İbn Kayyim el-Cevziyye’den dilin imtihanına dair

İnsan bazen iyiliği sadece yaptığı işlerle ölçer; kıldığı namazı, verdiği sadakayı, yürüdüğü hayırlı yolları yeterli zanneder. Oysa dil, bütün bu amellerin üzerinde sessiz ama güçlü bir hükme sahiptir. Söylenen bir söz, kurulan bir cümle, bir başkasının kalbine bırakılan iz; yapılan iyilikleri ya muhafaza eder ya da fark edilmeden tüketir. İbn Kayyim el-Cevziyye'nin işaret ettiği hakikat tam da buradadır: Dil, insanın en hafif sandığı ama hesabı en ağır olan uzvudur. Kırıcı bir söz, hoyratça söylenmiş bir hakikat, haklıyken inciten bir dil; yılların biriktirdiğini bir anda silebilir. Bu yüzden insan, iyiliği sadece çoğaltmakla değil, onu korumakla da mükelleftir. Susmak bazen bir erdem, ölçülü konuşmak bir ibadet, kalbi gözeten dil ise amellerin sigortasıdır. Çünkü söz, kalpten çıktığı gibi kalbe ulaşır; orada ya bir yara açar ya da bir merhem olur.