0

JURNAL.İST HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Türkiye'de idam cezası: 33 yıl önce bugün son infaz gerçekleşti

Abdülkerim Arslan
ABDÜLKERİM ARSLAN
25 EKİM 2017 , ÇARŞAMBA 08:04
Abone ol
türkiye'de idam tarihi
türkiye'de idam tarihi

33 yıl önce bugün 3 polisi şehit eden yasa dışı örgüt üyesi Hıdır Aslan’a idam cezası uygulandı. Bu Cumhuriyet tarihindeki son infaz olarak tarihe geçti. 15 yıldır da hukuken bu ceza Türk Ceza Kanunu’nda bulunmuyor. İşte kısaca Türkiye'deki idam cezasının tarihi...

Türkiye’de idam cezası 15 yıl önce hukuken kaldırıldı. Son idam cezası da 1984 yılında 3 polisi şehit eden yasa dışı bir örgüt üyesine uygulandı. Halk tarafından istenen, Avrupa Birliği tarafından karşı gelinen idam cezası zaman zaman gündeme geliyor.

Peki Türkiye’de idam cezası ne zaman son buldu?

Türkiye’de 1926 yılında çıkarılan Türk Ceza Yasası’nda idam cezası ilk kez hukuksal metin arasına girdi. Adli suçlar ile birlikte siyasi eylemler de idam cezası kanunun içinde yer aldı.
Türkiye’de 1926 yılında çıkarılan Türk Ceza Yasası’nda idam cezası ilk kez hukuksal metin arasına girdi. Adli suçlar ile birlikte siyasi eylemler de idam cezası kanunun içinde yer aldı.
Birçok kez darbenin yaşandığı ülkemizde idam cezası genellikle askeri yönetimlerin ilk tercihi oldu.
Birçok kez darbenin yaşandığı ülkemizde idam cezası genellikle askeri yönetimlerin ilk tercihi oldu.
Cumhuriyet tarihinin ilk darbesi 27 Mayıs 1960’dan sonra Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edildi.
Cumhuriyet tarihinin ilk darbesi 27 Mayıs 1960’dan sonra Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edildi.
1961 yılına kadar 16 milletvekili idam edildi.
1961 yılına kadar 16 milletvekili idam edildi.
İlk darbeden 11 yıl sonra Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’a muhtıra veren TSK, hükümeti istifaya zorladı. Darbe olmadıysa da askeri yönetim hükümette ‘direkt’ söz sahibi oldu.
İlk darbeden 11 yıl sonra Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’a muhtıra veren TSK, hükümeti istifaya zorladı. Darbe olmadıysa da askeri yönetim hükümette ‘direkt’ söz sahibi oldu.
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan 10 Mart 1972’de idam edildi.
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan 10 Mart 1972’de idam edildi.
80 darbesi sonrası Kenan Evren liderliğinde cunta, dört senede 517 kişiye idam cezası verdi, bunların 50’si idam edildi. Bu kişilerin 18'i sol, 8'i sağ görüşlü ve 23'ü de adli suçtan hüküm giydi.
80 darbesi sonrası Kenan Evren liderliğinde cunta, dört senede 517 kişiye idam cezası verdi, bunların 50’si idam edildi. Bu kişilerin 18'i sol, 8'i sağ görüşlü ve 23'ü de adli suçtan hüküm giydi.
Cumhuriyet tarihinde İstiklal Mahkemeleri’nin aldığı kararlar dışında 1920 ile 1984 yılları arasında 15'i kadın toplam 712 kişi idam edildi. - 1922 ile Menemen olayının yaşandığı 1931 arasında 150 kişi idam edildi. Bu dönemde, 3 idamla 1923, 53 idamla 1931 en az ve en çok infaz yapılan yıllar oluyor. - 1932-1937 yıllarında 95 kişi idam edildi. 1932'de tek infaz yapıldı, 1937'de idam edilenlerden 11 kişi "Dersim olayları"yla ilgiliydi. - 1937 ile 1950 yıllarında 220 kişi, 1951-1960 yıllarında ise 43 kişi idam edildi. 1961'de 11, 1963'de 24, 1964'de 21 ve 1972'de 17 kişi idam edildiler.(Veriler: Türkiye'de Ölüm Cezası 1920-2000)
Cumhuriyet tarihinde İstiklal Mahkemeleri’nin aldığı kararlar dışında 1920 ile 1984 yılları arasında 15'i kadın toplam 712 kişi idam edildi. - 1922 ile Menemen olayının yaşandığı 1931 arasında 150 kişi idam edildi. Bu dönemde, 3 idamla 1923, 53 idamla 1931 en az ve en çok infaz yapılan yıllar oluyor. - 1932-1937 yıllarında 95 kişi idam edildi. 1932'de tek infaz yapıldı, 1937'de idam edilenlerden 11 kişi "Dersim olayları"yla ilgiliydi. - 1937 ile 1950 yıllarında 220 kişi, 1951-1960 yıllarında ise 43 kişi idam edildi. 1961'de 11, 1963'de 24, 1964'de 21 ve 1972'de 17 kişi idam edildiler.(Veriler: Türkiye'de Ölüm Cezası 1920-2000)
Askeri yönetimler iktidardayken, uygulanan idam cezalarının ortalaması 13,5. Sivil yönetimlerde bu oran 2.
Askeri yönetimler iktidardayken, uygulanan idam cezalarının ortalaması 13,5. Sivil yönetimlerde bu oran 2.
25 Ekim 1984 yılında son idam cezası uygulandı. 3 polisi şehit eden yasa dışı örgüt üyesi Hıdır Aslan infaz edildi.
25 Ekim 1984 yılında son idam cezası uygulandı. 3 polisi şehit eden yasa dışı örgüt üyesi Hıdır Aslan infaz edildi.
Bu tarihten itibaren idam cezası verilse de hiçbir hükümlüye bu ceza uygulanmadı.
Bu tarihten itibaren idam cezası verilse de hiçbir hükümlüye bu ceza uygulanmadı.
Son cezanın üzerinden 18 yıl geçti ve DSP-MHP-ANAP hükümeti idam cezasını kaldırdı. MHP buna karşı çıktı ve erken seçim kararı alındı.
Son cezanın üzerinden 18 yıl geçti ve DSP-MHP-ANAP hükümeti idam cezasını kaldırdı. MHP buna karşı çıktı ve erken seçim kararı alındı.
Avrupa Birliği’nin ön şartları arasında yer alan ‘idam cezasının kaldırılması’ kolay olmadı. İlk olarak ‘Savaş dönemi serbest’ olan ceza, 2004’te tamamen anayasadan çıkarıldı.
Avrupa Birliği’nin ön şartları arasında yer alan ‘idam cezasının kaldırılması’ kolay olmadı. İlk olarak ‘Savaş dönemi serbest’ olan ceza, 2004’te tamamen anayasadan çıkarıldı.
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >