0

JURNAL.İST HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Poşetler neden paralı oldu?

Eyyup Tel
EYYUP TEL
15 KASIM 2018 , PERŞEMBE 17:00
Abone ol
Plastik poşetlerin çevreye verdiği zararın azaltılması için yeni düzenleme yapıldı.
Plastik poşetlerin çevreye verdiği zararın azaltılması için yeni düzenleme yapıldı.

AK Partinin hazırladığı Atık Yönetmeliği Kanun Teklifi Meclis'e sunuldu. Teklifte yer alan maddelerden en dikkat çekici olanı 'marketlerde kullanılan poşetlerin para ile satılması' oldu. Poşetlerin para ile satılmasının gerekçeleri neler? Böyle bir düzenlemeye gerçekten ihtiyaç var mıydı? Yeni düzenlemenin içeriği ne? Tüm bu sorunların cevaplarını haberimizde bulabilirsiniz.

Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan 100 günlük eylem planında yer alan plastik poşetlerin çevre koruma faaliyetleri kapsamında ücretlendirilmesine yönelik düzenlemede önemli bir gelişme yaşandı.

  • Marketlerde poşetlerin parayla satılmasını da içeren Atık Yönetmeliği Kanun Teklifi Meclis'e sunuldu.

Poşetlerin neden para ile satılmak isteniyor?

Plastik poşetlerin para ile satılmasının aslında bir çok nedeni var. Poşetlerin çevreye verdiği zarar ve ekonomik maliyet poşet kullanımının azaltılmasının önemli nedenlerinden.

Bazı vatandaşlar poşetlere para ödeme fikrine sıcak bakmasa da poşet kullanımını azaltılmasını destekleyenlerin sayısı da oldukça fazla.

Kısa Notlar:

Bir naylon poşet ortalama 12 dakika kullanılıyor. 

Bir naylon poşetin doğada çözünebilmesi için en az 500 yıl en çok 1000 yıl geçmesi gerekiyor.

Sadece İngiltere’de yılda 200 milyon plastik poşet kullanılıyor.

Bir plastik poşet denize atıldığında deniz canlıları için büyük bir tehdit haline geliyor. 

Pek çok deniz canlısı poşetleri yutarak ölüyor.

Dünyadaki benzer uygulamalar neler? Meksika'da, plastik poşet kullanımını yasak. Hindistan’da da plastik poşet kullanımı yasak. Bangladeş, 2002 yılında beri plastik poşet kullanımı yasak. Bangladeş, Ruanda ve Avustralya’nın 12 şehrinde de plastik poşet kullanımı yasak. İsviçre, İsveç, Almanya ve Hollanda’da ise mağazalarda plastik poşetler ücretle satılıyor. Norveç, İsrail, Kanada, Batı Hindistan, Botswana, Kenya, Tanzanya, Güney Afrika, Uganda, Tayvan ve Singapur’da plastik torba kullanımı yasaklandı ya da yasaklanma yolunda adımlar atıldı. İtalya, Belçika, İrlanda gibi ülkelerde 2008 yılından beri naylon torbalara vergi nedeniyle kullanım oranında yüzde 94 azalma olduğu belirtiliyor.
Dünyadaki benzer uygulamalar neler? Meksika'da, plastik poşet kullanımını yasak. Hindistan’da da plastik poşet kullanımı yasak. Bangladeş, 2002 yılında beri plastik poşet kullanımı yasak. Bangladeş, Ruanda ve Avustralya’nın 12 şehrinde de plastik poşet kullanımı yasak. İsviçre, İsveç, Almanya ve Hollanda’da ise mağazalarda plastik poşetler ücretle satılıyor. Norveç, İsrail, Kanada, Batı Hindistan, Botswana, Kenya, Tanzanya, Güney Afrika, Uganda, Tayvan ve Singapur’da plastik torba kullanımı yasaklandı ya da yasaklanma yolunda adımlar atıldı. İtalya, Belçika, İrlanda gibi ülkelerde 2008 yılından beri naylon torbalara vergi nedeniyle kullanım oranında yüzde 94 azalma olduğu belirtiliyor.
Ekonomiye katkısı ne olacak? Yeni uygulaması ile çevrenin korunmasının yanı sıra geri dönüşüm oranlarında artış sağlanarak ekonomiye katkı sağlanması beklenirken, sanayiye kaliteli ham madde sağlanması, ithalatın ve cari açığın da azaltılması hedefleniyor
Ekonomiye katkısı ne olacak? Yeni uygulaması ile çevrenin korunmasının yanı sıra geri dönüşüm oranlarında artış sağlanarak ekonomiye katkı sağlanması beklenirken, sanayiye kaliteli ham madde sağlanması, ithalatın ve cari açığın da azaltılması hedefleniyor
Ücretsiz poşet verenlere ceza verilecek mi? Düzenlemeye aykırı olarak plastik poşetleri ücretsiz verdiği tespit edilen satış noktalarına depo alanı hariç kapalı satış alanının her m2' si için 10 TL idari para cezası verilmesi planlanıyor.Bu da 100 m2 bir market için 1000 TL ceza anlamına geliyor.
Ücretsiz poşet verenlere ceza verilecek mi? Düzenlemeye aykırı olarak plastik poşetleri ücretsiz verdiği tespit edilen satış noktalarına depo alanı hariç kapalı satış alanının her m2' si için 10 TL idari para cezası verilmesi planlanıyor.Bu da 100 m2 bir market için 1000 TL ceza anlamına geliyor.
Parçalanmaları yıllar sürüyor

Pet şişe 400 yıl, cam şişe 4 bin yılda, metal kutu 10 yılda, plastik poşet 100 yılda geri dönüştürülüyor.

Poşetlerin ücreti ne kadar olacak? Düzenlemenin yasalaşmasıyla 15 mikron ila 50 mikron arası kalınlıkta olan plastik alışveriş poşetleri, market kasalarında tüketiciye ücretli olarak verilmeye başlanacak. Uygulanacak taban ücret ise 25 kuruştan az olmayacak.
Poşetlerin ücreti ne kadar olacak? Düzenlemenin yasalaşmasıyla 15 mikron ila 50 mikron arası kalınlıkta olan plastik alışveriş poşetleri, market kasalarında tüketiciye ücretli olarak verilmeye başlanacak. Uygulanacak taban ücret ise 25 kuruştan az olmayacak.
Uygulama ne zaman başlayacak? Plastik poşet kullanımının azaltılması amacıyla naylon poşetlerin tüm satış noktalarında ücretli temin edileceği yönetmelik uygulama, 1 Ocak 2019 itibarıyla yürürlüğe girecek.
Uygulama ne zaman başlayacak? Plastik poşet kullanımının azaltılması amacıyla naylon poşetlerin tüm satış noktalarında ücretli temin edileceği yönetmelik uygulama, 1 Ocak 2019 itibarıyla yürürlüğe girecek.
Kişi başına düşen poşet miktarı ne kadar? Çevre ve Şehir Bakanlığı'nın yaptığı araştırmaya göre Türkiye'de kişi başı yılda ortalama 440 plastik poşet kullanılıyor. Poşetleri ücretli hale getirerek kişi başı kullanımının 2019'da 440 adetten 90'a, 2025 yılında ise 40'a düşürülmesi hedefleniyor. Böylelikle poşetlerde tasarrufun yüzde 90’a ulaşacağı düşünülüyor. 1 yılda tüketilen poşet miktarı 35 milyar adeti buluyor.
Kişi başına düşen poşet miktarı ne kadar? Çevre ve Şehir Bakanlığı'nın yaptığı araştırmaya göre Türkiye'de kişi başı yılda ortalama 440 plastik poşet kullanılıyor. Poşetleri ücretli hale getirerek kişi başı kullanımının 2019'da 440 adetten 90'a, 2025 yılında ise 40'a düşürülmesi hedefleniyor. Böylelikle poşetlerde tasarrufun yüzde 90’a ulaşacağı düşünülüyor. 1 yılda tüketilen poşet miktarı 35 milyar adeti buluyor.
Poşetin çevreye verdiği zararlar neler? Kanser vakalarındaki artışın en büyük sorumlularından biri naylon poşetler. Isıya veya güneşe maruz kaldıklarında bileşimindeki maddeler çözünerek kansere neden oluyor. Doğaya atılan naylon poşetler nedeniyle yunus, fok, balina, deniz kaplumbağaları gibi hayvanlar denize atılan poşetleri yiyecek sanıp yerler. Bu da onların sindirim sistemlerinde bozulmalara yol açarak ölmelerine neden olur. Naylon poşetler şeffaf oldukları için, tıpkı bır sera gibi ısıyı emerek orman yangınlarına neden olur. Kimyasal maddeler içeren naylon poşetler, özellikle siyah olanlar, sadece toprağa değil, içlerine konulan sebze ve meyveler aracılığıyla insan sağlığına da zarar verebilirler. Naylon poşetler doğada bozulmaya başladıklarında çevreye zararlı kimyasal maddeler yayar ve bu maddeler toprağa, suya karışarak besin zincirimizi yavaş yavaş kirletir.
Poşetin çevreye verdiği zararlar neler? Kanser vakalarındaki artışın en büyük sorumlularından biri naylon poşetler. Isıya veya güneşe maruz kaldıklarında bileşimindeki maddeler çözünerek kansere neden oluyor. Doğaya atılan naylon poşetler nedeniyle yunus, fok, balina, deniz kaplumbağaları gibi hayvanlar denize atılan poşetleri yiyecek sanıp yerler. Bu da onların sindirim sistemlerinde bozulmalara yol açarak ölmelerine neden olur. Naylon poşetler şeffaf oldukları için, tıpkı bır sera gibi ısıyı emerek orman yangınlarına neden olur. Kimyasal maddeler içeren naylon poşetler, özellikle siyah olanlar, sadece toprağa değil, içlerine konulan sebze ve meyveler aracılığıyla insan sağlığına da zarar verebilirler. Naylon poşetler doğada bozulmaya başladıklarında çevreye zararlı kimyasal maddeler yayar ve bu maddeler toprağa, suya karışarak besin zincirimizi yavaş yavaş kirletir.
Poşet kullanımı nasıl başladı?

Naylon poşet kullanımı tüm dünyada 1982’de, Türkiye’de 1980’ler sonunda başladı. 

Bu yeni alışkanlık bir uygarlık göstergesi gibi kabul görüp yaygınlaştı. 

Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >