0

GZTMZT HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Nesli tükenmekte olan 16 canlı

Uğur Nazilli
UĞUR NAZİLLİ
07 EKİM 2016 , CUMA 12:00
Abone ol

Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) iki yılda bir nesli tükenmekte olan hayvanlara ilgili bir liste yayınlamakta. Bu listede yer alan hayvanların çoğunun nesli tükenmekle karşı karşıya.

Dünya üzerinde insan dışında birçok canlı türü yaşamakta ve çoğu artık yaşamakta zorlanmakta. Diğer canlılara yer kalmamasının birinci nedeni ise değişen denge. Küresel ısınma, ekosistemin değişmesini tetiklerken insanoğlu diğer canlılara yer bırakmamakta. Acil önlemler alınmadığı takdirde bu 16 tür artık aramızda olmayacak;
Ak Kuyruklu Kartal Türkiye'de yaşayan bu kartal tipi yerli bir kuştur. Bu kartal türünün Türkiye'deki yaşam alanı gün geçtikçe azalmaktadır. Ak kuyruklu kartallar ormanlık alanlarda yaşamayı tercih etmektedir.
Ak Kuyruklu Kartal Türkiye'de yaşayan bu kartal tipi yerli bir kuştur. Bu kartal türünün Türkiye'deki yaşam alanı gün geçtikçe azalmaktadır. Ak kuyruklu kartallar ormanlık alanlarda yaşamayı tercih etmektedir.
Akdeniz Foku Dünya'da sadece Doğu Akdeniz sahilleri ile Batı Afrika'nın bir sahilinde yaşayan Akdeniz fokları, aşırı avlanma, yaşam alanları kaybı ve deniz ekosisteminin bozulması nedeniyle nesli tükenmekle karşı karşıya. Ege sahillerinden tanıdığımız "Badem"de bir Akdeniz fokudur. Günümüzde 600 tane Akdeniz foku kalmıştır.
Akdeniz Foku Dünya'da sadece Doğu Akdeniz sahilleri ile Batı Afrika'nın bir sahilinde yaşayan Akdeniz fokları, aşırı avlanma, yaşam alanları kaybı ve deniz ekosisteminin bozulması nedeniyle nesli tükenmekle karşı karşıya. Ege sahillerinden tanıdığımız "Badem"de bir Akdeniz fokudur. Günümüzde 600 tane Akdeniz foku kalmıştır.
Ala Geyik Türkiye'de Antalya ve Mersin'de ala geyik görmek mümkündür. Bu türden az miktarda da Bolu Dağlarında bulunmaktadır. Ala geyik Türkiye'de senelerce bilinçsiz ve acımasız sürdürülen avcılık nedeniyle nesilleri yok olma noktasına gelmiştir. Aydın'da Dilek Yarımadası Milli Parkına Antalya'dan 200 başlık bir aktarım olmuştur.
Ala Geyik Türkiye'de Antalya ve Mersin'de ala geyik görmek mümkündür. Bu türden az miktarda da Bolu Dağlarında bulunmaktadır. Ala geyik Türkiye'de senelerce bilinçsiz ve acımasız sürdürülen avcılık nedeniyle nesilleri yok olma noktasına gelmiştir. Aydın'da Dilek Yarımadası Milli Parkına Antalya'dan 200 başlık bir aktarım olmuştur.
Bozkır Tuygunu Bozkır tuygunu'nun erkeği çok açık renklidir, martıya benzemektedir. Doğa ekosisteminin bozulması ve çeşitli yapay yollar nedeniyle nesli tükenmekle karşı karşıyadır.
Bozkır Tuygunu Bozkır tuygunu'nun erkeği çok açık renklidir, martıya benzemektedir. Doğa ekosisteminin bozulması ve çeşitli yapay yollar nedeniyle nesli tükenmekle karşı karşıyadır.
Caretta Caretta Caretta caretta, koruma altına alınan deniz kaplumbağası türüdür. Caretta caretta'lar bir kerede 100 yumurta bırakabilmektedir. Akdeniz sahillerini yaşam alanı olarak benimsemiş olan bu türün en çok görüldüğü yer Türkiye'dir.
Caretta Caretta Caretta caretta, koruma altına alınan deniz kaplumbağası türüdür. Caretta caretta'lar bir kerede 100 yumurta bırakabilmektedir. Akdeniz sahillerini yaşam alanı olarak benimsemiş olan bu türün en çok görüldüğü yer Türkiye'dir.
Çizgili Sırtlan Çizgili sırtlanlar'ın iyi gizlenmeleri ve yalnız yaşamaları sebebiyle vahşi yaşamda görülmeleri oldukça zordur. Anadolu'nun bazı bölgelerinde fotokapanlarla takip edilmektedir. Anadolu 'da sayısı az olmakla birlikte, bu türün avlanılması kesinlikle yasaktır.
Çizgili Sırtlan Çizgili sırtlanlar'ın iyi gizlenmeleri ve yalnız yaşamaları sebebiyle vahşi yaşamda görülmeleri oldukça zordur. Anadolu'nun bazı bölgelerinde fotokapanlarla takip edilmektedir. Anadolu 'da sayısı az olmakla birlikte, bu türün avlanılması kesinlikle yasaktır.
Komodo Ejderi Komodo ejderi nesli tükenmekte olan canlılar arasında en korkuncu denilebilir. Boyu 3 metreyi aşmaktadır. Beslenme konusunda hiç seçici olmayan Komodo ejderi, ada'da fare kalmamasını sağlamıştır.
Komodo Ejderi Komodo ejderi nesli tükenmekte olan canlılar arasında en korkuncu denilebilir. Boyu 3 metreyi aşmaktadır. Beslenme konusunda hiç seçici olmayan Komodo ejderi, ada'da fare kalmamasını sağlamıştır.
Dikkuyruk Dikkuyruk, ülkemizde Göller Yöresinde geniş sazlıklarla çevrili irili ufaklı göllerde ve Göksu Deltası'nda yaşamaktadır. Afyonkarahisar ve Konya civarında da çok az bulunmaktadır. Çoğunluklu olarak Burdur'da bulunmaktadır. Koruma altına alınmış türler arasındadır.
Dikkuyruk Dikkuyruk, ülkemizde Göller Yöresinde geniş sazlıklarla çevrili irili ufaklı göllerde ve Göksu Deltası'nda yaşamaktadır. Afyonkarahisar ve Konya civarında da çok az bulunmaktadır. Çoğunluklu olarak Burdur'da bulunmaktadır. Koruma altına alınmış türler arasındadır.
Goril Goriller sadece Afrika bölgesinde yaşamaktadır. Bu tür insanlara DNA olarak en yakın canlı türlerinden biridir. Erkeklerinin tamamının sırtı gümüş beyazı, geri kalan kısımları siyahtır. Bu sebeple erkek gorilleri tanımlamak için 'gümüş sırt' denilmektedir. Avcılar dışında diğer doğal düşmanı leopar'dır.
Goril Goriller sadece Afrika bölgesinde yaşamaktadır. Bu tür insanlara DNA olarak en yakın canlı türlerinden biridir. Erkeklerinin tamamının sırtı gümüş beyazı, geri kalan kısımları siyahtır. Bu sebeple erkek gorilleri tanımlamak için 'gümüş sırt' denilmektedir. Avcılar dışında diğer doğal düşmanı leopar'dır.
Kara Akbaba Kara akbaba gündüz avlanan bir canlıdır. Yaşlı ormanların olduğu bölgede yaşayan bu türün nesli tehlike altındadır. En büyük popülasyonu Çorum'dadır. Türkiye'de sayılarının 50 civarında kara akbaba kaldığı düşünülmektedir.
Kara Akbaba Kara akbaba gündüz avlanan bir canlıdır. Yaşlı ormanların olduğu bölgede yaşayan bu türün nesli tehlike altındadır. En büyük popülasyonu Çorum'dadır. Türkiye'de sayılarının 50 civarında kara akbaba kaldığı düşünülmektedir.
Kelaynak Kelaynak'da nesli tükenmekte olan hayvanlar arasında yer alıyor. Dünyada sadece Türkiye'de Birecik, Urfa ve Fas'ta koruma altında az sayıda bulunmaktadır. Dünya'da ise yaklaşık 500 tane kalmıştır. Kelaynak kuşlarının yaşama alanları Alpler'den Kızıldeniz'e, Fas'dan Güneydoğu Anadolu'ya kadar uzanan geniş bir coğrafyadır. Uygulanan yanlış tarım politikaları sonucunda kurutulan sulak alanlar ve böcek öldürmek için tarlalarda kullanılan ağır kimyasallar bu kuşun neslini tükenmenin eşiğine getirmiştir. Türkiye'de 83 kelaynak bulunmaktadır. Bunlarla birlikte 13 tane'de yavru bulunmaktadır.
Kelaynak Kelaynak'da nesli tükenmekte olan hayvanlar arasında yer alıyor. Dünyada sadece Türkiye'de Birecik, Urfa ve Fas'ta koruma altında az sayıda bulunmaktadır. Dünya'da ise yaklaşık 500 tane kalmıştır. Kelaynak kuşlarının yaşama alanları Alpler'den Kızıldeniz'e, Fas'dan Güneydoğu Anadolu'ya kadar uzanan geniş bir coğrafyadır. Uygulanan yanlış tarım politikaları sonucunda kurutulan sulak alanlar ve böcek öldürmek için tarlalarda kullanılan ağır kimyasallar bu kuşun neslini tükenmenin eşiğine getirmiştir. Türkiye'de 83 kelaynak bulunmaktadır. Bunlarla birlikte 13 tane'de yavru bulunmaktadır.
Kolan Balığı Avrupa kıyıları ve Karadeniz'de görülen kolan balığı nesli tükenmekte olan türler arasında.
Kolan Balığı Avrupa kıyıları ve Karadeniz'de görülen kolan balığı nesli tükenmekte olan türler arasında.
Kutup Ayısı Kutup bölgesi dediğimizde ilk aklımıza gelen canlı olan bu tür, izinsiz avlanma ve kutuplardaki buzulların erimeye başlaması ekolojik dengenin bozulmasıyla türü tehdit altına girmiştir. Küresel ısınmayla her geçen gün azalan kutup ayılarının sayısının 25 bin civarında olduğu varsayılıyor.
Kutup Ayısı Kutup bölgesi dediğimizde ilk aklımıza gelen canlı olan bu tür, izinsiz avlanma ve kutuplardaki buzulların erimeye başlaması ekolojik dengenin bozulmasıyla türü tehdit altına girmiştir. Küresel ısınmayla her geçen gün azalan kutup ayılarının sayısının 25 bin civarında olduğu varsayılıyor.
Panda Pandalar ayıgiller familyasında farklı bir yere sahiptir. Bu savunmasız canlılar siyah beyaz çok özel bir posta sahiptir. Çin Ejderhaları, bir zamanlar Çin'in tarihsel sembolüyken, 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren pandalar Çin'in resmi olmayan ulusal sembolü olmuştur. Çin ve Vietnam'da çoğunluk olarak yaşamaktadır. Doğal yaşam alanlarının yok edilmesi ve parçalanması pandaların neslini tükenmekle karşı karşıya getirmiştir. Şuan kapalı alanlarda üretilerek neslinin korunması sağlanmaya çalışılıyor.
Panda Pandalar ayıgiller familyasında farklı bir yere sahiptir. Bu savunmasız canlılar siyah beyaz çok özel bir posta sahiptir. Çin Ejderhaları, bir zamanlar Çin'in tarihsel sembolüyken, 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren pandalar Çin'in resmi olmayan ulusal sembolü olmuştur. Çin ve Vietnam'da çoğunluk olarak yaşamaktadır. Doğal yaşam alanlarının yok edilmesi ve parçalanması pandaların neslini tükenmekle karşı karşıya getirmiştir. Şuan kapalı alanlarda üretilerek neslinin korunması sağlanmaya çalışılıyor.
Sumatra Kaplanı Sumatra kaplanı tür olarak risk altında olan türlerden biridir. Kedigiller familyasının en küçük kaplan türüdür. Sumatra kaplanlarının sayısı 400'ün altına düşmüştür. Sumatra Adasının tahrip edilmesi ve ormanın yarı yarıya bitilmesi, kaçak avlanma gibi durumlar bu güzel kaplan türünün neslini tükenme durumuna getirmiştir.
Sumatra Kaplanı Sumatra kaplanı tür olarak risk altında olan türlerden biridir. Kedigiller familyasının en küçük kaplan türüdür. Sumatra kaplanlarının sayısı 400'ün altına düşmüştür. Sumatra Adasının tahrip edilmesi ve ormanın yarı yarıya bitilmesi, kaçak avlanma gibi durumlar bu güzel kaplan türünün neslini tükenme durumuna getirmiştir.
Telli Turna Telli turnalar genellikle, kış boyunca kuru otlaklarda yaşamını sürdürür. Üreme mevsimi geldiği zamansa bataklık alanları yaşam yeri olarak belirler. Nemli bataklıklar, bozkır ve çayırlar yaşayabileceği yerlerdendir. Türkiye'de şu anda 11 tane telli turna kalmıştır. Nesli tükenmekte olan kuşlar arasında belkide en tehlikede olanı telli turna'dır.
Telli Turna Telli turnalar genellikle, kış boyunca kuru otlaklarda yaşamını sürdürür. Üreme mevsimi geldiği zamansa bataklık alanları yaşam yeri olarak belirler. Nemli bataklıklar, bozkır ve çayırlar yaşayabileceği yerlerdendir. Türkiye'de şu anda 11 tane telli turna kalmıştır. Nesli tükenmekte olan kuşlar arasında belkide en tehlikede olanı telli turna'dır.