11 milyon yıllık sır: Bilim insanları gizemli cam küreler keşfetti
Avustralya çölüne saçılmış gizemli cam benzeri kürelerin, 11 milyon yıl önce yaşanan dev bir göktaşı çarpmasının izleri olduğu belirlendi. Bilim insanları, “ananguit” adı verilen bu camların dünyada eşi benzeri olmayan bir bileşime sahip olduğunu açıkladı. Ancak göktaşının oluşturduğu kraterin yeri hâlâ gizemini koruyor.
Avustralya çölüne dağılmış cam benzeri küçük kürelerin, daha önce fark edilmeyen antik bir göktaşı çarpmasının kanıtı olduğu ortaya çıktı.
Fransa’daki Aix-Marseille Üniversitesi’nden jeobilimci Anna Musolino liderliğinde yapılan yeni araştırmaya göre, Güney Avustralya’da bulunan bu mikroskobik cam toplar, dünyanın başka hiçbir yerinde görülmeyen bir bileşime sahip. Bilim insanları, bu özel cam parçacıklarının “ananguit” adı verilen yeni bir tür yaklaşık 11 milyon yıl önce yaşanan dev bir çarpışma sonucu oluştuğunu belirtiyor.
Curtin Üniversitesi’nden jeokronolog Fred Jourdan, “Bu camlar yalnızca Avustralya’da bulunuyor ve şimdiye kadar hiç bilmediğimiz bir çarpma olayını kayda geçmişler. Bir asteroit Dünya’ya çarpmış, yüzeydeki kayaları eritmiş ve binlerce kilometre uzağa saçmış olmalı,” diyor.
11 milyon yıllık sır yeniden ortaya çıktı
Güney Avustralya çöllerinde “tektit” adı verilen çok sayıda cam benzeri parçacık bulunuyor. Bunların çoğu, yaklaşık 788 bin yıl önce Güneydoğu Asya’ya çarpan dev bir meteorun oluşturduğu “Avustralya saçılım alanına” (Australasian strewnfield) ait.
Ancak 1969’da NASA bilim insanları, bu tektitlerden sekiz tanesinin kimyasal olarak diğerlerinden farklı olduğunu fark etmişti. O zaman bu bulgu pek araştırılmamıştı. Yıllar sonra Musolino ve ekibi, bu sıra dışı örnekleri yeniden incelemeye karar verdi.
Araştırmacılar, Güney Avustralya Müzesi’ndeki koleksiyonda benzer özelliklere sahip altı yeni örnek buldu. Bu yeni örnekler, silisyum dioksit oranı düşük; demir, magnezyum ve kalsiyum oranı ise yüksek camlardan oluşuyordu. Ayrıca yoğunlukları daha fazlaydı ve manyetik özellikleri farklıydı.
Yapılan argon tarihleme testleri, bu ananguitlerin yaşının yaklaşık 11 milyon yıl olduğunu ortaya koydu. Bu da, bilinen tektitlerden çok daha eski bir çarpma olayı yaşandığı anlamına geliyor.
Kaybolan krater nerede?
Bilim insanları hâlâ bu göktaşı çarpmasının nerede gerçekleştiğini bilmiyor.
Uzmanlara göre, yoğun erozyon, çölleşme ve zamanla gömülme gibi doğal süreçler, kraterin tamamen ortadan kaybolmasına neden olmuş olabilir. Hatta bazı bölgelerde bu yapının yanlışlıkla volkanik bir oluşum sanılmış olabileceği de düşünülüyor.
Araştırma ekibi, gelecekte yapılacak analizlerle bu dev çarpmanın tam yerini bulmayı umuyor.
