7 Maddede Hz. Mevlana ve Mevlevilik
Dinin emirlerine uyup, yasaklarından kaçarak kalbi kötü huylardan temizleyip, iyi huylarla doldurmak anlamına gelen tasavvufta Hz.Mevlana ve Mevleviliğin önemi büyüktür.
Hz.Mevlana tasavvuf deryasına dalmış bir Hak âşığıdır. İlmi, teşbihleri, sözleri ve nasihatleri bu deryadan saçılan hikmet damlalarıdır. O, bir tarikat kurucusu değil, yeni usûl ve ibadet şekilleri ihdâs etmemiştir. Ney, tambur gibi çeşitli müzik âletleri çalınarak yapılan törenler ve âyinler, Hazret-i Mevlana'nın vefatından 3-4 asır sonra meydana çıkmıştır. Hazreti Mevlânâ'nın tasavvufu, mahdut (sınırlanmış) varlıktan, ferdiyetten ve ferdi ihtiraslardan tamamiyle sıyrılmak ve halka, topluluğa yayılmak ve sosyal hayatta sınırsız bir sevgi, insanî bir görüş ve mutlak bir birlik halinde, herkesin kendisini, ıslah etmesi ve genel olarak hayra, güzele ve iyiye doğru bir gidiş, insanî bir terbiye halinde tezahür eden ve böylece de gerçekte amelî karaktere sahip olan bir tasavvuftur.
Mevlevilik de insan odaklı olup hoşgörüye, güzele ve ihlasa yöneliktir, pes etme yoktur pişman olma ve affetme vardır. Mevlevilikte herşeyin canı vardır bu yüzden mevlevi saliki eline aldığı her şeyi su içeceği vakit bardağı, eline aldığı kahve fincanını, yatacağı vakit ve kalktığı zaman yastığını, üstüne çekerken ve üstünden atarken yorganını, giyer ve çıkarırken, hırkasının ve çamaşırını yakasını, sikkesinin kenarını, otururken veya kalkarken yeri öper bu tüm verilen nimetlere şükretmek anlamına gelir. Bu suretle küllî ruhun her şeye sâri olduğu, daha doğrusu her varlık, tek ve mutlak varlığın tezahürü bulunduğu anlatılmış olur.
Günümüzde Mevleviler kendilerine özgü sema yaparak kâinatın oluşumunu, insanın ahirette dirilişini, Yüce Allah'a olan aşk ile harekete geçişini ve kulluğunu idrak edip “İnsan- ı Kâmil" e doğru yönelişini ifade ettiğine inanıyorlar. Mevlevîlik deyince ilk akla gelen sema lügatte işitmek manâsına gelir. Sema eden kişilere ise Sema'zen adı verilir. Terim olarak, ney eşliğinde vecde gelip 'dönme' anlamındadır. Ancak Mevlevilikte 'dönme' tabiri yoktur Mevleviler Sema eder. Semazenleri izlerken daha bilinçli ve o maneviyatı anlamamız için aşağıda Mevlevi'nin ne olduğunu Semanın kimler tarafından yapıldığını, birçoğu başka tasavvuf yollarında da kullanılan terimlerin büyük bir kısmına yer verdik.
Mevlevilik de insan odaklı olup hoşgörüye, güzele ve ihlasa yöneliktir, pes etme yoktur pişman olma ve affetme vardır. Mevlevilikte herşeyin canı vardır bu yüzden mevlevi saliki eline aldığı her şeyi su içeceği vakit bardağı, eline aldığı kahve fincanını, yatacağı vakit ve kalktığı zaman yastığını, üstüne çekerken ve üstünden atarken yorganını, giyer ve çıkarırken, hırkasının ve çamaşırını yakasını, sikkesinin kenarını, otururken veya kalkarken yeri öper bu tüm verilen nimetlere şükretmek anlamına gelir. Bu suretle küllî ruhun her şeye sâri olduğu, daha doğrusu her varlık, tek ve mutlak varlığın tezahürü bulunduğu anlatılmış olur.
Günümüzde Mevleviler kendilerine özgü sema yaparak kâinatın oluşumunu, insanın ahirette dirilişini, Yüce Allah'a olan aşk ile harekete geçişini ve kulluğunu idrak edip “İnsan- ı Kâmil" e doğru yönelişini ifade ettiğine inanıyorlar. Mevlevîlik deyince ilk akla gelen sema lügatte işitmek manâsına gelir. Sema eden kişilere ise Sema'zen adı verilir. Terim olarak, ney eşliğinde vecde gelip 'dönme' anlamındadır. Ancak Mevlevilikte 'dönme' tabiri yoktur Mevleviler Sema eder. Semazenleri izlerken daha bilinçli ve o maneviyatı anlamamız için aşağıda Mevlevi'nin ne olduğunu Semanın kimler tarafından yapıldığını, birçoğu başka tasavvuf yollarında da kullanılan terimlerin büyük bir kısmına yer verdik.
