Altı ülke savaşacak: Çin'in gizli adalarında neler oluyor?
Enerji, balıkçılık ve 5 trilyon dolarlık ticaret rotası... Güney Çin Denizi’nde sadece birkaç ada değil, büyük güçler arasında egemenlik ve jeopolitik hâkimiyet mücadelesi yaşanıyor. Çin’in fiilî kontrolü artırması, bölgeyi Asya’nın en tehlikeli çatışma alanlarından birine dönüştürüyor.
Güney Çin Denizi, enerji kaynakları, balıkçılık zenginliği ve dünya ticaretinin kilit deniz yolları nedeniyle bölgesel rekabetin en sıcak alanlarından biri. Bölge, sadece haritada görünen 40-50 gerçek adadan değil, yüzlerce sığlık, resif ve yapay kara parçasından oluşuyor. Uluslararası hukuka göre ada sayılmasalar da bu oluşumlar, çevresindeki kara sularıyla birlikte stratejik değer taşıyor. Çin, 27 noktada fiilî kontrol sağladı, adaları genişleterek üsler ve havaalanları kurdu. Spratly ve Paracel adalarına yerleştirilen radarlar, limanlar ve füze sistemleriyle bölgeyi askeri tahkimata dönüştürdü.
Bölge, yılda 5 trilyon dolarlık ticaretin geçtiği bir hat üzerinde. Ayrıca 11 ila 125 milyar varil petrol, 190 ila 500 trilyon metreküp doğalgaz rezervi olduğu tahmin ediliyor. Balıkçılık sektörü de kritik; yıllık ekonomik değeri yaklaşık 22 milyar dolar. Çin'in bu alanlara yönelik hak iddiaları, Filipinler ve Vietnam başta olmak üzere pek çok ülkeyle gerilimi körüklüyor. Filipinler, ABD ile yaptığı güvenlik anlaşmalarına rağmen Çin’in baskısı altında. Vietnam ise daha sessiz ama güçlü bir duruş sergiliyor.
Malezya ve Brunei daha dar alanlarda hak iddia ederken, doğrudan çatışmadan kaçınıyor. Bölgedeki bu çok katmanlı mücadele, yalnızca birkaç ada için değil; enerji, egemenlik ve jeopolitik hâkimiyet için verilen büyük bir satranç oyunu.
GZT Özel İçerik Editörü Salih Cuma Aydın bu videoda, Asya ülkelerinin Güney Çin Denizi'nde bulunan adalar üzerindeki kontrol mücadelesini anlattı.