Cezayir ordusu: Afrika'nın yükselen gücü ve 25 milyar dolarlık dev bütçe

Cezayir ordusu, dünyanın en güçlü 25. ordusu ve Afrika kıtasının yükselen gücü olarak biliniyor. Çevresindeki terör örgütleriyle mücadeleyi sürdürmek için güçlü bir orduya ihtiyacı var.

Bunun için dünyada savunma sanayi alanında öncü tüm ülkelerle yakın ilişkilere sahip. Özellikle, Türkiye'den Aksungur ve Anka sihaları, çöl bölgelerinde gözlem ve havadan operasyon için kullanıyor.

2025 yılı için 25 milyar dolarlık bütçesiyle Afrika'nın en yüksek savunma bütçesi var.

Ordu nasıl yapılanıyor?

1974'ten itibaren erkekler için 12 aylık zorunlu askerlik uygulanıyor. 6 ay eğitim 6 ay aktif görev şeklinde planlanıyor.

Yurtdışında yaşayan Cezayirliler ilgili ücreti ödeyerek askerlikten muaf olabiliyor.

Kadınlar içinse zorunluluk yok. Gönüllülük esasına göre orduya katılıyorlar. 2025'te hava kuvvetleri bünyesinde 10'dan fazla kadın subay bulunuyor.

Başkomutanlık makamında aynı zamanda devlet başkanı olan Abdülmecid Tebboune bulunuyor. Genelkurmay Başkanlığı pozisyonunda ise aynı zamanda savunma bakanlığını yürüten General Said Chengriha görev yapıyor.

Ordu 6 kuvvetten oluşuyor. Bunlar; kara, deniz, hava, jandarma, hava savunma ve ulusal muhafız kuvvetleri.

Yaklaşık 188 bin asker bulunuyor. 137 bin askerin kara kuvvetlerinde, 15 bin askerin deniz kuvvetlerinde, 14 bin askerin hava kuvvetlerinde, 10 bin askerin hava savunma kuvvetlerinde, 12 bin askerin ise ulusal muhafızlarda görevli olduğu tahmin ediliyor. Jandarma birliği için net bir sayı yok.

Global Firepower Index'in araştırmasına göre Cezayir ordusu 145 ülke içinde 25. sırada

Ulusal Muhafız yapısı nedir?

Ordunun yüzü olarak tanınıyorlar. 1962'deki bağımsızlıktan sonra Fransa ordusundan devralınan Kaşık birliğinin devamı olarak faaliyet gösteriyor.

Devlet başkanı ve ailesini korumak, yabancı konukların karşılanması ve resmi törenlerde muhafızlık sorumlulukları var.

Ayrıca terörle mücadele ve özel operasyonlarda kullanılıyorlar. Atlı süvari birlikleri de var. Ak-47 tüfekleri ve Makarov tabanca kullanıyorlar.

Hafif zırhlı personel taşıyıcılardan BMP-1'leri de görevlerde tercih ediyorlar. Genellikle köy bölgelerinden gençleri istihdam ediyorlar.

Cezayir, 25 milyar dolar ile Afrika kıtasının en yüksek savunma bütçesine sahip ülkesi

2020'de yüzde 6.7, 2021'de yüzde 5.6, 2022'de yüzde 4.8, 2023 ve 2024'te yüzde 8'lk pay ayrılmış. Son iki yılda ciddi bir artış söz konusu. Afrika'da artan gerginlikler sebebiyle artış yapıldı.

Kara Kuvvetleri hangi ekipmanları ve araçları kullanıyor?

Piyade tüfeği olarak Heckler & Koch G36 ve AK-47'ler kullanılıyor.

Ana muharebe tankı olarak 600 adet T-90SA bulunuyor. Rusya'dan satın alındı. Ayrıca, Sovyetler Birliği'nden kalan T-72M1 modeller de görevlendiriliyor. 325 adet envanterde.

T-62 tankları da kullanılıyor. Ancak üretim tarihi eski olduğu için sık sık modernizasyon ve tamirat gerekebiliyor.

2 farklı zırhlı muharebe aracı kullanılıyor. Biri Rusya'dan diğeri Sovyetler Birliği'nden ithal edildi.

İlk olarak 760 adet BMP-2M araçları bulunuyor. Rusya'dan satın alındı. BMP-2'ler ise Sovyetler Birliği günlerinden kalma.

T-72 tanklarının şasisi kullanılarak üretilen BMPT-72 Terminatör 2 model araçtan ise 300 adet bulunuyor.

T-62 tankının şasisinden üretilen BMPT-62 model zırhlı muharebe araçları da envanterde. Adet sayısı paylaşılmadı.

Rusya'dan 28 adet Kornet - EM araçta kullanılıyor. 26 adet BRDM-2 model zırhlı araçta sovyetlerden ithal edildi.

Son araç ise Fransa'da geldi. 44 adet Panhard AML-60 kullanılıyor.

Zırhlı personel taşıyıcılarda çok sayıda alternatif bulunuyor. İlk modeli Almanya ve Cezayir birlikte üretti. 1034 adet TPz Fuchs 2 kullanılıyor. Birleşik Arap Emirlikleri'nden 3000 adet Nimr 2 model araç satın alındı.

Fransa'dan Panhard M3 model araçlar temin edildi. 55 adet envanterde. Sovyetler Birliği'ne ait BTR-80 ve BTR-60 model araçlar da kullanılıyor.

Çekoslovakya ve Polonya tarafından amfibik görevlerde de kullanılabilmesi için OT-64 SKOT üretildi. 150 adet envanterde bulunuyor.

Cezayir'in kendi imkanları ile ürettiği BCL-M5 araçları da bulunuyor. Adet sayısı gizli tutuldu. Amerika Birleşik Devletleri'nden MaxxPro MRAP ve Humvee'ler temin edildi.

Güncel tarihli araç olarak Çin'den PLZ-45 obüs sistemleri satın alındı. 155mm mühimmat ateşleyebiliyor.

Sovyetler Birliği döneminden kalan 2S1 Gvozdika ve 2S3 Akatsiya sistemleri de envanterde. Bir adet top sistemi hariç tamamı Sovyetler Birliği'nden kalanlardan oluşuyor

80 adet D-44 ve 10 adet MT-12 bulunuyor.

D-30, M-30, M-1931/37 ve D-74 topları da 122mm mühimmat ateşleyebiliyor.

M-46 topu ise 130 mm mühimmat atma kapasitesine sahip. 10 adet envanterde.

ML-20 model top ta 152 mm mühimmat ateşleyebiliyor. 20 adet bulunuyor.

En güncel topçu sistemi ise Çin'den satın alındı. WA-021'ler tercih edildi. 18 adet kullanımda.

48 adet ateşleme sistemi ile İskender E füze rampası bulunuyor. Ayrıca 75 tane füze de eklendi. Taktik balistik füze olarak kullanılıyor.

TOS-1A çok namlulu roket atarlar da bulunuyor. 52 adet mevcut.

Ayrıca Çin'den 70 adet SR-5 sistemi satın alındı.

Sovyetler Birliği'nden kalan BM-30 Smerch ve Bm-21 Grad'da kullanılıyor.

Rusya'dan Pantsir S1/SM orta menzilli hava savunma sistemi satın alındı. Toplam 108 adet batarya mevcut.

Sovyetler Birliği'nden ZPU-2/ ve ZU-23-2 uçaksavar bataryaları temin edildi.

Norveç'ten 120 adet gizlilik özelliği olan mini İHA satın alındı. Black Hornet Nano modeli tercih edildi.

Cezayir Deniz Kuvvetleri hangi araçları kullanıyor?

Rusya'dan 4 adet Kilo sınıfı denizaltı satın alındı. 2010'dan itibaren teslimatlar tamamlandı.

Kilo sınıfı Sovyetler Birliği tarafından üretilmişti. O günlerden kalan 2 ayrı denizaltı daha kullanılıyor. 1987 ve 1988'te envantere eklendi.

Almanya'dan 2 adet MEKO a200 sınıfı fırkateyn alındı.

Çin'den de 3 adet Adhafer fırkateyn alımı yapıldı. 2015 ve 2016'da teslimatlar tamamlandı. Sovyetler Birliği'nden kalan Koni sınıfı fırkateynler de bulunuyor. 1982 yılında Sovyetlerden Nanuchka sınıfına ait 3 adet korvet satın alındı

1988-2017 arasında toplam 4 adet Cebel Şenua fırkateyn üretildi. Tamamı Cezayir'in kendi imkanları ile geliştirdiklerinden oluşuyor.

2023 yılında Çin'den 1 adet Type056 sınıfı fırkateyn de satın alındı.

2016-2021 arasında İtalya'dan 3 adet Lerisi sınıfı mayın temizleme gemisi ithal edildi.

Devriye botlarında farklı ülkelerden yelpaze oluşturuldu. İlk araçlar 1978 yılında Sovyetler'den gelen Osa 2 sınıfı devriye botu. Füze ateşleme imkanına sahip. 1982 yılında Birleşik Krallıktan 14 adet Kebir sınıfı botta satın alındı.

2008 ve 2021 yılları arasında Fransa'dan 41 adet FPB MKI Ocea sınıfı bot siparişi de verildi ve teslimatları tamamlandı.

2016 yılında İspanya ve Cezayir tarafından ortaklık kurularak Alusafe 2000 model 12 adet devriye botu üretildi.

Cezayirli aday bahriyeli subaylar için ise Çin'den Soummam ve Polonya'dan El Mellah gemileri kullanılıyor.

Deniz havacılık konusunda kullanılan helikopterlerin tamamı Batı menşeili ülkelerden tedarik edildi.

Birleşik Krallık'tan 10 adet Westland Super Lynx helikopteri bulunuyor.

Ayrıca, İngiltere ve İtalya ortaklığı kurularak üretilen AgustaWestland AW 101 model helikopter de tedarik edildi. Envanterde 5 adet mevcut.

Son olarak, aynı şirketten AW139 helikopterinden ise 3 adet kullanılıyor.

Cezayir Hava Kuvvetleri hangi araçları kullanıyor?

Çok rollü taarruz ve talimler için MiG29 uçağı tercih edildi. Bu araçlar, Sovyetler Birliği'nden satın alınmıştı.

Rusya'dan Su-24, Su-30, Su-35, Su-34 ve Su-57 uçakları da kullanılıyor.

Çoğunun teslimi tammlandı. Su-57'lerin teslimatı da 2025 sonuna kadar bitecek.

Bombardıman ve gözetleme görevleri için de 3 adet Su-24 bulunuyor.

Amerika'dan Beechcraft Twin Bonanza uçakları mevcut. Elektronik harp, deniz devriye ve gözlem görevleri için tercih edildi.

Havadan yakıt ikmali için Sovyetler Birliği üretimi olan IL-76 uçakları görevlendiriliyor. 5 adet envanterde.

Aynı zamanda nakliye görevlerinde de kullanılıyor.

Genel maksat uçağı olarak Amerikan üretimi Beechcraft King Air uçakları bulunuyor. 20 adet kullanımda.

Nakliye görevlendirmelerinde C-130 Herkül modeller var. 18 adet envanterde.

Ayrıca, İspanya'dan CN-235 model uçaklar da satın alındı.

Nakliye ve eğitim görevlendirmeleri için 8 adet A119 helikopteri satın alındı. İtalya'dan tedarik edildi.

Arama kurtarma ve çok maksatlı görevler için de 11 adet AB139 helikopteri kullanılıyor.

Aynı görevlerde Amerika'dan temin edilen Bell 412 model helikopterler de tercih ediliyor.

Genel maksat için ayrıca Fransa'dan 14 adet Eurocopter AS355'ler satın alındı.

Nakliye görevlerinde Mi-8 ve Mi-26 helikopterleri de kullanılıyor.

Taarruz için Mi-24 helikopterleri alındı.

Arama kurtarma için ise Kamov Ka-27 modeller tercih edildi.

Talimler için sovyetler birliği'nden satın alınan Mi-2'ler de bulunuyor.

Ayrıca, MiG-29 , L-39 Albatros, Yak-130 ve Z 142 uçakları da eğitimlerde kullanılıyor.

İHA ve SİHA konusunda farklı ülkelerden çok sayıda araç alındı. Örneğin Çin'den 4 farklı model temin ettiler. ASN-209 , WJ-700 , Wing Loong 2 ve Rainbow'lar bulunuyor.

Güney Afrika'dan da 10 adet Denel Seeker model tercih edildi.

Türkiye'den 6 adet Aksungur ve 10 adet Anka S SİHA siparişi verildi. İki aracı da TUSAŞ şirketi geliştiriyor.

Ayrıca, Cezayir kendi imkanları ile ürettiği Yabhon Flash 20 ve United 40 ihalarını kullanıyor.

Cezayir Hava Savunma Kuvvetleri hangi ekipmanları kullanıyor?

8 adet S-300 bataryası stratejik hava savunma amacı ile envanterde.

Ayrıca, Buk-M2 ve 2K12 sistemleri de orta menzilli hava savunma görevleri icra ediyor.

Ek olarak 108 adet Pantsir S1/SM bataryası da kullanılıyor.

48 adet Tor M2, 20 adet 9K31 Strela-1 ve 36 adet S-125 Neva bataryaları ise kısa menzilli satıhtan havaya füze sistemi olarak tutuluyor.

Cezayir Jandarması hangi askeri araçları ve ekipmanları kullanıyor?

Zırhlı personel taşıyıcı olarak Fransız üretimi Panhard M3 ve Alman üretimi Fahd'lar kullanılıyor.

Cezayir'deki Mercedes Benz fabrikasında üretilen SPA SAFAV model zırhlı devriye araçları da bulunuyor.

Mi-2 helikopterlerini de kullanıyorlar. Nakliye ve gözetim görevleri için AW109 helikopterlerini envanterde barındırıyorlar.

Ayrıca, AS355 Ecureuil 2 helikopterleri de eğitim ve devriye için tercih ediliyor. AKM serisi tüfekler, Makarov tabancalar ve RPG-7 tanksavarları da kullanıyorlar.

Cezayir hangi askeri projeleri yürütüyor?

2025'teki Özel Kuvvetler eğitiminde Türk üretimi KARGU iha ve BOYGA model iha sergilendi.

Ayrıca, Milli Muharip Uçak KAAN ile de ilgileniyor. Henüz üç araç için resmi anlaşma imzalanmadı.

Rusya'dan 14 adet Su-57E savaş uçağı aldılar. 2025-2027 arasında teslimat tamamlanacak.

Alman otomotiv devi Mercedes Benz ile Cezayir topraklarında Fuchs 2 zırhlı personel taşıyıcılar da üretilecek.

Güney Afrika ve Almanya ile ortaklık kurularak Meko A200 tipi fırkateynler envantere eklenecek.

Ayrıca, Çin ile Type056 tipi korvet üretimi yapılacak. Tüm süreç Cezayir tersanelerinde tamamlanacak.

Ek olarak Rusya'dan Pantsir S-1 bataryalarının sayısı arttırılacak ve uydu ağının genişletilmesi planlanıyor. 2030 yılına kadar süreç bitecek.

Yerli şirket SNVI'nin Roiba'daki fabrikasında zırhlı araçlar montajlanacak. Beni Mered bölgesindeki BCL fabrikasında da BCL M-5 zırhlı personel taşıyıcı üretilecek.

Amerika ile PASSEX deniz tatbikatı düzenlendi. 1 adet fırkateyn ve 1 adet amerikan muhribi katıldı. Ayrıca, ABD'nin Afrika komutanlığı öncülüğünde Tunus'ta deniz tatbikatı yapıldı. Kaçakçılık, terörle mücadele ve deniz güvenliğine odaklanıldı.

Ocak 2025'te ABD ile savunma işbirliği anlaşması imzalandı. Buna göre; ortak eğitim, personel değişimi, deniz arama kurtarması, terörle mücadele operasyonları yapılacak.

Ancak, Mayıs 2025'te Afrika Aslanı tatbikatını İsrail'in katılımı sebebiyle boykot etti.

Hangi askeri sorunlarla uğraşıyor?

Cezayir, 2021'den beridir Fas ile ilişkileri koparttı. Fas'taki Polisario örgütünü destekliyor.

Çünkü, Fas'ın Batı Sahra bölgesinde sınır problemleri var. Aslında çok geniş bir çöl bölgesi. Ancak, dünya fosfat yataklarının yüzde 10'una sahip.

2025'te Fas sınırına Bechar hava üssü inşa etti. Bunun üstüne Fas yönetimi de F-16 ve Patriotları yakına konuşlandırarak cevap verdi.

İki ülke arasındaki karşılıklı askeri varlık 15 yılda 3 kat arttı

Bölgenin yüzde 75'i Fas'ın kontrolünde. 5 adet kampı Cezayir finanse ediyor.

Ayrıca Cezayir, Trans-Sahra gaz boru hattını hayata geçirmek istiyor. ABD Dışişleri Bakanı Rubio, Fas'ın Batı Sahra'daki egemenliğini tanıdıklarını paylaştı.

Cezayir'in Sahel Bölgesi ve Mali sınırında da problemleri var. Sorun 2011'de başlayan Arap Baharı ile ortaya çıktı. Libya'daki Kaddafi rejiminin çökmesinden sonra Kaddafi'ye bağlı olan Tuareg kabile üyeleri bölge ülkelerinde faaliyetlere başladı.

Çok sayıda Tuareg üyesi Mali'ye kaçtı ve buradaki çöllerde yapılandı.

Sahel El Kaidesi ve DEAŞ terör örgütleri ile sık sık çatışmalar yaşanıyor. Birleşmiş Milletler'e göre 4 milyon kişi yerinden edildi.

Sonuç olarak, Cezayir ordusu Afrika kıtasında yükselen bir güç olmayı sürdürüyor.

Artan harcamalarla ordusunu en güncel ve modern standartlara yükseltmeye devam ediyor.

ABD, Rusya, Çin ve Avrupa ülkeleriyle askeri anlamda yakın temasını koruyor

Terörle mücadele ve askeri problemler konusunda sorunların üzerine gidiyor.

Türkiye'nin geliştirdiği askeri araçlara ilgisi sebebiyle Türk savunma sanayisi Afrika'da yeni bir pazara erişim sağlıyor.