0

JURNAL.İST HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Adını tarihe yazdırmış kadın mucitler

Elif Yarar
ELİF YARAR
07 MART 2018 , ÇARŞAMBA 15:02
Abone ol
Dr. Ellen Ochoa
Dr. Ellen Ochoa

Günümüzde kullandığımız birbirinden kullanışlı buluşları ve kadın yaratıcılarını sizler için derledik

Kadınlar her yerde

Bilim adamı, bilim insanı hangisini kullanırsak kullanalım genellikle mucit denilince aklımıza ilk önce erkekler geliyor. Bilim ve bilimsel araştırma, icatlar, teknoloji hep erkeklerle bağdaştırılan konulardır ancak kadın mucit sayısı da azımsanamayacak kadar çoktur.

Dr. Patricia Bath Lazer katarakt ameliyat cihazıPatricia Bath, 1988 yılında katarakt ameliyatına yepyeni bir bakış açısı getirdi. Geliştirdiği cihaz, katarakt ameliyatının lazer kullanılarak çok daha kolay ve başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesine olanak tanıdı. Bath, cihazını ABD, Kanada, Japonya ve Avrupa’da patentledi ve patent alan ilk siyahi kadın doktor oldu.
Dr. Patricia Bath Lazer katarakt ameliyat cihazıPatricia Bath, 1988 yılında katarakt ameliyatına yepyeni bir bakış açısı getirdi. Geliştirdiği cihaz, katarakt ameliyatının lazer kullanılarak çok daha kolay ve başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesine olanak tanıdı. Bath, cihazını ABD, Kanada, Japonya ve Avrupa’da patentledi ve patent alan ilk siyahi kadın doktor oldu.
Dr. Maria Telkes Ev güneş enerjisi sistemiİlk ev güneş enerji sistemlerinin yaratıcısı olan biyofizikçi Telkes Macaristan doğumlu; daha sonra ise 1925 yılında Amerika’ya taşınıyor. Telkes Amerika’ya “Westinghouse Elektirk”’te ARGE departmanında mühendis olarak geliyor ve yenilenebilir enerji konusunda çalışmalarına başlıyor. Sonrasında ise güneş enerjisiyle çalışan sistemler üzerine uzmanlaşıyor.
Dr. Maria Telkes Ev güneş enerjisi sistemiİlk ev güneş enerji sistemlerinin yaratıcısı olan biyofizikçi Telkes Macaristan doğumlu; daha sonra ise 1925 yılında Amerika’ya taşınıyor. Telkes Amerika’ya “Westinghouse Elektirk”’te ARGE departmanında mühendis olarak geliyor ve yenilenebilir enerji konusunda çalışmalarına başlıyor. Sonrasında ise güneş enerjisiyle çalışan sistemler üzerine uzmanlaşıyor.
Dr. Ellen Ochoa Optik analiz sistemleri İlk Latin Amerika kökenli astronot olan Ochoa, ürün üretiminde robot teknolojisinin önünü açacak “Optik Analiz Sistemleri”ni buldu. Ochoa’nın icadı optik sistem, robot parçalarının kalite kontrolünde kullanıldı. Ochoa, Ayrıca NASA’da bilim adamı olarak çalışıyor. 1987’de patentini aldı. En sonuncusu 1990 yılında olmak üzere 3 adet patenti bulunuyor.
Dr. Ellen Ochoa Optik analiz sistemleri İlk Latin Amerika kökenli astronot olan Ochoa, ürün üretiminde robot teknolojisinin önünü açacak “Optik Analiz Sistemleri”ni buldu. Ochoa’nın icadı optik sistem, robot parçalarının kalite kontrolünde kullanıldı. Ochoa, Ayrıca NASA’da bilim adamı olarak çalışıyor. 1987’de patentini aldı. En sonuncusu 1990 yılında olmak üzere 3 adet patenti bulunuyor.
Martha Coston Renkli işaret fişekleri Eşini 1847’de kaybeden Coston, kocasının not defterinde renkli işaret fişeği fikriyle ilgili yazdıklarını buldu. Sonrasında 10 yılını bu fikri hayata geçirmek için ordu yetkilileri ve bilim insanları ile çalışarak geçirdi. Amerikan ordusunun daha sonra bu işaret fişeklerinin tüm hakkını üzerine aldığı ve Coston’a çok az bir miktarda para verdiği söyleniyor.
Martha Coston Renkli işaret fişekleri Eşini 1847’de kaybeden Coston, kocasının not defterinde renkli işaret fişeği fikriyle ilgili yazdıklarını buldu. Sonrasında 10 yılını bu fikri hayata geçirmek için ordu yetkilileri ve bilim insanları ile çalışarak geçirdi. Amerikan ordusunun daha sonra bu işaret fişeklerinin tüm hakkını üzerine aldığı ve Coston’a çok az bir miktarda para verdiği söyleniyor.
Sarah E. Goode Katlanabilir yatakGoode 1885 yılında, katlanabilir yatak buluşuyla, Amerika’nın ilk patent alan siyahî kadını olma özelliği taşıyor. Yatak kullanılmadığında kaldırılabilme ve gizlenme özelliğine sahip. Yatak kullanıldığında ise, yatağı saklayan kabin, kitaplık ya da başka amaçlarla kullanılabiliyor. Goode’nin tasarımı günümüzde de kullanılıyor ve birçok değişik model ve renk seçeneğine sahip.
Sarah E. Goode Katlanabilir yatakGoode 1885 yılında, katlanabilir yatak buluşuyla, Amerika’nın ilk patent alan siyahî kadını olma özelliği taşıyor. Yatak kullanılmadığında kaldırılabilme ve gizlenme özelliğine sahip. Yatak kullanıldığında ise, yatağı saklayan kabin, kitaplık ya da başka amaçlarla kullanılabiliyor. Goode’nin tasarımı günümüzde de kullanılıyor ve birçok değişik model ve renk seçeneğine sahip.
Alice H. Parker Gazlı fırın Parker 1919 da merkezi ısıtma sistemi üzerine ilk patentini almıştır.Bu sistem oda sıcaklığını düzenleme ve bu sıcaklığı odadan odaya taşıyabilme özelliğine sahipti. Parker daha sonra çizimine gazın ısınmasıyla çalışan fırının projesini de eklemiş.Bu sayede evde ki ısıtma için olan tüm aletler merkezi bir ısıtma sistemine bağlanmış oldu.Böyle kullanışlı bir icat hala günümüzde rağbet görmekte.
Alice H. Parker Gazlı fırın Parker 1919 da merkezi ısıtma sistemi üzerine ilk patentini almıştır.Bu sistem oda sıcaklığını düzenleme ve bu sıcaklığı odadan odaya taşıyabilme özelliğine sahipti. Parker daha sonra çizimine gazın ısınmasıyla çalışan fırının projesini de eklemiş.Bu sayede evde ki ısıtma için olan tüm aletler merkezi bir ısıtma sistemine bağlanmış oldu.Böyle kullanışlı bir icat hala günümüzde rağbet görmekte.
Bette Nesmith Graham Daksil Bette Nesmith Graham: Daksil Graham yaptığı yazım yanlışlarının neticesinde kağıtları atıp baştan yazmaktan bıktığı için bir gün mutfak mikseriyle karışım hazırladı. Uzun süren denemelerden sonra Graham, daksilin patentini 1958 yılında aldı.
Bette Nesmith Graham Daksil Bette Nesmith Graham: Daksil Graham yaptığı yazım yanlışlarının neticesinde kağıtları atıp baştan yazmaktan bıktığı için bir gün mutfak mikseriyle karışım hazırladı. Uzun süren denemelerden sonra Graham, daksilin patentini 1958 yılında aldı.
Rachel Zimmerman “Blissymbol” yazıcısıBlissymbol, Kanada’lı 12 yaşındaki bir programcının 1980 yıllarında ürettiği bir yazılım. Zimmerman’ın yazıcısı, bu programın ağır derecede fiziksel ve zihinsel engelli kişilerin iletişim kurmasına olanak sağlayacak şekilde geliştirilmiş. Kullanıcılar düşüncelerini belirtmek için, ekranda gördükleri sembollere özel bir touch pad yardımıyla dokunuyor ve yazıcı bu sembolleri yazıya çeviriyor.
Rachel Zimmerman “Blissymbol” yazıcısıBlissymbol, Kanada’lı 12 yaşındaki bir programcının 1980 yıllarında ürettiği bir yazılım. Zimmerman’ın yazıcısı, bu programın ağır derecede fiziksel ve zihinsel engelli kişilerin iletişim kurmasına olanak sağlayacak şekilde geliştirilmiş. Kullanıcılar düşüncelerini belirtmek için, ekranda gördükleri sembollere özel bir touch pad yardımıyla dokunuyor ve yazıcı bu sembolleri yazıya çeviriyor.
Stephanie Kwolek Kurşun geçirmez yelek 1965 yılında otomobil lastiklerindeki çeliğin yerini alacak ve yakıt tasarrufu sağlayacak yeni, daha hafif ve güçlü bir madde üzerinde çalışmaya başladığında, “Bir keşif yaptığımı fark etmiştim, çok heyecanlanmıştık çünkü aradığımız farklı şeyi bulmuştuk” diyen Stephanie Kwolek nasıl bir keşfe imza attığından habersizdi. Kurşun geçirmeyen yelek ve modern zırhın temelinde yatan Kevlar’ı keşfeden Stephanie Kwolek, çalıştığı DuPont adındaki kimya firması tarafından Lavoisier Medalyası alan tek kadın çalışan olma özelliğini de taşıyor.Kwolek, polimerler yardımıyla ekstra güçlü sentetik elyaf yapımı ile ilgili bir araştırma yaparken bu polimerler yardımıyla oluşacak kumaşın daha sağlam olabileceğini keşfetti. Çünkü bu polimerleri oluşturan moleküller daha sıkı ve aynı yönde adete bir ip gibi dizilmişlerdir. Elde edilen materyal (Kevlar) çelikten beş kat daha sertti.
Stephanie Kwolek Kurşun geçirmez yelek 1965 yılında otomobil lastiklerindeki çeliğin yerini alacak ve yakıt tasarrufu sağlayacak yeni, daha hafif ve güçlü bir madde üzerinde çalışmaya başladığında, “Bir keşif yaptığımı fark etmiştim, çok heyecanlanmıştık çünkü aradığımız farklı şeyi bulmuştuk” diyen Stephanie Kwolek nasıl bir keşfe imza attığından habersizdi. Kurşun geçirmeyen yelek ve modern zırhın temelinde yatan Kevlar’ı keşfeden Stephanie Kwolek, çalıştığı DuPont adındaki kimya firması tarafından Lavoisier Medalyası alan tek kadın çalışan olma özelliğini de taşıyor.Kwolek, polimerler yardımıyla ekstra güçlü sentetik elyaf yapımı ile ilgili bir araştırma yaparken bu polimerler yardımıyla oluşacak kumaşın daha sağlam olabileceğini keşfetti. Çünkü bu polimerleri oluşturan moleküller daha sıkı ve aynı yönde adete bir ip gibi dizilmişlerdir. Elde edilen materyal (Kevlar) çelikten beş kat daha sertti.
Tabitha Babbitt Yuvarlak testere 1800 yıllarında odun testereyi kullanabilmek için iki kişi ve çok efor harcamak gerekiyordu. Bunun üstüne Tabitha Babbitt ise bunun daha kolay bir hale getirerek 1813’te dünyanın ilk daire testeresini icat etti.
Tabitha Babbitt Yuvarlak testere 1800 yıllarında odun testereyi kullanabilmek için iki kişi ve çok efor harcamak gerekiyordu. Bunun üstüne Tabitha Babbitt ise bunun daha kolay bir hale getirerek 1813’te dünyanın ilk daire testeresini icat etti.
Margaret Knight Kese kağıdıKese kâğıdından önce aynı işlevi gören şey zarf şeklindeymiş ve dibi kese kâğıdınınki gibi geniş değilmiş. Böyle bir şeyin içine 3 boyutlu olan ürünleri sokmak oldukça zor olsa gerek ki Knight, kese kâğıdı için gerekli olan kağıt parçalarını kesmek, katlamak ve yapıştırmak görevini üstlenecek olan bir makine icat etmiş. Knight icat ettiği bu ürünün patentini 1871 yılında almış fakat bu fikre karşı çıkan bir erkek patenti almasına “bir kadının icat yapmasının mümkün olmadığı” gerekçesiyle itirazda bulunmuş. Sonrasında Knight, çizimlerini kanıt olarak göstererek patentin tamamen kendisine ait olmasını sağlamış. Knigh ayrıc,a kese kâğıdından başka yaratmış olduğu 26 ürünün patentine sahip.
Margaret Knight Kese kağıdıKese kâğıdından önce aynı işlevi gören şey zarf şeklindeymiş ve dibi kese kâğıdınınki gibi geniş değilmiş. Böyle bir şeyin içine 3 boyutlu olan ürünleri sokmak oldukça zor olsa gerek ki Knight, kese kâğıdı için gerekli olan kağıt parçalarını kesmek, katlamak ve yapıştırmak görevini üstlenecek olan bir makine icat etmiş. Knight icat ettiği bu ürünün patentini 1871 yılında almış fakat bu fikre karşı çıkan bir erkek patenti almasına “bir kadının icat yapmasının mümkün olmadığı” gerekçesiyle itirazda bulunmuş. Sonrasında Knight, çizimlerini kanıt olarak göstererek patentin tamamen kendisine ait olmasını sağlamış. Knigh ayrıc,a kese kâğıdından başka yaratmış olduğu 26 ürünün patentine sahip.
Hedy Lamarr Gizli iletişim sistemleri Hedy Lamarr , Yahudi asıllı Avusturaylı ve daha sonra ABD’de yaşamış olan oyuncu, mucittir. Lamarr’ın en önemli icadı ‘Gizli Haberleşme Sistemi’dir. Lamarr kırılmaz bir kod aracılığıyla radyo sinyallerini şaşırtarak mesaj ve konuşmaların düşman eline düşmesini engelleyen bir sistem kurmuştur. Sistemin adını ‘’Gizli Haberleşme sistemi’’ koydu ve patentini aldı.
Hedy Lamarr Gizli iletişim sistemleri Hedy Lamarr , Yahudi asıllı Avusturaylı ve daha sonra ABD’de yaşamış olan oyuncu, mucittir. Lamarr’ın en önemli icadı ‘Gizli Haberleşme Sistemi’dir. Lamarr kırılmaz bir kod aracılığıyla radyo sinyallerini şaşırtarak mesaj ve konuşmaların düşman eline düşmesini engelleyen bir sistem kurmuştur. Sistemin adını ‘’Gizli Haberleşme sistemi’’ koydu ve patentini aldı.
Mary Anderson Araba camı sileceği Amerikalı mucit Mary Anderson, 18 Haziran 1903 yılında ilk çalışan ön cam sileceğini tasarladı. Anderson’un patentinde, buluşu elektrikli ve diğer arabalar için “pencere temizleme cihazı” yazıyordu. Aracın içinden bir kol vasıtasıyla çalıştırılan ön cam silecekleri birçok eski otomobil modelinde kullanılmıştır.
Mary Anderson Araba camı sileceği Amerikalı mucit Mary Anderson, 18 Haziran 1903 yılında ilk çalışan ön cam sileceğini tasarladı. Anderson’un patentinde, buluşu elektrikli ve diğer arabalar için “pencere temizleme cihazı” yazıyordu. Aracın içinden bir kol vasıtasıyla çalıştırılan ön cam silecekleri birçok eski otomobil modelinde kullanılmıştır.
Grace Hopper BM-Harvard Mark 1Grace Hopper, Amerika New York’lu bilim insanı, bilgisayar bilimcisi, matematikçi ve tümamiraldir. “Harvard Mark I” bilgisayarının ilk programcısı ve bilgisayar programlama dilleri için ilk derleyiciyi (compiler) geliştiren ve “debugging” diye bilinen programı hatalardan temizleme kavramının da ilk kullanıcılarından olan bilim kadınıdır. Aynı zamanda ilk modern programla dillerinden olan COBOL’un da geliştiricilerindendir.
Grace Hopper BM-Harvard Mark 1Grace Hopper, Amerika New York’lu bilim insanı, bilgisayar bilimcisi, matematikçi ve tümamiraldir. “Harvard Mark I” bilgisayarının ilk programcısı ve bilgisayar programlama dilleri için ilk derleyiciyi (compiler) geliştiren ve “debugging” diye bilinen programı hatalardan temizleme kavramının da ilk kullanıcılarından olan bilim kadınıdır. Aynı zamanda ilk modern programla dillerinden olan COBOL’un da geliştiricilerindendir.
Josephine Cochrane Bulaşık makinesiJosephine Cochrane zengin bir kadındı fakat hizmetçileri ne kadar dikkat ederlerse etsinler yine de kıymetli tabak, bardak ve benzeri eşyaları yıpranıyor ve kırılıyordu. Bulaşıklarını kendisi yıkamaya başladı fakat bunu yapmanın daha iyi bir yolu olacağını düşünüp bulaşık makinesini icat etti. Cochrane, telden yapılmış bulaşık sepetini, bir bakır kazanın dibine yerleştirilmiş çarka monte etti. Bir motor bu çarkı döndürürken, alt taraftan da sabunlu sıcak su püskürtüyor ve bulaşıkları yıkıyordu. İcadı popüler olan Cochrane kendi işini kurdu; bulaşık makineleri üretip restoranlara ve otellere satmaya başladı.
Josephine Cochrane Bulaşık makinesiJosephine Cochrane zengin bir kadındı fakat hizmetçileri ne kadar dikkat ederlerse etsinler yine de kıymetli tabak, bardak ve benzeri eşyaları yıpranıyor ve kırılıyordu. Bulaşıklarını kendisi yıkamaya başladı fakat bunu yapmanın daha iyi bir yolu olacağını düşünüp bulaşık makinesini icat etti. Cochrane, telden yapılmış bulaşık sepetini, bir bakır kazanın dibine yerleştirilmiş çarka monte etti. Bir motor bu çarkı döndürürken, alt taraftan da sabunlu sıcak su püskürtüyor ve bulaşıkları yıkıyordu. İcadı popüler olan Cochrane kendi işini kurdu; bulaşık makineleri üretip restoranlara ve otellere satmaya başladı.
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >