Üç telli kahramanın hikayesi: Hayri Dev

Hayri Dev
Hayri Dev

UNESCO tarafından "Yaşayan İnsan Hazinesi Kültürel Miras Taşıyıcısı" seçilen saz ustası Hayri Dev'in üç telli kahramanlık hikayesi...

1933 yılında Denizli'nin Çameli ilçesinin Gökçeyaka köyünde, yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesinin en büyük mal varlığı olan birkaç keçinin peşine düşen Dev, dağlarda yankılanan yanık kaval sesine, düğünlerde dinlediği üç telli saza gönül verdi. Okuma yazmayı okula giden bir arkadaşından öğrenen Dev, cura denilen üç telli çalgıyı öğrenip söylemeye de, o yıllarda başladı. Yaşadığı Gökçeyaka Köyü'nün eski ismi taşıyan Masıt Kırığı denilen dokuz sekizlik mahalli ezgileri çalan ve söyleyen bir usta oldu.

İkisi erkek, üçü kız beş çocuğu olan Hayri Dev ailesinden habersiz elindeki üç telli sazı ve çam düdüğünü hiç bırakmadı. Evlere gidip yarenlik yaptı, düğünlerde insanları eğlendirdi. Ormanda, dağlarda çobanlar için çaldı, söyledi. Zaman böyle geçti... Taa ki, 1992'ye kadar.

Bütün hayatı değişti...

                                    Dev, doğal ve saf ezgilerini yine dağlarda icra ederken hayatını değiştirecek bir olay gerçekleşir. Sorbonne Üniversitesi akademisyenlerinden Etnomüzikolog, Doç. Dr. Jerome Cler yörede araştırmalarda bulunmaktadır. Hayri Dev’in sesine bir plakta rastlar; onu bulur ve ezgilerini analiz eder, 350 sayfadan oluşan bir tez hazırlar. Bu tez sayesinde Sorbonne Üniversitesi’nde doçentliğini alır. Hayri Dev’i Fransa başta olmak üzere, birçok konsere davet eder. Hayri Dev’in adına yurtdışında kürsüler kurulur. Birçok konser ve yurtdışında bulunan üniversitelerde dersler verir. Hayri Dev’i konu alan belgeseller çekilir. Böylece, Dev’in tüm hayatı değişir.
Bütün hayatı değişti... Dev, doğal ve saf ezgilerini yine dağlarda icra ederken hayatını değiştirecek bir olay gerçekleşir. Sorbonne Üniversitesi akademisyenlerinden Etnomüzikolog, Doç. Dr. Jerome Cler yörede araştırmalarda bulunmaktadır. Hayri Dev’in sesine bir plakta rastlar; onu bulur ve ezgilerini analiz eder, 350 sayfadan oluşan bir tez hazırlar. Bu tez sayesinde Sorbonne Üniversitesi’nde doçentliğini alır. Hayri Dev’i Fransa başta olmak üzere, birçok konsere davet eder. Hayri Dev’in adına yurtdışında kürsüler kurulur. Birçok konser ve yurtdışında bulunan üniversitelerde dersler verir. Hayri Dev’i konu alan belgeseller çekilir. Böylece, Dev’in tüm hayatı değişir.
''Elin yapacağı her şeyi yaparım’’ 

                                    Birkaç defa yurt dışına da giden Hayri Dev'e, elinden her iş geldiği için 'Koca Usta' lakabı verilir. Marangozluk, terzilik, ayakkabıcılık… ''Elin yapacağı her şeyi yaparım’’ diyor usta isim ve devam ediyor; ''Ama hiçbirini yapmak istemedim. Çünkü ben çobanım ve müzisyenim. Çalgıcılıktan çok aç kaldığım oldu ama hiçbir zaman ondan ayrılmadım.''
''Elin yapacağı her şeyi yaparım’’ Birkaç defa yurt dışına da giden Hayri Dev'e, elinden her iş geldiği için 'Koca Usta' lakabı verilir. Marangozluk, terzilik, ayakkabıcılık… ''Elin yapacağı her şeyi yaparım’’ diyor usta isim ve devam ediyor; ''Ama hiçbirini yapmak istemedim. Çünkü ben çobanım ve müzisyenim. Çalgıcılıktan çok aç kaldığım oldu ama hiçbir zaman ondan ayrılmadım.''
Üç telli sazı, öksüz kaldı… 

                                    Denizli'nin Çameli ilçesine bağlı Gökçeyaka Mahallesi'nde yaşamını sürdüren Dev, tedavi gördüğü hastanede bugün hayatını kaybetti. Mekanı Cennet Olsun...
Üç telli sazı, öksüz kaldı… Denizli'nin Çameli ilçesine bağlı Gökçeyaka Mahallesi'nde yaşamını sürdüren Dev, tedavi gördüğü hastanede bugün hayatını kaybetti. Mekanı Cennet Olsun...
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >