GZT Özel | Amiral Cihat Yaycı uyardı: KKTC’de ne planlanıyor?

GZT YouTube kanalında GZT Yayın Yönetmeni Doğukan Gezer’in konuğu olan Emekli Amiral Cihat Yaycı, Kıbrıs’ın yeni müzakere gündemini hem bugünkü jeopolitik dengeler hem de tarihsel arka plan üzerinden değerlendirdi.

İngiltere'nin adadaki rolü

Yaycı, konuşmasında İngiltere’nin adadaki rolüne vurgu yaparak, Akrotiri ve Dikelya üslerinin “İngiliz toprakları” statüsünde olduğunu, bu yüzden İngiltere’nin masada görünmese bile belirleyici aktör olduğunu söyledi. “İngiltere elindeki statüden vazgeçmez; müzakere konuşulurken bunu göz ardı etmeyin” uyarısını yineledi.

Amiral, Kıbrıs meselesinin yalnızca güncel politik manevralarla açıklanamayacağını, 1917 Balfour Deklarasyonu’ndan Lozan Antlaşması’nın 16. maddesine kadar uzanan hukuki ve tarihî dinamiklerin süreci şekillendirdiğini belirtti. 1960 anlaşması ve sonrasındaki demografik değişimleri anlatarak 1974 Barış Harekâtı’nın adadaki dengeleri kıran dönüm noktası olduğunu vurguladı.

"Türkiye’nin çıkarlarını doğrudan etkiliyor."

Yaycı, Güney Lefkoşa’da Yunan millî törenlerinin ve öğrencilerin Yunan bayraklarıyla geçit yapmasının, eğitim müfredatlarının AB destekli dönüşümünün ve Rum-Yunan-İsrail ekseninin kurduğu stratejik ağın adada yeni bir jeopolitik iklim yarattığını söyledi. Bu gelişmelerin Kuzey Kıbrıs’ın güvenliğini ve Türkiye’nin Doğu Akdeniz çıkarlarını doğrudan etkilediğini belirtti.

Konuşmasında Lozan’ın 16. maddesinin ve “Menzor Tezi”nin (Menderes-Zorlu tezi) önemine değinen Yaycı, Türkiye’nin 1960’ta garantör ülke olarak masada yer almasının bu hukuki zemine dayandığını hatırlattı. “Lozan’ın 16. maddesi var olduğu sürece Türkiye Kıbrıs’tan vazgeçmez” mesajını verdi.

Amiral, Kıbrıs meselesinde “federasyon” yaklaşımına karşı eleştirilerini dile getirerek, adadaki Türk varlığının korunması gerektiğini savundu. Federasyon tartışmalarının Kıbrıs Türklerini devletsiz bırakma riski taşıyabileceğini söyleyen Yaycı, Türkiye’nin iki devletli çözüm konusundaki kararlılığının stratejik bir zorunluluk olduğunu belirtti.

Toplumsal hafıza, milli bilinç, değerler

Yaycı ayrıca eğitim ve toplumsal hafıza meselelerine dikkat çekti; Güney’deki tarih anlatımının ve eğitim politikalarının genç nesiller üzerinde etki yarattığını, Kuzey’de ise milli bilinç ve tarih anlatımında eksiklikler olduğunu ifade etti. “Gençler tarihini bilmezse devlete ve güvenliğe gereken desteği vermez” değerlendirmesini yaptı.

Programın sonunda Amiral Cihat Yaycı, Türkiye’nin atması gereken adımları sıraladı: Kuzey Kıbrıs’ın uluslararası platformlarda daha görünür kılınması, Türk Dünyası Teşkilatı’nda KKTC’nin statüsünün güçlendirilmesi, tanınma çabalarının sürdürülmesi ve Kuzey Kıbrıs’a sismik araştırma ile sondaj imkanlarının verilmesi gerektiğini savundu. “Kıbrıs, Mavi Vatan’ın kalbidir; buradan geri çekilmek Türkiye için kabul edilemez” sözleriyle değerlendirmesini sonlandırdı.

Videonun tamamını buradan izleyebilirsiniz: