TRT Afrika açılıyor
Türkiye’nin Afrika’ya dönük medya çalışmaları sadece kendi ölçeğinde kalmamalı. Aynı zamanda çeşitli Afrika ülkelerinde koordinasyon merkezleri açılmalı. Afrikalı editörler, muhabirler ve yazarların yetişmeleri teşvik edilmeli. Afrika’da en yaygın iletişim araçlarından biri de radyodur. TRT AFRİKA kanalının radyo versiyonu da en kısa zamanda yayına başlarsa harika olur.
Afrika kıtası uzun yıllardır Batı medyası tarafından çok sayıda dezenformasyona ve asparagas haberlere mâruz kaldı. Asmara'dan Abuja'ya, Sudan'dan Güney Afrika'ya, dijital dezenformasyon Afrika'daki siyâsî manzaranın neredeyse kaderi haline geldi. Fransa ve Amerika gibi yabancı/sömürücü güçlerin Afrika'da ilk kez uygulanan sofistike manipülasyon taktikleri maalesef taklit edildi.
Yanıltıcı bilgilerin çokluğu ve haber kaynaklarının teyidinde yaşanan sıkıntılar, Afrika kamuoyunun kıtadaki siyasî, sosyal ve güvenlik gelişmeleri takip ederken gerçeklerle 'asparagas haberleri' birbirinden ayırt etmesini giderek zorlaştırdı. Bunun neticesinde gerek konvansiyonel gerekse dijital basına güven zedelendi, şeffaf olmayan bir ortamda komplo teorileri ve uydurma içerikler cirit atar oldu.
Batı medyası yanlı ve yanlış haberler üretiyor
Dezenformasyon ortamının en büyük kötülüğü, Afrikalıların ülkelerindeki siyâsî süreçlere katılmak gibi günlük hayatlarını etkileyen konularda şuurlu kararlar almasını engellemesidir. Yanlı ve yanlış bilgileri yayanların amaçları da korku ve kafa karışıklığı tohumları ekmektir. Afrika basın tarihine baktığımızda, France24, RFI, BBC ve Voice of Amerika gibi küresel Batı medyasının tek yanlı haberler ürettiğine şahit oluyoruz. Afrika namına küresel kamuoyunu bu batılı medya grupları oluşturuyor. Bu da Afrika’ya yönelik üretilen haberlerin hiçbirinin gerçeği yansıtmadığı izlenimini veriyor.
Mesela Batılı devletlerin menfaatleri yerine kendi millî menfaatlerini önceleyen bir Afrika ülkesi varsa, batılı medya devlerinin o ülkeyi hedef alan taraflı haberler ürettiğini görmek hiç de sürpriz olmayacaktır. Hatta o ülkenin uluslararası arenada itibarını zedeleyecek asparagas haberler üretmeye kadar götürürler bu işi. Bu konuda örnek bol. Özellikle son zamanlarda batı medyasının Mali ve Burkina Faso hakkında kaleme aldığı haberlere şöyle bir bakmak yeterli.
Fransa merkezli uluslararası yayın kuruluşları France 24 ve RFI, Mali ve Burkina Faso yönetimlerini hedef alan asparagas haberler neticesinde bu devletler tarafından yasaklandılar. Malcom X’in çok meşhur bir sözü var, hatırlamak lazım. “Eğer dikkatli olmazsanız, gazeteler mazlumlardan nefret etmenizi, zalimleri ise çok sevmenizi sağlar.” Batı medyası işte budur. İzlerken dikkatli olmak gerekir.
Artık doğruları söyleyen bir Türkiye var
Afrika-Türkiye ilişkilerinin gelişmesiyle birlikte özellikle medya alanında çok değişiklikler oldu. Anadolu Ajansı’nın Afrika’ya dönük çalışmaları, TRT Français, TRT World, TRT Hausa ve şimdi de TRT AFRİKA... Afrika, batı medyasının yanlı ve yanlış haberlerinden kurtulup gerçek haberciliğe merhaba demeye başladı. Afrika eğer dünya gündeminde doğru bir şekilde haber oluyorsa bunu sağlayan birincil güç tartışmasız Türkiye’dir. Türk medya kurumları, Afrika ile ilgili sadece haber üretmekle kalmayıp, aynı zamanda batılıların gözlerden bilhassa gizlediği, kimsenin ulaşmasını istemediği yerlere giderek çarpıcı belgeseller üretiyorlar.
Batı’nın Afrika’ya yönelik klasik belgesellerinde en sık kullanılan ifadeyse “VAHŞİ AFRİKA” oluyor. Artık bu yanlışlıkları düzeltecek bir Türkiye var karşımızda. Türkiye’de dergiler olsun (GERÇEK HAYAT DERGİSİ 2019 AFRİKA SAYISI var mesela, okumadıysanız tavsiye ederiz) kamu kurumları olsun artık her ay bir Afrika sayısı çıkıyor...
Geçen sene YURTDIŞI TÜRKLER VE AKRABA TOPLULUKLARI, TRT ve ANADOLU AJANSI’nın ortaklaşa düzenlediği AFMED III programına çok sayıda Afrikalı medya mensubu katıldı. Bu çalışmalar daha da büyüyüp çeşitlenerek devam etmelidir.
Afrikalı editörler yetişmeli
Şöyle bir teklifte bulunmakta fayda var. Türkiye’nin Afrika’ya dönük medya çalışmaları sadece kendi ölçeğinde kalmamalı. Aynı zamanda çeşitli Afrika ülkelerinde koordinasyon merkezleri açılmalı. Afrikalı editörler, muhabirler ve yazarların yetişmeleri teşvik edilmeli. Afrika’da en yaygın iletişim araçlarından biri de radyodur. TRT AFRİKA kanalının radyo versiyonu da en kısa zamanda yayına başlarsa harika olur.