Bir zamanlar dışa bağımlılığı nedeniyle kritik operasyonlarda beklemek zorunda kalan Türkiye, bugün insansız hava aracı (İHA) teknolojisinde dünyanın en önde gelen ülkelerinden biri haline geldi. Yaklaşık 20 yıl içinde savunma sanayiinde yaşanan devrim niteliğindeki dönüşüm, Türk SİHA’larını dünya genelinde hem sahada hem de diplomaside etkin bir aktöre dönüştürdü.

Türkiye neden yerli SİHA geliştirdi?

2000’li yılların başında envanterinde sınırlı sayıda insansız hava aracı bulunan Türkiye, artan terör tehdidi, Türkiye’yi yerli ve milli sistemler geliştirmeye zorladı.

Bu süreçte Baykar ve TUSAŞ gibi şirketlerin attığı adımlar sayesinde 2014 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin envanterine giren Bayraktar TB2, adeta yeni bir dönemin başlangıcını simgeledi. Uygun maliyet, uzun havada kalış süresi ve yüksek hassasiyet özellikleri sayesinde kısa sürede sınır ötesi operasyonların vazgeçilmez unsuru haline geldi.

Türkiye'nin İHA-SİHA sattığı ülkeler neler?

Bugün Bayraktar TB2, Akıncı, ANKA, Aksungur ve daha pek çok yerli sistem, sadece Türk güvenlik güçleri için değil; aynı zamanda dünya çapında 30'dan fazla ülke için kritik bir savunma platformu olarak öne çıkıyor. Baykar, TUSAŞ, ASELSAN, ROKETSAN ve STM gibi firmaların geliştirdiği bu sistemler, artık küresel bir ekosistemin parçası.

Türkiye'nin SİHA ihracatında ilk büyük kırılma noktası, 2020 yılında Azerbaycan ile Ermenistan arasında yaşanan İkinci Karabağ Savaşı ve 2022'de başlayan Rusya ile Ukrayna savaşı oldu. Azerbaycan, Bayraktar TB2’lerle Ermenistan ordusuna karşı üstünlük sağladı. Ukrayna'da Bayraktar TB2'yle Rus konvoylarını avladı. Bu dönemde dünya medyası Türk SİHA’larının sahadaki etkisini sayfalarına taşıdı. BBC, Washington Post ve Al Jazeera gibi yayın organları, Türkiye’nin savaş doktrinini nasıl değiştirdiğini analiz etti.

Avrupa’nın kalbine ilk ihracat

Türkiye’nin İHA ihracatının Avrupa ayağı ise Polonya ile başladı. NATO ve AB üyesi olan Polonya, 24 adet Bayraktar TB2 siparişi vererek, Batı’nın Türkiye’nin savunma teknolojisini ciddiye aldığını gösterdi. Bu satış, Türkiye'nin NATO içindeki konumunu güçlendirdi.

Afrika’da Türk İHA'larının yükselişi nasıl oldu?

Afrika kıtasında Türkiye'nin etkinliği daha da dikkat çekici. Libya’da TB2’ler, sahadaki güç dengesini değiştirdi. Somali’de ise Türkiye’nin Mogadişu’daki askeri üssü aracılığıyla hem eğitim hem operasyonel destek sağlandı. Etiyopya iç savaşta, Burkina Faso ise terörle mücadelede Türk SİHA’larını kritik şekilde kullandı. Afrika’da TB2, Akıncı ve ANKA gibi sistemlerin yanında Mini İHA’lar ve kamikaze İHA sistemleri de geniş ölçekte tercih ediliyor.

Orta Doğu'da Türk İHA'ları alan ülkeler neler?

Katar ve Suudi Arabistan, Türkiye’nin Körfez’deki en büyük SİHA müşterileri arasında yer alıyor. Suudi Arabistan, Bayraktar Akıncı için ortak üretim anlaşmaları imzalarken, Katar ise TB2 ve Mini İHA sistemlerini tedarik etti. Bu gelişmeler, Türkiye’nin Körfez bölgesindeki savunma diplomatisini ileri seviyeye taşıdı.

Asya kıtasında ise Türkiye’nin başlıca ortakları Pakistan, Endonezya, Malezya ve Kazakistan. Özellikle Endonezya, 60 adet TB3 ve 9 adet Akıncı siparişiyle Türkiye’nin en büyük müşterilerinden biri haline geldi. TB3’ün henüz test aşamasında olmasına rağmen ihracat başarısı yakalaması dikkat çekti. TUSAŞ’ın ANKA platformu da bölgede yoğun talep görüyor.

Türkiye'nin İHA statejisi

Türkiye, yalnızca SİHA satışı gerçekleştirmiyor; aynı zamanda bu sistemlerin eğitimi, bakımı, yedek parça tedariği ve operasyonel kullanımına ilişkin destek de sağlıyor. Bu sayede ihracat yaptığı ülkelerle uzun vadeli savunma ilişkileri geliştiriyor.