Genel Müdürü Mehmet Demiroğlu, TF35000'de ilk testlerin 2026 yılında başlayacağını, motorun KAAN için tam olarak hazır hale gelmesinin ise 2032 yılını bulacağını kaydediyor. Yani bu durumda Endonezya'ya teslimat en erken 2032'de başlayacak.

270 milyon nüfuslu Endonezya, KAAN'ı satın alma yolunda resmî imzayı koyan ilk ülke sıfatıyla Güney Asya'da Türkiye'nin en önemli dayanak noktası olacağını ilan etmiş oldu. ATMACA ve SOM gibi füzeleri üretmek için ROKETSAN'la; Bayraktar TB3 inşası niyetiyle de Baykar'la sözleşme imzalayan Endonezya yönetimi, aynı zamanda KAAN'a da parça imâl etmeyi hedefliyor.

Mehmet Demiroğlu, KAAN projesine ortaklık için Körfez bölgesinden 2 ülke ile anlaşma aşamasında olduklarını kaydediyor. Bu ülkelerden biri tabii ki Suudi Arabistan... Riyad yönetimi bir yılı aşkın süredir KAAN'ın her detayını titizlikle inceliyor.

2026 yılı başından itibaren 2 adet prototipi testler için sürekli havada olacak KAAN uçağının hikâyesi böylelikle hareketlenmeye başladı. Bu stratejik varlığa bir an önce ulaşma yolunda şimdi durup dinlenmeden çalışmak ve şüphesiz, her safhada Vecîhi Hürkuş ile Nuri Demirağ'ı hatırlamak gerekiyor.

Leonardo ve Baykar'dan Avrupa'da gövde gösterisi

İtalyanlar Baykar'la ortaklığı çok sevdi. Dünyanın en büyük İHA şirketiyle yüzde 50'şer payla yeni bir firma kuran savunma devi Leonardo, çiçeği burnunda 'LBA Systems' ile ilk gövde gösterisini Fransa başkentinde yaptı. İki yılda bir düzenlenen Paris Havacılık Fuarı'nın 2025 etabında en popüler mekân Baykar&Leonardo ürünlerinin sergilendiği LBA Systems pavilyonu oldu.

İtalyan radar, sensör ve elektro-optik aygıtlarıyla donatılan Bayraktar TB2, TB3 ve AKINCI, Avrupa'da havacılık endüstrisini sallamaya yetti. Önümüzdeki 10 yıl içinde 100 milyar dolarlık pazarın oluşacağı Avrupa'da pastadan en büyük payı almak için LBA Systems'in ortaya çıkışı, yarışta geri kalmış ülkeleri panikletti.

Türk-İtalyan şovuna sahne olan fuarda bu nedenle Alman savunma devi Rheinmetall ile Amerikan Anduril şirketleri aceleye getirilmiş bir ortaklığa imza attı. KIZILELMA savaş uçağının muadilini geliştirmeye çalışan Anduril şirketi, 'Fury' adı verilen hava aracını Rheinmetall firması üzerinden Avrupa'ya pazarlayacak. Böylelikle Almanlar, Baykar ile Leonardo'nun Avrupa pazarında rakipsiz kalmasını önlemek için ilk adımı atmış oldu.

Türk SİHA'larının Avrupa pazarına açılacak olması tabii ki Yunanistan'ı ürküttü. Paris'te LBA Systems'in AKINCI PT-10'unu öve öve bitiremeyen bir Yunan sitesi, Baykar SİHA'sında kullanılan İtalyan sistemlerini şöyle saydı:

"AKINCI PT-10, hedefleme ve takip için GRIFO-E atış kontrol radarı, denizaltı karşıtı savaş görevleri için ULISSES, çoklu spektral hedefleme için LEOSS-T ve hava tehditlerinin pasif tespiti için SKYWARD IRST gibi gelişmiş görev ve sensör paketleriyle donatıldı.

Baykar ve Leonardo'nun ATOS görev yönetim sistemleri ve özel yük arayüzleriyle entegre edilen PT-10, durum farkındalığı, hedef tespiti ve saldırı koordinasyonunda üstün performans gösteriyor.

Bu yeni konfigürasyonda AKINCI artık bölgesel bir taktik İHA değil, NATO'ya entegre olabilen ve Avrupa, Ortadoğu ve ötesindeki ortak kuvvet operasyonlarına hızla uyum sağlayabilen modüler bir muharebe sistemidir."

Bu satırların yayınlandığı saatlerde bir başka Yunan gazetesi ise Atina yönetimine bağlı Savunma İnovasyon Merkezi'nin (HCDI), Türk AKINCI'ya benzeyecek bir insansız hava aracı için yarışma düzenlendiğini duyuruyordu.

• ANKA-3'e nazar değdi
• Türk Hava Kuvvetleri ve müttefik ülkelere ait uçakların zorlayıcı manevralarına sahne olan Anadolu Kartalı-2025 Tatbikatı üzücü bir gelişmeyle başladı. Tatbikatın ilk günü olan 25 Haziran 2025 tarihinde, TUSAŞ yapımı insansız hayalet uçak ANKA-3 prototipi, teknik bir sorundan ötürü kontrollü acil iniş yapmak zorunda kaldı.
• Uçan kanat tasarımlı ANKA-3, Konya'nın Selçuklu ilçesindeki araziye sert iniş yapınca uçağın iki yanında ağır hasar oluştu. Havada yaşanan bir sorunun fark edilmesiyle birlikte uçuş güvenliği protokolü devreye alınarak ANKA-3'ün zorunlu inişi gerçekleştirildi.
• 
• 
• TUSAŞ ekipleri ANKA-3'teki soruna ilişkin her detayı titizlikle inceliyor. İnsansız bombardıman uçağının başına gelen bu kazanın bir nazar boncuğu niteliğinde olmasını diliyoruz. TUSAŞ'a geçmiş olsun.

Böyle bir saldırıyı önlemenin imkânı yok

Asimetrik saldırının böylesi savaş tarihinde görülmedi. 1 Haziran 2025 günü Ukrayna istihbaratının Rusya topraklarında icra ettiği sofistike operasyon, dünyayı yeni bir gerçekliğe uyandırdı. Dron yüklü konteynerleri karayoluyla Rus hava üslerinin dibine kadar getiren Ukraynalılar, 4 bölgede yaklaşık 120 adet kamikaze hava aracını aynı anda uçurdu.

Konteynerde özel hazırlanmış haznelerden havalanan bomba yüklü dronlar sadece birkaç kilometre yakındaki hava üssüne yarım dakikalık uçuşla ulaştı ve Rus Hava Kuvvetleri için pırlanta niteliğinde olan uçakları dünyanın gözü önünde bir bir ateşe verdi.

Dronların infilâk etmeden önce kaydettiği görüntülerde, nükleer füze taşıma kapasiteli ağır bombardıman uçağı Tu-95 ve Tu-22M ile A-50 tipi erken ihbar-uyarı uçağı cayır cayır yanıyordu. Bu çok değerli uçaklarla birlikte pistte park halinde bekleyen onlarca savaş uçağı da saldırılardan nasibini aldı. Kiev yönetimi ‘Örümcek Ağı’ adı verilen operasyonda 41 Rus uçağının imha edildiğini belirtiyor.

Moskova'nın kuzey ve güneyindeki İvanovo ile Ryazan, Finlandiya sınırında Kuzey Buz Denizi'ne yakın Murmansk'taki Olenya ve Moğolistan kuzeyindeki İrkutsk şehrinde kurulu Belaya Üsleri 1 Haziran sabahı eşzamanlı olarak yanıyordu. Kuzeydeki Olenya ile doğudaki Belaya Üssü arasındaki mesafe yaklaşık 4 bin kilometre.

Dronların hava üssü yakınlarına getirilerek icra edilen böyle bir operasyonu önlemek neredeyse imkânsız görülüyor. Zira bombalı dronlar, havalandıktan sonra sadece 10-15 metre irtifada ilerleyerek hedef bölgeye yarım dakikada ulaşabiliyor.

Uçaklar için hangar inşa etmek yerine onları üzeri açık pistlerde tutan Rusya böylelikle büyük bir bedel ödemiş oldu. Fakat uçaklarını pistte bekleten tek ülke Rusya değil. ABD ile birlikte onlarca ülkede de uçaklar çoğunlukla pistlerde bekliyor. Ukrayna saldırısı 'hava araçlarının ansızın yakılmasını istemeyen' tüm yönetimleri yeniden düşünmeye zorladı.