Azerbaycanlı gazeteci ve analist GZT'ye konuştu: Geçmişten bugüne 'Azerbaycan-Ermenistan gerilimi'

Azerbaycan, Dağlık Karabağ, Ermenistan haritası
Azerbaycan, Dağlık Karabağ, Ermenistan haritası

Azerbaycan ile Ermenistan arasında yaşanan çatışmalar ilk değil, Dağlık Karabağ sorunu geçmişten günümüze sürüyor. Azerbaycanlı gazeteci ve analist Dr.Mayis Alizade yaşananları geçmişten günümüze GZT'ye anlattı.

Geçmişten bugüne kadar Azerbaycan- Ermenistan geriliminin tüm ayrıntıların Azerbaycanlı gazeteci ve analist Dr.Mayis Alizade GZT'ye aktardı. Alizade, operasyonlarda Azerbaycan'ın güvencesinin Türkiye olduğuna dikkati çekti.

Dr.Mayis Alizade'nin açıklamalarından satır başları bu şekilde;

Dr.Mayis Alizade
Dr.Mayis Alizade

Azerbaycan toprakları 19 Şubat 1988, Bakü’ye bağlı Özerk Bölgesi’nin bir parlementosu vardı Ermenistan ile birleşmek için karar aldı. Sovyetler Birliği de destekledi. Azerbaycan o zaman daha bağımsız değildi. Böyle bir endişeyi ortaya koymuşlardı. Biz Azerbaycan ile yaşayamıyoruz, Özerk bölge olarak Azerbaycan bizi çok sıkıyor. Ancak tamamen yalandır. Orda onların kendi dillerinde üniversiteleri, okulları, gazeteleri, televizyonları ve radyoları vardı. Yönetim tamamen Ermenice, her işlerini yapıyor, ayrı bir devlet gibi. Milletvekilleri var, Moskova için milletvekilleri var, Bakü için milletvekilleri var. Orayı yöneten Kominist Parti üyesi ve formalite bir Azerbaycanlı vardı.

Azerbaycan'ın 1991'deki operasyonlarının amacı

Sonra iş büyüdü Moskova orada olağanüstü durum ilan etti. Kremlin’e bağladı. Azerbaycan 1991’de bağımsızlık arifesinde orda bölücülere karşı operasyonlar başlattı. Orası terör yuvasıydı. Her türlü karanlık işler vardı. Epey de mesafe aldı.

Fakat 20 Kasım 1991’de Rusların Karabağ’dan fırlattığı füze ile Azerbaycan’ın en üst düzey devlet yöneticileri helikopterin içerisinde şehit oldu.

1992'de Türkiye'nin Azerbaycan'a desteği

Daha sonra 1992’de Ebulfeyz Elçibey’in cumhurbaşkanı olmasıyla Karabağ’da teröristleri, bölücüleri ve soykırımcıları temizlenme operasyonu başladı. Bunun arkasında Türkiye vardı, destek verdi.

Dağlık Karabağ'ı Ermeniler güvenlik kuşağı olarak dünyaya sunmaya çalıştı

Ondan önce ise 26 Şubat 1992’de ise Ermeniler, Karabağ’da Türklerin yaşadığı Hocalı kasabasında soykırım yaptı.613 Azerbaycan Türkünü katlettiler. Bu operasyonlar o zaman Türkiye destekli, epey mesafe alındı. Yüzde 76’sı temizlenmişti. Fakat 1993 Haziran’da Rusya destekli Ebulfeyz Elçibey’e yapılan darbe sonucunda ön birliklerimiz oradan geri çekildi. Ermeniler sadece Dağlık Karabağ denilen bölgeye değil Karabağ dışında kalan 5 rayanı ondan öncede 2 ili işgal etmişlerdi. Dolayısıyla 7 il de Ermeniler’in kontrolüne geçti. Oradaki bölücüler burayı güvenlik kuşağı olarak dünyaya sunmaya çalıştılar.

Ateşkes için imzalanan Bişkek Protokolü

12 Mayıs 1994’te Bişkek’te imzalanan protokolle Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki Dağlık Karabağ bu süreç artık savaşmayalım Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı’nın nezninde kurulan MİSK grubu barış görüşmeleri yoluyla çözsün bunu. MİSK grubu 24 Mart 1992’de kurulmuş Türkiye de kurucu üyelerinden biri. Fakat Türkiye 1994’te bu iş MİSK grubuna devredildiğinde 3 tane üyesi vardı. ABD, Fransa ve Rusya her üçünde de Ermenilerin en güçlü olduğu Ermenilerin kendi stratejileri açısından birinci dereceden destekleyen Rusya, 26.5 seneden beri MİSK grubu bugün yarın Türkiye yaklaşık 15 seneden beri MİSK grubunun çalışmalarını eleştirdi.

AGİT’in bu işi halletmeyeceği belli olunca Türkiye Cumhurbaşkanı sayın Recep Tayyip Erdoğan defalarca "Azerbaycan’da Türkiye’de bu işin barış görüşmeleri ile hallolmayacağı açıktır artık Azerbaycan çaresine bakmalı" demiştir. Türkiye ile Azerbaycan arasında askeri iş birliği karşılıklı güzel iş birliği vardır.

Türkiye Azerbaycan ortak tatbikat

12 Temmuz’da Ermenistan, Karabağ dışında kalan tam sınırda yer alan Tovuz’a saldırdı, Tovuz’a saldırınca Türkiye’nin de sabrı taştı. Türkiye yönetimi buna çok sert tepki koydu. Temmuz sonunda Türkiye ile Azerbaycan arasında ortak askeri tatbikat yapıldı.

12 gün önce Azerbaycan Cumhurbaşkanı konuşmasında Ermenistan’dan saldırı bekliyoruz. Karabağ’dan saldırı bekliyoruz. Layık oldukları cevabı alacaklar. Artık bu sürecin çatışma sürecine gireceği belliydi.

Azerbaycan’da son durum

27 Eylül sabahı saat 05.00’te Ermeniler’in açtığı ateşe Azerbaycan ağır karşılık verince işin rengi değişti bunu beklemiyorlardı.

Azerbaycan ordusu ‘Türk ordusunun tarzıyla’ öncelikle Ermenilerin füze rampalarını vurdu. Daha sonra operasyonlar başladı. Bu operasyonlar sonucunda bugün güneyde İran sınırındaki Fuzuli bölgesi işgalden kurtarıldı. Yarısı Azerbaycan yarısı Ermenilerin tarafındaydı. 7 köyümüz kurtarıldı.

  • Fuzuli’nin kurtarılmasının önemi nedir?
  • Fuzuli’nin kurtarılması Türkiye için de istediği bir şeydi. Aras nehri boyunca oradan Fuzuli ve Cebrayil bölgeleri işgal altındaydı. İşgal altındaki bölgeden İran, kendi emellerine karanlık işlerine uygun işler gerçekleştiriyordu. Yani işgal altındaki meşru olmayan dünyanın hiçbir ülkesinin tanımadığı bölgelerden yasal olmayan işler yapıyordu İran. Dolayısıyla Türkiye de buranın temizlenmesini çoktan istiyordu. İnşallah yakın zamanda Cebrayil bölgesinde işgalden kurtarılacaktır.

Azerbaycan’ın en büyük güvencesi Türkiye

Azerbaycan’ın bu operasyonda en büyük güvencesi Türkiye Cumhuriyeti’dir. 1918’de olduğu gibi. Azerbaycan’ın devlet bağımsızlığına en büyük askeri desteğini o zaman Osmanlı’nın kurduğu Kafkas İslam Ordusu kurup Bakü’ye gönderdi. Onun sayesinde Azerbaycan Bakü Ermeniler’den kurtarılmıştı.

Türk milleti ve Türkiye hükümeti tüm kararlılıkla Azerbaycan’a destek vermiştir

Şimdi de aynı durumla karşı karışıyayız. Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de Libya’da kararlı adımlar atmıştır tüm baskılara rağmen kendini kanıtlamıştır. Varlığını kararlı bir şekilde sürdürmeye devam ediyor. Onun dışında teröre karşı müdahalede Suriye sınırını tamamen kontrol ediyor. Kuzey Irak’ta çok başarılı operasyonlar yapıyor. İran’ı terör örgütüne destek verme diye defalarca uyarmış. Dolayısıyla dış güçler herhalde şöyle hesapladılar. Türkiye Doğu Akdeniz’de Suriye’de İdlib’te orda burada uğraşacak. Azerbaycan’a destek veremeyecek. Fakat 83 milyonluk Türk milleti ve Türkiye hükümeti tüm kararlılıkla Azerbaycan’a destek vermiştir. Türk ordusu kararlılığını ortaya koymuştur. Azerbaycan’da seferberlik kısmen ilan edilmiş dünyanın her yerinden çok büyük destek var. Türkiye ile Azerbaycan’ın iş birliği sayesinde olmuştur.

Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >