Bir yılda 9 obruk oluştu

Konya'nın Karapınar ilçesindeki irili ufaklı yaklaşık 100 obruğun bulunduğu bölgede, bir yılda 9 yeni obruk oluştu.

Yeraltında zamanla eriyen kalker taşlarının boşluk oluşturması ve zeminin çökmesiyle, tarım arazileri ve yerleşim merkezlerine yakın alanlarda ortaya çıkan obruklar, bölgede yaşayanları endişelendiriyor.

Prof. Dr. Fetullah Arık yaptığı açıklamada, Karapınar'ın Türkiye'de en fazla obruk oluşan bölgelerden biri olduğunu söyledi. Bu alanda 2014 yılında ilk belirtilerin gözlendiğini, toprakta yaklaşık yarım metrelik çöküntü oluştuğunu belirtti.

Arık, "Yöreye baktığımızda bir yılda yörede 9 tane obruk oluşumu var. Dolayısıyla bu obruk oluşumları sıklaşmaya başladı. Şu obruğun üzerinde eviniz olsa, evinizi yutardı herhalde. O yüzden tehlike arz ediyor. Çünkü hemen yakınında da yerleşim alanları var." ifadelerini kullandı.

Bölgede çok sayıda irili ufaklı obruk bulunduğunu dile getiren Arık, "Obruklardan bazıları köylerin içerisinde ortaya çıkmış durumda. Oluşmaya devam ediyor. Ancak bazı tedbirlerle obruk riski azaltılabilir." dedi.

Arık, obruğa neden doğal jeolojik faktörlerin değiştirilmesinin mümkün olmadığını ancak değiştirilebilir faktörler üzerinde durulması gerektiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Öncelikle buradaki obrukların nedenlerini tespit edip, önlem almak gerekiyor. Son yıllarda özellikle 2000’li yıllardan sonra bu konuda farkındalık arttı. Şu anda yılda 5-10 obruk oluşmaya devam ediyor. Bu denli artmasının temel nedeni olarak hem kuraklığı hem de artan yeraltı suyu kullanımını görüyoruz. Yeraltı suyu geçmişte daha yüksek kottayken, obruklar yüksek yerlerde, tepelerde görülüyordu. Şu anda tarlalarda, yerleşim alanlarında oluşuyor. O nedenle bölgede yaşayanlar için bir risk olarak görülmeye başlandı. Alınması gereken en önemli tedbir, bu havza içerisinde açılmış yaklaşık 100 bin kaçak kuyunun denetiminin sağlanmasıdır."

Bölgede mısır ve yonca gibi çok su isteyen bitkilerin yetiştirilmemesi gerektiğine işaret eden Arık, "Jeolojiyi, doğal şartları değiştiremezsiniz ama su kullanımını kontrol edebilirsiniz. Bizim de yaklaşımımız o yönde. Yöredeki çok su tüketen bitkilerin üretiminden vazgeçilecek bir teşvik modeli geliştirilir, havza bazında daha az su tüketen bitkilerin üretimi teşvik edilirse, su kullanımı biraz daha azalacaktır. Dolayısıyla uzun vadede kazanan bu yöre olacaktır." diye konuştu.

Obruk nedir, nasıl oluşur?

Yer altı suyunun, karbondioksit ile birleşimi sonucu karbonik asit oluşur. Bu karbonik asit kireç taşının yoğun olduğu toprakları zamanla çözerek yer altında mağaralar oluşmasına neden olur, bir müddet sonra mağaranın üstünde bulunan toprak çöker işte bu çökme sonucu oluşan derin çukurlara obruk denir.